Ana səhifə Gündəm |
Knessetin Güney Azərbaycanla bağlı Xarici İşlər Nazirliyinə müraciəti Güney məsələsinin beynəlxalq müstəviyə daşınması baxımından çox önəmlidir.
Bu sözləri Axar.az-a Təbriz Araşdırmalar İnstitunun mütəxəssisi Babək Şahid Knessetdə millət vəkillərinin Güney Azərbaycanla bağlı müraciətini şərh edərkən deyib.
O, bu məsələnin parlamant səviyyəsində müzakirəsini bölgədə baş verən proseslərlə əlaqələndirib:
“Güney mövzusu məlum səbəblərdən bəlli bölgələrin gündəmindədir. İndi bu, İsraildə açıq şəkildə müzakirə edilir. Ehtimal ki, İsrail-İran münasibətlərindəki mövcud gərginlik səbəbindən bu baş verib. Həmçinin, Təl-Əvivin digər ölkələr, əsas da Amerika ilə əlaqələri diqqətə alınmalıdır”.
O, özünü müxalifət nümayəndəsi hesab edən Rza Pəhləvinin israilli deputatların müraciətinə sərt reaksiya verməsinin səbəbsiz olmadığını bildirib:
“Rza Pəhləvinin İsrail parlament nümayəndələrinə sərt reaksiya verməsinə bir neçə aspektdən yanaşmaq lazımdır. O özünü fars millətçiliyinin davamçısı olaraq görür. Fars millətçiliyi anlayışının ideoloji təməli türk və ərəb düşmənçiliyidir. Rza Pəhləvi ilk dəfə deyil ki, Güney Azərbaycan məsələsinə qarşı çıxır. 2006-cı il may qiyamında “Haray-haray, mən türkəm” şüarı ilə küçələrə çıxan azərbaycanlılar üçün belə bir fikir demişdi: “Əgər söhbət Güney Azərbaycandan gedirsə, mən Xamenei ilə birlikdə onlara qarşı mübarizə etməyə hazıram”. Digər tərəfdən isə Pəhləvi özünü müxalifət nümayəndəsi olaraq Güney Azərbaycan aktivistləri ilə rəqabətdə hiss edir. Bir neçə gün öncə paylaşdığı videoda demişdi ki, hamı onun ölkəyə dönməyini istəyir. Fəqət, türkçülər və əhvazlar ortalığı qarışdırır. Türkçülər deyəndə, Güney azərbaycanlıları nəzərdə tutur və açıq şəkildə kiminlə rəqabətdə olduğunu bəyan etmiş olur. Pəhləvini İranda fars mərkəz bölgələri və bəlli qruplar dəstəkləyir. Bu toplum onu sekulyar dövlətin rəmzi olaraq görürlər”.
Pəhləvinin Güney Azərbaycanda hər hansı nüfuz sahibi olmadığını deyən mütəxəssis onu da diqqətə çatdırıb ki, “müxalif lider” öz tərəfdarlarını itirməkdən qorxduğu üçün səssizliyini pozmaq məcburiyyətində idi:
“Onun İsrailə səfərinin ardından qısa müddət sonra Güney məsələsinin parlamentə çıxarılması Pəhləvini dəstəkləyənlər üçün gözlənilməz oldu. Onu tənqid atəşinə tutdular. Məsələ, xüsusilə, fars millətçiləri tərəfindən daha çox müzakirə olundu. Pəhləvi isə öz tərəfdarlarını bir növ razı salmaq üçün belə bir sərt açıqlama vermək məcburiyyətində qaldı”.
Ekspert Güney Azərbaycanla bağlı məsələnin türk ölkələrinin parlamentində müzakirəsinin daha çox əhəmiyyət daşıdığını deyib:
“Bu addım türk ölkələrinin parlamentində atılarsa, Güney Azərbaycan üçün yaxşı nəticələr vəd edə bilər. Çünki Güney məsələsi türk birlikləri ölkələrinin ələ ala biləcəyi məsələdir. Güney Azərbaycanda hakim olan ana siyasət türkçülük, milli müqəddərat və bütöv azərbaycançılıq məsələsidir. Bu mənada Güney mövzusu daha çox türk dünyasını maraqlandırmalıdır. Önəmli addımlar atılmalı, Güney Azərbaycan kimi dövləti olmayan türk toplumlarına hüquqi status tanınmalıdır”.
Tarix
2023.05.02 / 08:30
|
Müəllif
Vüsalə İsgəndərova
|