Azərbaycan hərb tarixinin ən görkəmli nümayəndələrindən
biri olan general-leytenant Balakişi Ərəblinskinin Dərbəndin
Qırxlar qəbiristanlığındakı qəbri yox olmaq üzrədir.
Axar.az-ın Dərbəndə ezam olunmuş əməkdaşının verdiyi məlumata
görə, baxımsızlıq ucbatından generalın qəbri bərbad hala düşüb.
Dərbənd sakini Ruslan Qurbanovun əməkdaşımıza verdiyi məlumata
görə, qəbrə baxan ancaq kənd sakinləridir:
"Dərbənddə ən böyük və ən qədim qəbiristanlıq türklərə
məxsusdur. Burada hər bir xalqın öz qəbiristanlığı var. Amma ən
böyük qəbiristanlıq bura olsa da, baxan yoxdur. Azərbaycanın bu cür
böyük oğlunun qəbiri gördüyünüz kimi bərbad vəziyyətdədir".
R.Qurbanovun sözlərinə görə, dəfələrlə aidiyyəti orqanlara
müraciət olunsa da, müraciətlər nəticəsiz qalıb:
"Bu qəbirlərə ancaq kənd sakinləri baxır. Onlardan başqa heç kim
bura ilə maraqlanmır. Dəfələrlə məktub yazmışıq, müraciət etmişik,
faydası olmayıb. Biz hətta Bakıya da məktub göndərmişik ki, gəlib
maraqlansınlar, bizə kömək etsinlər. Amma hələ ki, generalın gözü
yoldadı..."
Xatırladaq ki, general-leytenant Balakişi Ərəblinski 1828-ci
ildə Zaqatalanın Tala kəndində anadan olub. Mahal rəisi Əlibəyin
ailəsində böyüyən Balakişi Peterburqdakı birinci dərəcəli kadet
korpusunu 1848-ci ildə müvəffəqiyyətlə bitirib kornet rütbəsi alıb,
qısa müddətdə podpolkovnik rütbəsinə yüksəlib. Sonralar diviziya
komandiri olan Ərəblinski tam əlli illik xidməti dövründə Rusiyada
baş verən bütün yürüş və döyüşlərdə iştirak edib.
1848-49-cu illərdə Vilaqoş qalası uğrunda gedən ağır döyüşlərdə
kapitan Ərəblinski də mərdliklə vuruşaraq "Birinci dərəcəli
müqəddəs Stanislav" ordeni ilə təltif olunub.
1849-cu ildə Маcаrıstаnda Аvstriyа hökmrаnlığınа qаrşı baş verən
üsyanı yatırtmaq üçün rus impеrаtоru Nikоlаy tərəfindən ora
göndərilən Ərəblinski daha sonra ikinci böyük yürüşünü 1854-cü ildə
Rusiyanın Xivə xanı ilə apardığı müharibədə reallaşdırıb.
1853-56-cı illərdə Krım müharibəsində göstərdiyi igidliyə görə
üstü yazılı qılınc və "Müqəddəs Anna" ordeni ilə təltif olunub.
Balakişi Ərəblinskinin iştirak etdiyi sonuncu müharibə 1877-1878-ci
illərdəki Rusiya-Türkiyə müharibəsi idi.
1898-ci ildə istefaya çıxan general-leytenant Balakişi
Ərəblinski Dərbəndə qayıdıb, ömrünün axırına kimi imperator
tərəfindən ona hədiyyə olunan torpaq sahəsində yaşayıb.
Balakişi Ərəblinskinin kiçik qızı Sona xanım Hacı Zeynalabdin
Tağıyevin həyat yoldaşı idi. General-leytenant Balakişi Əlibəy oğlu
Ərəblinski 1902-ci il yanvarın 3-də vəfat edib.
Məzarı Dərbəndin Qırxlar qəbiristanlığında yerləşir.
Bakı-Dərbənd-Bakı