Ana səhifə Toplum |
2014-cü ilin büdcə layihəsinə görə, deyəsən, sürprizlər çox olacaq. Kommunal xidmətlərin və yanacağın qiymətində bahalaşma ilə yanaşı, vergi dərəcələri də artırıla bilər.
"Azad İqtisadiyyata Yardım" İctimai Birliyinin sədri Zöhrab İsmayıl "Bizim Yol"a bildirdi ki, gələn ilin büdcə zərfində fiziki şəxslərin gəlir vergisinin yuxarı həddi də artırılacaq. Yəni yüksək maaş alan işçilərdən daha çox vergi tutulacaq: "Hazırda aylıq gəlirlər 2500 manatadək olarsa 14 faiz, 2500 manatdan çox olarsa 25 faiz həcmində vergiyə cəlb edilir. İndi çox güman ki, ikinci pillədə vergi dərəcəsi artırılacaq. Gələn il bütün vətəndaşları gözləyən sürpriz yanacağın və kommunal xidmətlərin bahalaşması olacaqsa, yüksək maaş alanları isə gözləyən ikinci bir sürpriz daha çox vergiyə cəlb edilmələrdir. Bir neçə il öncə də yüksək idi. Sonra da həmin həddi aşağı saldılar".
Z.İsmayıl əlavə etdi ki, burada məqsəd neft gəlirlərinin
azalmasını yüksək əməkhaqqı alanlardan çox vergi cəlb etməklə,
habelə kommunal xidmətlərini artırmaqla kompensasiya etməkdir:
"Hasilatın Pay Bölgüsü sazişi üzrə çalışanlar yüksək maaş alırlar.
Dövlət Neft Fondundan büdcəyə transfertlərin həcmi 18 faizə yaxın
azaldılıb, neft hasilatı aşağı düşüb, büdcədə rekord həddə kəsir
var. Hökumət bunu müxtəlif yollarla kompensasiya etməyə
çalışacaq".
Bu arada, Azərbaycanda yüksək əməkhaqqı alanların sayı maraq kəsb
edir. 2012-ci il üzrə ayı tam işləmiş işçilələrə hesablanmış
əməkhaqqının ölçülərinə görə bölgüsünə nəzər yetirək:
93 manat 50 qəpiyədək (2013-cü ildə bu rəqəm 105 manat olub)
əməkhaqqı alanlar 1,7 faiz
93 manat 50 qəpik-200 manat alanlar 50,1 faiz
201-400 manat alanlar 25,7 faiz
401-600 manat alanlar 11,2 faiz
601-800 manat alanlar 6,3 faiz
801-1000 manat məvacib olanlar 2,2 faiz
1001-1700 manat məvacib sahiblərinin sayı 1,5 faiz
1700 manatdan çox alanlar isə 1,3 faiz təşkil edir.
Göründüyü kimi, 2500 manatdan yüksək əməkhaqqı alanların sayı heç 1
faiz təşkil etmir. Belə olan halda, hökumət onların məvaciblərindən
tutulan vergi yükünü artırmaqla nəyi dəyişə biləcək? Büdcənin vergi
daxilolmalarında əhəmiyyətli artımına təsir göstərmək
mümkündürmü?
Z.İsmayıl bildirdi ki, neft şirkətlərində çalışanlar arasında
kifayət qədər yüksək əmək haqqı alanlar var və onlardan tutulan
vergi büdcə təşkilatlarından gələn gəlir vergisi səviyyəsindədir:
"Gələn ilin büdcəsində, hətta bu daxilolmaların artacağını görür.
Əslində, büdcə layihəsində ifadə olunan iki göstərici Azərbaycanda
büdcədən maliyyələşən təşkilatların işçilərinin sosial durumunu tam
ifadə edir. 2014-cü ildə Hasilatın Pay Bölgüsü sazişləri üzrə
təxminən 10 min işçisi olan podratçılar və subpodratçıların əmək
haqqı gəlirləri üzrə vergiləri 270 milyon manat, 600 min nəfərdən
çox işçisi olan büdcə təşkilatlarının əməkhaqqı üzrə vergiləri 235
milyon manat təşkil edəcək. Bu göstəricilər, xarici neft
şirkətlərində çalışanlarla büdcə təşkilatlarında çalışanların
maaşlarında dəfələrlə fərq olduğunu göstərir. Təsəvvür edin ki,
2012-ci ildə neft hasilatı sahəsində orta əmək haqqı 1402 manat
olduğu halda, məsələn təhsil sektorunda 287,3 manat olub.
2500 manatdan yüksək əmək haqqı alanların sayı az olsa da,
aldıqları məvaciblər bundan çox yüksəkdir. Xarici neft
şirkətlərində menecerlər var ki, 15-20 min manat əmək haqqı
alırlar. Buradakı vergi yükünü artıranda büdcəyə daxilolmalar da
artacaq, hətta 50-60 milyon manat büdcə təşkilatlarından gələn
gəlir vergisini üstələyəcək. Büdcə təhlilindən görünür ki, vergi
dərəcələrinin aşağı həddi qaldırılmayacaq. Çünki bunun büdcə
təşkilatlarından vergi daxilolmalarında da hiss etmək olardı.
Burada sadəcə olaraq, əməkhaqlarının 10 faiz artımı nəticəsində
gəlir vergisinin artması hiss olunur. Ən yüksək artım HPBS üzrə
fəaliyyət göstərən podratçı və subpodratçı şirkətlərdə çalışanların
gəlir vergisində aydın görünür. Onların maaşı o qədər arta bilməz.
Çox güman ki, vergi dərəcəsi qaldırılacaq".
Tarix
2013.11.23 / 13:18
|
Müəllif
Axar.az
|