Yaxın tarixin hər səhifəsində fitnə-fəsad əməlləri ilə qızıl-qırmızı qızaran ermənilər... Su içdiyi qabı hər zaman murdarlamağa çalışan bu toplum XIX və XX əsrlərdə məhz təhlükəsiz sığınacaq kimi istifadə etdiyi Osmanlı və Türkiyə Cümhuriyyəti üçün də zərərsiz ötüşmədi. Bu yazıda sizə Türkiyə Türkçülük tarixinin əvəzolunmaz fədailərindən olan Kazım Qarabəkirin "İttihat ve Terakki Cemiyeti" adlı kitabında oxucuları ilə bölüşdüyü xatirələrdə qeyd olunmuş maraqlı bir tarixi faktı təqdim edirik.

Qarabəkir Paşanın öz xatirələrini qələmə aldığı bu kitabda Osmanlı səltənətinin sonlandırılması yox, məhz sivil Cümhuriyyətlə əvəz olunması istiqamətində "Gənc Türklər"in əvəzsiz fəaliyyətindən, hər cür yasaq və təqiblərə rəğmən usanmadan sərgilədikləri bir məmləkət mücadiləsindən söhbət açılır. Türkçülük sevdasının alovlanıb, tərəqqi-mədəniyyət inkişafı istəyinin bərq vurduğu bir zaman, o dövrlər türkiyəlilər tərəfindən "millet-i sadıka" (sadiq millət) kimi qiymətləndirilib adlandırılan ermənilər hadisə meydanında göründülər... amma bu dəfə onların türkiyəlilərə hələ bəlli olmayan genetik terrorçu sifəti ilə.

Kazım Qarabəkir Paşa yazır:

"21 iyul 1905-ci il. Cümə günü. "Yıldız" sarayında Sultan Əbdülhəmid məsciddən çıxıb arabasına minəndə izləyicilərə məxsus arabalardan biri partladılır. Ətrafa boğucu bir qaz yayılır.

Mən o zamanlar hərb məktəbində oxuyurdum. Məhkəmə və polis görəvliləri dostlarımdan aldığım məlumata görə, hadisə ermənilər tərəfindən Türkün zərərinə törədilibmiş.

Bir Türk padşahının erməni və ya sair Türk olmayanlar tərəfindən öldürülməsini tariximiz baxımından çirkin bir hadisə kimi dəyərləndirir və üzülürdüm.

Bu bombalı terror hadisəsi zamanı 3-ü əsgər olmaqla 23 nəfər həyatını itirmiş, 58 nəfər ağır yaralanmışdı.

Bu hadisənin kimlər tərəfindən törədildiyi ilk əvvəllər bizim üçün də sual olaraq qalırdı, amma sonra işin üstü açıldı:

Bu, ermənilərin hazırladıqları sui-qəsd idi. Terror planı isə belə idi: əgər Sultan Əbdülhəmid bu suiqəsd nəticəsində ölsəydi, xüsusilə Beyoğlu səmti başda olmaqla, eyni zamanda İstanbulun bir çox yerində bombalar partlayacaq, qarışıqlıqlar yaradılacaq və bu hadisələrin davamı olaraq da Avropanın diqqəti Şərq vilayətlərində erməni istiqlalı məsələsinə yönəldiləcək və sui-qəsdi planlayan terroristlərin (ermənilərin) əsas planı baş tutacaqdı – yəni ermənilər Osmanlı dövlətini ələ keçirəcəkdilər".

Baki-baku.az