Moskva Dövlət Universitetinin tələbələri qarşısında
çıxış edən Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev region
dövlətlərinə, o cümlədən Azərbaycana ciddi təsir edə biləсək
layihələrdən danışıb.
Təklifini nəqliyyat dəhlizləri ilə bağlayan qazax lider öncə
Minsk, Moskva, Astana və Almatı şəhərlərini birləşdirən sürət
qatarından danışıb. Daha sonra o, Qara dənizlə Xəzəri birləşdirən
"Avrasiya" gəmiçilik kanalının çəkilməsinin vacibliyini bildirib.
"Yeri gəlmişkən, Qara dəniz - Xəzər kanalının layihəsi hələ çarın
vaxtından işlənib, amma gerçəkləşdirilməyib", - deyə Nazarbayev
vurğulayıb.
Qeyd edək ki, hələ Pyotrun zamanlarından bu kanalı çəkmək barədə
layihələr düşünülür. Bu layihələrdə hər iki dənizi vaxtı ilə
birləşdirilmiş Kuma - Manıç çökəkliyinin yenidən kanal halına
salınması nəzərdə tutulur. Uzunluğu 500 kilometrə çatan çökəklik ən
yüksək nöqtəsində dəniz səviyyəsindən 20 metr yüksək olur. Yəni çox
xırda bir hissədə 20 metrdən bir az dərin kanal çəkməklə Xəzərlə
Qara dənizi yenidən birləşdirmək mümkündür. Çökəklikdə 170-ə yaxın
göl var ki, kanal çəkillərsə, bu göllər təbii yola birləşəcək.
Amma bu kanalın ən mənfi xüsusiyyəti ondadır ki, o, Qara dənizlə
Xəzər dənizinin səviyyəsini bərabərləşdirə bilər. Bu,
gerçəkləşdirilərsə, Xəzər sahilində yerləşən bir çox şəhərlər,
məsələn Qazaxıstanın Aktau, Türkmənistanın Türkmənbaşı, Rusiyanın
Mahaçqala kimi iri şəhərləri su altında qala bilər. Sular Bakının
mərkəzi tarixi hissəsini də götürə bilər. O cümlədən Yevlaxa qədər
Azərbaycanın Mərkəzi Aran rayonları su altında qala bilər
/ANS/.