Ana səhifə Hadisə |
AMEA Dilçilik İnstitutunun elmi işçisi, tanınmış dilçi alim Şahlar Məmmədov “aşpaz” sözünün “aşçı” formasında yazılmasını təklif edib.
Kult.az xəbər verir ki, alim bunu sözün ikinci hissəsindəki “paz”ın dilimizdəki qarşılığının pis səslənməsi ilə əlaqələndirib. O bildirib ki, bu sözün tələffüzündə ikinci hissə “baz” kimi səslənsə də, bu formanın sərbəst şəkildə dilimizdə işlədilən qarşılığı da o qədər yaxşı anlaşılmır. Buna görə də Ş.Məmmədov “aşpaz” sözünün eynilə türk dilində olduğu kimi “aşçı” formasında yazılmasını daha məqsədəuyğun hesab edir:
“Dilimizi bu cür eybəcər söz və şəkilçilərdən arındırmağın vaxtı çoxdan çatıb. “Paz” sözünün məsdər forması fars dilində çox pis səslənir, bu söz “aş” sözünə yamaq edilib. Olmazmı gülüş doğuran söz və şəkilçilərdən imtina edək? Orfoqrafiya sözlüyündə “aşçı” sözü verilib, amma bu söz “aşpaz” sözünün qarşılığı deyil, “dəri, gön aşılayan usta, dabbağ” anlamındadır. Niyə Türkiyə türkcəsində olduğu kimi, “aşçı” sözü “aşpaz” sözünün qarşılığı kimi işlənməməlidir? Məgər “aşçı” dedikdə “dabbağ” başa düşülür? Deyə bilərsiniz ki, bu “aş” o “aş”dan deyil, aşılamaq feili ilə bağlıdır. Amma “-çı” feilə heç zaman qoşulmur. Bircə nümunə gətirə bilərsinizmi ki, -çı şəkilçisi feilə artırılsın? Dildəki yanlışlıqlar tədricən aradan qaldırılmalıdır. Təklif edirəm ki, “aşpaz” əvəzinə “aşçı” yazaq, bu “paz”dan xilas olaq”.
Qeyd edək ki, əslində “baz” və “paz” sözləri farcada müstəqil bir söz kimi işlənsə də, dilimizə şəkilçi kimi daxil olub. “Baz” - “aludə olan”, “meyilli”, “paz” (pəz) isə “bişirən” deməkdir.
Tarix
2018.02.09 / 13:13
|
Müəllif
Büllurə Yunus
|