Futbol üzrə Azərbaycan millisin baş məşqçisi Robert Prosineçkinin Topsport.az-a müsahibəsini təqdim edirik:

"Srvena Zvezda"da qalib mentaliteti var idi"

- Bir xorvatın Almaniyada doğulmasının səbəbi nədir?

- Atam 20 il Almaniyada yaşayıb. Anam isə 17 il. Orda da anamla tanış olub ailə həyatı qurub. Elə mən də buna görə orda dünyaya gəldim. 10 yaşıma kimi Almaniyada yaşamışam. Daha sonra isə Xorvatiyaya köçdük.

- Futbola olan marağınız hardan yarandı? Hə zaman futbolçu olacağınızı qərarlaşdırdız?

- Elə uşaqlıqdan topu sevmişəm. Gözümü açandan elə topla oynayırdım. Mən uşaq olanda atam məni "Ştutqart Kikkers" klubuna apardı. Elə orda da istedadımı görüb aşağı yaş qruplarından ibarət komandaya götürdülər. Xorvatiyaya köçdükdən sonra isə 18 yaşıma qədər Zaqreb "Dinamo"sunun şərəfini qorumuşam. Sonra da karyeramı "Srvena Zvezda"da davam etdirdim. Ancaq "Ştutqart Kikkers"dən ayrılarkən məşqçim mənə "bacarıqlısan, bu yolla da davam et" məsləhətini vermişdi. Sonda gördüyünüz kimi də peşəkar futbolçu oldum.

- Bir xorvat necə oldu ki, "Srvena Zvezda"ya düşdü?

- Mən 1987-ci ildə bu komandadan təklif aldım. O vaxt belə bir problem yox idi. Yuqoslaviya vahid bir ölkə idi, Serbiya, Xorvatiya və ya başqa ölkələrə bölünməmişdi. 1991-ci ildə müharibə başladı və nəticədə ölkə bölündü. Milli zəmində problemlər məhz müharibə dönəmində yaşandı. Həmin vaxt mən "Real"a yollanmışdım.

- "Srvena Zvezda"da sizdən başqa xorvat var idi?

- Məndən qabaq da var idi, oynadığım dövrdə isə bir-iki xorvat da çıxış edirdi. Yenə də deyirəm, bir ölkə olduğumuzdan aramızda milli mənsubiyyət bölgüsü yox idi. Bu komandada heç bir problem yaşamamışam.

- "Srvena Zvezda" Zaqrebdə oynayanda yerli publika sizi necə qarşılayırdı?

- Təbii ki, "Real"ın futbolçuları "Nou Kamp"a gedəndə onların qarşısına gül-çiçəklə və ya musiqiylə çıxmırlar. Eyni Problem "Neftçi"ylə "Xəzər Lənkəran" arasında da var. Bu futbolda normal bir haldır. Bir böyük klubla başqa böyük klubla qarşılaşmaq üçün səfərə çıxanda azarkeşlər səni fitə basır. Mən Belqrad klubunda çıxış edərkən ailəm Zaqrebdə yaşayırdı. Ancaq onlar mənim bu addımıma görə heç bir çətinliklə üzləşməyib.

- 1991-ci ildə müharibə başlayanda bütün xorvatlar Serbiya ərazisindən vətənlərinə köçdülər?

- Onu deyə bilmərəm, amma həmin ərəfədə mən "Srvena Zvezda"da yeganə xorvat futbolçu idim. Ancaq Belqradda yaşayanların sonradan hara getməsi haqda heç bir məlumatım yoxdu. Buna rəğmən sizə onu deyim ki, dəhşətli müharibə olmasına baxmayaraq biz idmançılar arasında heç bir problem yaşanmadı. Mənim həmin dönəmdə serb idmançılarla çox yaxşı münasibətim var idi. Siyasət idmana qarışmırdı.

- 1990-cı ilin mayın 13-ü... Bu tarix sizə nə deyir?

- Həmin tarixdə Zaqreb "Dinamo"suyla "Srvena Zvezda" arasında görüş baş tutmalıydı. Stadion dolsa da, komandalar meydana çıxmadı. Tarixdə deyirlər ki, guya məhz mayın 13-dən müharibə başladı. Amma mən bu fikrin tərəfdarı deyiləm. Çünki müharibə 1991-ci ildən başlayıb. Ancaq onu da deyim ki, bir il sonra bizim Zaqreb "Dinamo"suyla oyunumuz baş tutdu.

- "Srvena Zvezda"yla Çempionlar Kubokunu qazandız. Belqrad klubunun uğurunun sirri nədə idi?

- Düzü, bu suala cavab vermək çətindir. "Ağ-qırmızılar" keçmiş Yuqoslaviyanın ən güclü komandalarından biri idi. Bu komanda təsadüfən bir ilə uğur qazanmadı. Biz neçə il idi ki, bu uğura doğru addımlayırdıq. Klub doğru strategiya ilə hərəkət edirdi. Mən uğurun sirri kimi həmin "qızıl nəsil" amilini qabardardım. Saviçeviç, Pançev və Mihayloviç kimi oyunçuların adını çəkmək məncə kifayətdir. Bu adları hamı tanıyır. Bu komandada bir nəfər də olsun, legioner yox idi. Həmin oyunçularla ÇK-nı qazandıq. Sabiq sosialist ölkələrindən ÇK-nı qazanan iki komanda olub: "Styaua" və "Srvena Zvezda". Həmin dediyim "qızıl nəsil"də qalib mentaliteti var idi.

- "Juti" və "Robi" ləqəbinizin mənası nədir?

- "Robi" adımın qısaldılmış versiyasıdır. "Juti" isə xorvat dilində "sarı" deməkdir. Saçımın rənginə görə mənə "Juti" deyirdilər.

- Topla həddən artıq oynayırdız. Bir sözlə topu "çürüdürdüz". Bu məşqçiləriniz tərəfindən narazılıqla qarşılanırdı?

- Futbol dövrlərə görə dəyişir. O vaxt biz driblinqlərə üstünlük verirdik. Tam olaraq yadıma sala bilməsəm də, yəqin ki, bəzi məqamlarda mənə topu özümdə çox saxladığıma və ötürmə verməli olduğum halda driblinqə üstünlük verdiyimə görə irad bildirirdilər. Ancaq çox da buna görə tənqid olunmurdum.

- SSRİ dağılandan sonra bu məkandan yalnız Rusiyayla Ukrayna beynəlxalq arenada daha yaxşı çıxış edir. Ancaq Yuoslaviya məkanında yalnız Makedoniya zəif təsir bağışlayır. Nə üçün Yuqoslaviya məkanında postsovet ölkələri ilə müqayisədə futbolu daha yaxşı oynayırlar?

- Həqiqətən də sabiq Yuqoslaviya ölkələri seçmə mərhələlərdə uğurlu çıxış edir. Məsələn, Xorvatiya millisi final mərhələlərinə problemsiz qatılır. Milli komandanın oyunçuları Avropanın güclü klublaında çıxış edir. Xorvatiyayla yanaşı, Serbiya da zəif komanda deyil. Bu il Bosniya və Hersoqavina da DÇ-də çıxış etdi. Pyaniç kimi oyunçusu "Roma"da uğurlu çıxış edir. Həmçinin Sloveniya millisinin də xoş təsir bağışladığını söyləməliyəm. Xorvatiyanın 4 milyon əhalisi var. Di gəl ki, onun oyunçuları "Barselona", "Real", "Atletiko" və "Bavariya" kimi komandalarda oynayır. Sadəcə, bizdə istedadlı futbolçu çoxdur. Hər dəfə fikirləşirik ki, bu nəsil getdi, yəqin ki bundan sonra bizdən yüksək səviyyəli oyunçu çıxmayacaq, amma görürürük ki, yox, ardı gəlir. Təbii ki, onlar da öz üzərində işləyir.

- Xorvatlar hansı nəticəylə daha çox fəxr edir: ölkə müstəqil olandan sonra basketbol üzrə milli komandanızın 1992-ci ildəki Yay Olimpiya Oyunlarında finala çıxıb "Drim-Tim"lə oynaması, yoxsa futbol üzrə 1998-ci ilin dünya çempionatında bürünc medal qazanması?

- Futbol elə futboldur. Ancaq Xorvatiya digər idman növlərində də uğurlu nəticələrlə yadda qalır. Basketbol və su polosunda da mükafatçılar sırasına düşmüşük. Əlbəttə, Barselonada keçirilən Olimpiadada basketbol millimizdə ulduz oyunçular çıxış edib. Onlar Xorvatiyada çox məşhur insanlardır. İstənilən halda, DÇ-1998-ci ildəki uğurumuzun yerini heç nə vermir.

- AÇ-1992-də müharibə üzündən Yuqoslaviya final mərhələsinə buraxılmadı və sizin yerinizə gedən Danimarka sonda çempion oldu. O vaxt hansı hissləri keçirdiz?

- Danimarkalılar dəniz kənarında dincələrkən qəfil belə bir xəbər aldılar və yığışıb final mərhələsinə yollandılar. Həmin dönəmdə isə Yuqoslaviya məkanında yaşayanlar futbolu fikirləşmirdi. Çətin ki, biz orda uğur qazansaydıq, müharibənin fəsadlarını azaldaydıq. Ancaq biz orda oynasaydıq, çempion ola bilərdik. Çünki çox güclü idik.

"Real", yoxsa "Barsa"? Mən "Real" azarkeşiyəm"

- "Real"da karyeranız uğurlu alındı?

- İstər həyatda, istərsə də idmanda enişli-yoxuşlu dönəmləriniz olur. Ancaq mən dünyanın böyük klublarında oynadığıma görə özümü böyük insan saya bilərəm. Əlbəttə, keçmişə boylanarkən geri qayıdacağın halda bəzi şeyləri dəyişəcəyini düşünürsən. "Real" karyeram uğurlu başladı, ancaq sonra zədələndim. Ümumilikdə Madriddəki karyeramdan razı qaldığımı söyləməliyəm.

- Bəs necə oldu ki, "Real" kimi klubdan "Ovyedo" kimi iddiasız komandaya keçdiz?

- "Ovyedo"ya icarəyə verildim. Çünki "Real"da az oynadığımdan oyun praktikasıyla bağlı problemin həlli üçün bir illik həmin komandada icarə əsasında oynadım. Məncə, doğru addım atmışdım. Ancaq "Ovyedo"dan sonra "Barselona"ya getdim.

- Bəs "Barselona" karyeranız haqda nə deyərdiz? "Real"da, yoxsa "Barsa"da daha yaxşı çıxış etdiz?

- Deyə bilmərəm. "Real"da 3 oyun oynadım və zədələndim. Bu zədəyə görə ilyarım oynaya bilmədim. Bir sözlə, bəxtim gətirmədi. Bu hər bir futbolçunun başına gələ bilər. "Barselona"da Yohan Kroyffun dönəmində oynamışam. İki gözəl şəhər, iki gözəl klub... Oyunlarında anşlaq idi. Ancaq bu iki komandada oynadığım vaxt yalnız bir titulla kifayətlənməli oldum. Nə edək ki, futbolda da bəxtin gətirməlidir. Titula görə bəxtim gətirmədi.

- İndi "Real"la "Barselona" oynayanda ürəyiniz hansı klubla döyünür?

- Mən baxımlı futbolun həvəskarıyam. "El Klasiko" dünyanın ən möhtəşəm oyunudur. Mən "Real" azarkeşiyəm, ancaq dostlarımla görüşmək üçün Barselonaya tez-tez gedirəm. Bu şəhərdə böyük futbolçularla bir yerdə oynamışam.

- Karyeranız boyunca 12 klubda oynamısız. Bu nəyin göstəricisidir? Niyə bir yerdə daha çox qərar tutmamısınız?

- Bir yerdə çox qalmağın mənim üçün çətin olduğunu deməzdim. Gənc olarkən az klub dəyişmişəm. 4 il "Srvena Zvezda"da, 3 il "Real"da, 2 il "Barselona"da, 3 il də Zaqreb "Dinamo"sunda oynamışam. Yaxşı təkliflər gəlib, mən də klubları dəyişmişəm.

- Slaven Biliçlə birgə Xorvatiya millisində məşqçi kimi keçirdiyiniz 4 ili necə dəyərləndirərdiz?

- Məşqçi olmaq fikriylə yaşamamışam. O vaxt Slaven U-21-in məşqçisi idi. Ordan da əsas yığmaya dəvət aldı. Mənim dəniz qırağında evim var idi, ailəmlə birgə dincəlirdim. Biliç mənimlə əlaqə yaradıb söhbətləşməli olduğumuzu söylədi. Mən də "problem yoxdur, gəl, danışaq" dedim. Qonağım oldu və mənə yığmada onun köməkçisi olmağımı təklif etdi. Ona məşqçi olmaq fikriylə yaşamadığımı söylədim. Ancaq təklifini də geri çevirmədim. Elə o vaxtdan məşqçilik peşəsini sevməyə başladım. Bu gün də böyük həvəslə məşqçi kimi çalışıram. Biliç güclü məşqçidir. Biz AÇ-2008-in final mərhələsinə vəsiqə qazandıq. Türkiyəylə oyunda son saniyələrdə qapımızda gördüyümüz qolla üstünlüyümüzü əldən verdik və penaltilərlə uduzduq. Həmin dönəmdə milliyə gənc futbolçuları cəlb etmişdik. Yığmada bir nəsli tamamilə dəyişdik. Rakitiç, Modriç və Srna kimi futbolçular o vaxt millidə oynayırdı.

- AÇ-2008-in seçmə mərhələsinin son oyununda Xorvatiya millisi özünə lazım olmasa da, Londonda İngiltərəni məğlub edib onların yolunu kəsdi, Rusiya millisini arxasınca daşıdı. Ruslar sizə sonra necə təşəkkür etdi?

- Məşqçi kimi ilk addımlarımızı atırdıq. Özümüzü göstərmək istəyirdik. Biz Xorvatiya üçün oynamışıq, Rusiya üçün yox. Təbii ki, ruslar da bizdən faydalandı. Biz özümüzü fikirləşirdik. "Uembli"də İngiltərə millisini devirməklə Xorvatiya futbolunun tarixinə düşdük. AÇ-də yarımfinala qədər irəliləyən Rusiya millisi bizim köməyimiz olmasaydı, heç final mərhələsinə də çıxmayacaqdı.

"İstəsəydim "Beşiktaş"a gedərdim"

- Bir müddət "Kayserispor"u çalışdırdız. Türkiyə karyeranızı necə dəyərləndirərdiz?

- Mən Türkiyəyə gələndə "Kayserispor" superliqada sonuncu yerdə idi. Amma mövsümün sonunda komandanı 5-ci yerə qaldırdım. Çempionatda baxımlı futbol oynayan komandalardan idik. Qısa bir zamanda "Beşiktaş"dan da təklif aldım. Ancaq mən təklifi qəbul etmədim və "Kayserispor"da qalacağımı söylədim. Mən Kayseridə qaldım və klub prezidenti də heyətin qorunacağını və bəzi transferlərlə də güclənəcəyimizi söylədi. Ancaq mənim üçün önəmli olan iki futbolçu komandadan getdi. Üstəlik heyət də güclənmədi. Tərslikdən 3 oyunçumuz da ağır zədələndi. Belə itkilərdən sonra uğurlu çıxış edə bilmədik. Nəticədə fasilədə istefa verməli oldum. Onlar mənim qalmağımı istədilər. Ancaq qərarımı vermişdim. İstənilən halda, Türkiyə mənim yaddaşımda çox yaxşı qaldı. Axı ora futbol ölkəsidir.

- Ancaq türkiyəli həmkarlarınızdan biri qəzetimizə açıqlamasında "Kayserispor" rəhbərliyinin sizi "Beşiktaş"a keçməyə qoymadığına görə ruhdan düşdüyünüzü və bu da nəticələrə təsir etdiyini söyləyib...

- Yanlış fikirdir. İstəsəydim "Beşiktaş"a gedə bilərdim. Mənim "Kayserispor"da çalışmaq üçün motivasiyam böyük idi.

- Ola bilər, "Beşiktaş" rəhbərliyi sizin "Kayserispor"dakı uğurlu karyerasını görüb vaxtıyla bir yerdə işlədiyiniz Biliçə dəvət göndərib?

- Nə üçün Biliç təklif göndərdiklərini bilmirəm. Ancaq o vaxt Slaven "Lokomotiv"də çalışırdı.

- Hazırda dünyada Messiylə Ronaldo arasında çarpışma gedir. DÇ-də uğur qazanan oyunçulara onlara görə "Qızıl top" mükafatı verilmir. Böyük ehtimalla, 4 il öncə İnyestanın başına gələnləri Noyer də yaşayacaq. Bu nə dərəcədə doğru tendensiyadır?

- DÇ-nin ən yaxşı oyunçusuna bu mükafatı versinlər və iş burda bitsin! Ancaq, fikrimcə, Messi hər il "Qızıl top"u qazanmalıdı. Ronaldo? Messi ən yaxşıdır! Təbii ki, Kriştiano da yaxşı oyunçudur, amma Messiylə eyni dövrdə oynadığına görə bəxti gətirməyib.

- Bəs bu il kimi favorit görürsüz?

- Onu deyə bilmərəm. DÇ-dəki uğurlu çıxışdan danışırıqsa, Noyer kimi Robben də möhtəşəm oynayıb. Elə "Bavariya"da da özünü yaxşı tərəfdən göstərib. Noyerə gəlincə, alman qapıçı DÇ-də çox yaxşı oynadı. Amma bir qapıçı üçün bu mükafatı qazanmaq çətindir. Argentina DÇ-ni qazansaydı, onda sizcə kim ən yaxşı oyunçu olacaqdı?

- Yəqin ki, Messi...

- Yəqin yox, 100 faiz Messi! Cərimə zərbəsində qapıya ünvanladığı top qol olsaydı və nəticədə Argentina dünya çempionu olsaydı, bu gün hamı Messidən danışardı.

- Texnologiyanın futbola müdaxiləsinə münasibətiniz necədi? Bəlkə futbol hakim səhvləri ilə gözəldir?

- Texnologiya tərəfdarı deyiləm. Futbol hakim səhvləri ilə gözəldir. Məncə qapı arxasındakı hakimlərin olması daha yaxşıdı. Ancaq topun qapı xəttini keçməsini müəyyənləşdirən texnologiya da yaxşı variantdı. Ofsayd və başqa səbəblərə görə texnologiyanın tətbiqinin əleyhinəyəm.

- AÇ-2008-də Rusiya millisinin baş məşqçisi Qus Hiddink Hollandiyayla oyunda yetirmələri qol vurarkən emosiyalarını saxlaya bilməyib çılğıncasına sevinirdi. Azərbaycan millisi Xorvatiyaya qol vursa, siz də eyni hərəkəti edəcəksiz?

- Sözsüz ki, Xorvatiya vətənimdir və mən də vətənimi sevirəm. Ancaq indi Azərbaycan millisinin baş məşqçisiyəm və çalışdırdığım komanda qol vursa, qolu emosional qeyd edəcəm. Bu normal haldır.