"Qeyri-neft sektorunda atılan addımlar hələlik neftlə
müqayisədə cüzidir".
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında iqtisadçı İlham Şaban
söyləyib.
O, neft qiymətinin dünya bazarında ucuzlaşmasının Azərbaycana
ciddi təsir etdiyini və hökumətin bu təsirləri azaltmaq üçün atdığı
addımları gündəmə gətirib:
"Hökumət bu təsirin qarşısını almağa çalışacağını söyləyir. Yəni
nə əmək haqlarında, nə sosial layihələrdə bunun özünü göstərməsinə
icazə verməyəcəyini bildirir. Ancaq dünyada, qonşu ölkələrdə gedən
mənfi proseslər bu təsirlərin gün-gündən artdığına dəlalət edir.
Ona görə də manatın kursuyla bağlı ölkədə birdən-birə həm içkiylə,
həm siqaretlə, həm avtomobillərlə, eyni zamanda, benzinlə bağlı
aksiz dərəcələrinin artırılması aradan götürülmədir. Bunlar yeni
vergilərdir. Yeni vergilər isə o deməkdir ki, ölkənin büdcəsi artıq
əvvəlki vəsaitləri almır. Qeyri-neft sektoru onu ödəmək iqtidarında
deyil. Deyilənlər hələ ki, bəyanatdır. Bu gün Sumqayıtda açılan
obyektlər və yaxud hər hansı qeyri-neft sektorunda atılan addımlar
hələlik neftlə müqayisədə cüzidir. Buna görə də qiymətlərin artımı
müşahidə olunacaq".
İqtisadçı qonşu ölkələrdə olan iqtisadi proseslərin Azərbaycana
güclü təsir etdiyini bildirib:
"2012-ci ildən başlayaraq İrana sanksiyalar gücləndirildi. Əgər
İranla o vaxt rəsmi ticarət əlaqəsi 550 milyon dollar idisə,
sanksiyalardan sonra bu məbləğ 220 milyon dollara düşmüşdü. Bütün
cənub zonasındakı insanlar özlərinin ilkin tələbat mallarının çox
hissəsini İrandan götürürdülər. Ancaq indi bu bahalaşma prosesinə
və dollar məsələsinə görə burada böyük baryerlər var. Rusiya amili
də güclüdür. Rublun ucuzlaşması ucbatından Rusiyada yanvar ayının
rəsmi statiskasına əsasən, məhsulların qiyməti 22% bahalaşıb.
2013-cü ildə Rusiyadan Azərbaycana 1 milyard dollar bank
köçürmələri ilə vəsait gəlmişdi. 2015-ci ildə bu rəqəm 500
milyondan da aşağı düşə bilər. Real fakt budur ki, həm Rusiyada
biznesin özü azalır, həm də ki, rubl dəyərini itirir. Gürcüstanın
özündə də lari 1.74-dən 1.91-ə gəlib çatıb. Bu o deməkdir ki, orada
da inflyasiya gedir. Türkiyədə də müəyyən dərəcədə proseslər gedir.
Bütün bunlar isə hələlik Azərbaycana yalnız kənardan olan
təsirlərdir".