Avqustun 17-də "Bulla-dəniz" qaz yatağında 90 saylı
quyuda başlayan yanğın hələ də davam edir.
Sentyabrın 3-də ARDNŞ-nin prezidenti Rövnəq Abdullayev qaz
quyusunun xilas edildiyini bildirsə də, ARDNŞ və FHN-in yanğının
söndürülməsi istiqamətində fəaliyyəti nəticə verməyib.
Xatırladaq ki, yanğın ocağının suvarma yolu ilə basdırılmasında
FHN-in 6 gəmisi iştirak edib. Alov güclü olduğundan, gəmilər hədəfə
yaxınlaşa bilməyib və bu da yanğının söndürülməsinə imkan verməyib.
Yataqdan çıxan alov ətrafa yayılaraq 350 metr radiusda yüksək
temperatur sahəsi yaradıb.
Sentyabrın 16-da Rövnəq Abdullayevin verdiyi açıqlamaya görə
isə, Hali Bolter şirkəti hələ bundan sonra avadanlıqları sıxılmağa
qarşı yoxlayacaq. Quyunun ağzı təmizlənəndən sonra həmin
avadanlığın quyunun üstünə qoyulması prosesi başlayacaq. Quyudakı
yanğının "məşəl" - raket zərbəsi ilə qarşısını almaq təklifi isə
qəbul edilməyib. ARNDŞ yatağı itirmək istəmir və təkrar hasilata
ümid edir.
"Regnum" agentliyi Rövnəq Abdullayevə istinadən bildirib ki,
SOCAR neqativ nəticələrin qarşısını almaq üçün platformada qaz
fontanı zamanı yanğını özü törədib.
Neftçilərin hüquqlarını Müdafiə Komitəsinin sədri Mirvari
Qəhrəmanlı deyir ki, Rövnəq müəllim ancaq ona çatdırılan məlumatı
açıqlayır. Platformada yanğın qazma işi aparan mütəxəssislərin
təcrübəsizliyi ucbatından baş verib.
Mirvari Qəhrəmanlı ilə telefon əlaqəsi saxladıqdan sonra o,
ekspert rəyini öyrənərək bəzi detallara aydınlıq gətirib.
1. Fontanın qarşısını almaq mümkün olmadıqda maili quyu qazmaqla
həmin fontanın-yanğının qarşısını almaq mümkündür. Ancaq 90 saylı
quyuda hal-hazırda bu üsuldan istifadə edilmir. Bu metod vaxt və
çox xərc aparır.
2. ARNDŞ-in yanğını özü törətməsi ilə bağlı məsələdə
R.Abullayevin açıqlaması düzgün başa düşülməyib (ola bilsin ki
R.Abdullayev fikrini çatdıra bilməyib). Mirvari xanımın məlumata
görə, 90 saylı quyuda əvvəllər yanğını söndürməyə nail olublar,
lakin qısa vaxt ərzində buruq ətrafında çoxlu qaz buludunun
(topasının) yaranması və kondensatın ətrafa (dənizə) yığılması
səbəbindən yanğının-partlayışın yenidən baş verməməsi üçün ARDNŞ
yanğını yenidən planlı şəkildə törədib.
3. Raketlə zərbə məsələsinə gəldikdə, alovu şaquli istiqamətə
yönəltmək üçün (quyu ağzında avdanlığı məhv etməklə) hərbi
texnikadan istifadə olunur. 90 saylı quyuda elə məhz bu məqsədlə
hərbi texnikadan istifadə olunub. İlkin cəhdlər uğursuz olub, lakin
sonra müsbət nəticə əldə olunub ki, sonradan mütəxəssislər quyunun
ağzına kimi yaxınlaşa biliblər.
ARNDŞ-ın hesablamalarına görə, gün ərzində itirilən qaz 2,5-3
milyon kubmetr həcmindədir. Xaricə ixrac olunan Azərbaycan qazının
1000 kubmetrə görə ortalama qiymətinin 250 dollar olduğunu nəzərə
alsaq, demək, hər gün 750 000 dollar pulumuz yanır.
Məlumat üçün qeyd edək ki, ekspert Qubad İbadoğlu gündəlik yanan
qazın həcminin 10 milyon kubmetr olduğunu bildirmişdi.