"Bu iqtisadi modeldə neftin qiymətinin və gəlirlərin
azalması ciddi problemlər yaradacaq".
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə öz Feysbuk səhifəsində
iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli çıxış edib. Onun sözlərinə görə,
neftin qiymətinin enməsi hər bir şəxsin cibinə təsir edəcək:
"Neftin qiymətinin enməsinə sevinmirəm, çünki bu proses ölkəmiz
üçün ciddi ziyanlar törədəcək. İllərdir qurulan iqtisadi modeldə
neft və qaz ölkənin büdcəsinin formalaşmasında 80-85%, xarici
ticarətimizdə isə 90-95% rol oynayır. Neft-qaz sektorundan büdcəyə
birbaşa daxil olmalardan əlavə, dolayı daxil olmalar da var, məhz
ona görə büdcənin formalaşmasında rəqəm, az qala 85%-ə yaxınlaşır.
Neft və qaz sektorundan daxil olan vəsaitin böyük bir qismi (bu il
9 milyard manata yaxın) investisiya xərclərinə, təmir-tikinti
işlərinə yönəldilir və bu sahədə on minlərlə insan çalışır, pul
qazanır, vergi verir. Tikinti sektoru multiplikator effektinə malik
olduğu üçün arxası ilə tikinti materiallarının istehlasını, ölkəyə
gətirilməsini, daşınmasını təmin edir və bu sahələrdə çalışan
adamların qazancını, dolayısı ilə, vergi ödəməsini təmin edir.
Tikintidə çalışan maşınların, texnikanın təmirini minlərlə adam
həyata keçirir. Onlar da, dolayısı ilə, neft-qazdan payını alır və
vergisini verir. Həmin sahələrdə çalışanlar pul qazanaraq evlərinə
bazarlıq edir, günorta kafelərdə yemək yeyir, pal-paltar alır,
mobil telefonla danışır və deməli, bütün bu sahələrin pul
qazanmasına və dolayısı ilə vergi verməsinə dəstək olur".
Ekspertin sözlərinə görə neft-qaz gəlirlərinin azalması büdcəyə
ciddi zərər verəcək:
"Neft-qaz gəlirləri azaldıqda büdcəyə transfertlər, layihələr
azalacaq. Deməli, bu layihələrdə çalışanların sayı və gəlirləri
azalacaq. Bu da zəncirvari mutiplikator effekti ilə hətta bu sahəyə
birbaşa aidiyyəti olmayan şirkət və insanların gəlirlərinin və
vergilərinin azalması ilə nəticələnəcək. Bir sözlə, bu iqtisadi
modeldə neftin qiymətinin və gəlirlərin azalması ciddi problemlər
yaradacaq".