Neftin dünya bazar qiymətinin yüksəlməsi Azərbaycana daxil olan valyutanın həcminin artması baxımından vacibdir.

Axar.az xəbər verir ki, bu haqda iqtisadçı alim Vüqar Bayramov açıqlama verib. Ekspert neftin bahalaşma səbəblərinə aydınlıq gətirib:

"Neftin dünya bazar qiyməti yenidən yüksəlməyə başlayıb. Artıq Brent markalı neftin hər barreli birjalarda 46 dollara təklif edilir. Doha samitindən sonra 5 faiz dəyər itirən "qara qızıl" növbəti 2 iş günündə mövqelərini bərpa edə bilib. Bu həftənin çərşənbə axşamı neftin qiymətinin yüksəlməsi Küveytdə petrol işçilərinin tətili ilə bağlı idi. Belə ki, tətil nəticəsində martda gündəlik 2,8 milyon barrel neft hasil edən sözügedən ölkənin istehsalı 1,5 milyon barrelə qədər azaldı. Eyni zamanda, gündəlik istehsal texniki səbəblərdən Venesuelada 200 min barrel, boru xəttində baş verən yanğına görə isə Nigeriyada 400 min barrel azalıb".

İqtisadçının sözlərinə görə, hasilatın azalması OPEK-ə üzv olmayan ölkələrdə də müşahidə edilməkdədir:

"Son iki ildə ABŞ, Kanada və Latın Amerikası ölkələrində neft sektoruna sərmayə 40 faiz aşağı düşüb. Bu isə hasilata birbaşa təsir göstərir. Beynəlxalq Enerji Akademiyasının proqnozlarına əsasən, OPEK-ə üzv olmayan ölkələrin gündəlik neft ixracatı 700 min barrel aşağı düşəcək".

V.Bayramov qiymət artımları ilə bağlı hazırkı prosesin nə qədər davam edəcəyini də açıqlayıb:

"Beynəlxalq Enerji Akademiyası Çin daxil olmaqla bir sıra ölkələrdə neftə tələbin azalmasına da diqqəti çəkir. Eyni zamanda, Rusiya neft hasilatını gündəlik 12 milyon barrelə çatdıracağını bildirib. İran isə sanksiyalardan öncəki gündəlik 4 milyon barreli hədəfləyir. Buna görə də hələlik təklifin tələbi ən azı gündəlik 1 milyon barrel üstələcəyi gözlənilir. Amma qiymətə ABŞ-da hasilatın birbaşa təsir göstərəcəyi proqnozlaşdırılır. Əgər ABŞ hasilatdakı azalmaları optimllaşdırarsa, o zaman qiymət artımları müvəqqəti xarakter daşıya bilər.

Həmçinin, neftin dünya bazar qiymətinin hər barreli 60 dollaradək yüksələrsə, o zaman ABŞ-da şist neftinin hasilatı üçün geniş imkanlar yaranır. Bu isə OPEK ölkələrinin, xüsusən də Səidiyyənin maraqlarına uyğun deyil. Bu baxımdan əksər beynəxalq agentliklər neftin dünya bazar qiymətində kəskin artımlar proqnozlaşdırmırlar. Amma neft bazarı siyasiləşdiyi üçün istənilən sürpriz gözləniləndir.

Neftin dünya bazar qiymətinin yüksəlməsi "qara qızılın" ixracatda payının hələ də 85 faiz olduğu Azərbaycana daxil olan valyutanın həcminin artması baxımından vacibdir. Amma müvəqqəti qiymət artımları islahatlar paketinə heç bir halda təsir göstərməməlidir. Son iki ilin təcrübəsi göstərir ki, istənilən zaman neftin qiyməti öz trayektoriyasını dəyişə bilər".

Qeyd edək ki, bu gün "Brent" markalı xam neftin bir barrelinin qiyməti artaraq 46,04 dollara yüksəlib.