"İranın savaşdan qalib çıxdığını zənn etməsinin və özünü bu cür aparmasının kifayət qədər əsasları var".

Bu sözləri Axar.az-a millət vəkili Zahid Oruc Qərb-İran razılaşmasının gerçəkləri barədə açıqlamasında deyib.

Onun sözlərinə görə, şifahi razılaşma və niyyət protokolu imzalanan kimi Obamanın Netanyahuya zəng vurması beynəlxalq yanaşmaların birmənalı olmadığını göstərir:

"Bir sıra dövlətlər İranın izolyasiya rejimindən çıxmasını milli maraq və təhlükəsizliklərinə zərbə hesab edir. ABŞ yeni xarici siyasətində nə qədər gələcək planlarını tapsa da, daxildə imkanları xeyli məhduddur. Çünki respublikaçılar Obamanın qərarının əleyhinədir. Ölkə daxilində Obamanı hədələyənlər isə bəzi xarici məsələlərə müqavimət göstərə bilməyəcəklər. Ən önəmlisi ABŞ-ın bunu İranı gizli dəf etmə planının tərkib hissəsi saymasıdır. Yəni bu, İranın gələcəkdə zərbə alması üçün hesablanmış bir layihədir. Əslində bu, ABŞ-ın regionda özünə müttəfiq seçməsi və gələcəkdə Yaxın Şərqə və ərəb dünyasına qarşı İranın gücündən faydalanmaq planı da deyil. Yaxud Türkiyəyə qarşı yeni bir zərbə qüvvəsi, həmçinin Rusiyanı parçalamaq və İranı Rusiyadan ayırmaq niyyəti də birinci yerə qoyula bilməz. Əvvəlki ənənəvi siyasət, yəni sanksiyalar rejimi və yasaq tədbirlər İranı nə qədər zəiflədirdisə, hakimiyyəti bir o qədər gücləndirirdi. Obamanın son çıxışında bunu açıq mətnlə də olsa dilə gətirməsi təsadüf deyil. Görünür, bir müddət sonra İranın nüvə silahını əldə etmək və 1400-ə qədər nüvə silahının hazırlanması üçün lazımlı texnoloji prosesi həyata keçirməyə başlayacağı təqdirdə bunun qarşısının diplomatik yolla, sanksiyalarla almağın qeyri-mümkünlüyünü hesablayıblar. Bax, layihənin əsl adı bundan ibarətdir".

Millət vəkili bildirib ki, yeganə yol hərbi vasitələri işə salmaqdır, hansı ki, bu, vaxtilə İraq və başqa dövlətlərə qarşı da həyata keçirilib.

Onun sözlərinə görə, ABŞ-ın İran siyasətinə Rusiya cavabsız qalmayacaq:

"Hadisələrin bu cür cərəyan etməsi, İranın müttəfiq deyil, hətta Yaxın Şərqə qarşı planlar üçün istifadədən daha çox, müvəqqəti bir dövr üçün nüvə məsələsindən geri duracağı təqdirdə resurslarının Avropaya çıxması ilə İranın güclənməsindən irəli gəlir. Qərbin üsul-idarəsi İrana ayaq açarsa, bu, inqilabı bir situasiya yaradacaq. Çünki qapalı rejimdən çıxmaq İranın daxildən sarsılması deməkdir. ABŞ-ın hədəflədiyi əsl siyasət bundan ibarətdir. Əgər hadisələr belə inkişaf edərsə, tam əminliklə deyə bilərəm ki, Rusiya buna seyrçi qalmayacaq. Kreml İranla Qərbin oynadığı oyunu pozmaq üçün hətta böyük ehtimalla müəyyən nüvə başlıqlarını İrana sata da bilər. Rusiya maraqlarını fəal bir şəkildə qorumaq üçün İran amilindən imtina etməyəcək. Hətta Yaxın Şərqdə şiə ideologiyasının güclənməsinə Moskva artıq imza atıb. Bunu Suriyadakı vəziyyət, o cümlədən Yəməndə bir-birinin ardınca bir neçə şəhəri ələ almış şiə qüvvələrinə Rusiyanın xeyli loyal və isti münasibəti göstərir".

"Əgər İran Amerika planına uymuş olsa, hətta Rusiya İranı nüvə silahına sahib etmək üçün əməliyyatlara belə başlaya bilər", - millət vəkili bildirib.

Deputat hazırda Azərbaycanın da mürəkkəb bir situasiyadan keçdiyini qeyd edib:

"İranın izolyasiyadan çıxması ilə onun imkanlarından Ermənistanın da yararlanması üçün şərait yarana bilər. Düzdür, Səudiyyə Ərəbistanı ilə Azərbaycan arasında əlaqələr İranı qıcıqlandıra bilər. Ancaq İranın Azərbaycan əleyhinə yürütdüyü keçmiş siyasətini müəyyən mənada dayandırması mümkündür. İllüziyaya da qapılmamalıyıq. Hər halda ortada İsrail dövləti, Türkiyənin maraqları və Amerikanın birparametrli olmayan siyasəti var. Əminəm ki, ortada elə hadisələr cərəyan edəcək ki, bu, həm Yaxın Şərqdəki proseslərdən, eləcə də İranın bir sıra başqa addımları ilə bağlı olacaq. Mümkündür ki, Suriya və Yəmənlə bağlı məsələlərdə də İranın atdığı addımlar yenidən nüvə danışıqlarına zərbə vursun. Yəni İran nüvə silahı əldə etməsin deyə, ona bütün Yaxın Şərqi təslim etməyəcəklər. Yaxud da ABŞ və Qərb Əsəddən İrana görə əl çəkəsi deyil. Həqiqətən də Amerika Trans-Atlantik ticarət sazişi kimi məlum marşal doktrinasını işə salıbsa və Avropanı öz resursları ilə zənginləşdirmək istəyirsə, bu halda İran onun üçün yenidən rəqib olacaq. Ona görə də ilkin razılaşmanın təsiri altında verilən çox uzaqgedən proqnozlar özünü doğrultmaya da bilər".