"O dövr "fikri, milli və siyasi istiqlalların kökü
iqtisadi istiqlaldadır" şüarını özünə əsas yol seçən milli hökumət
23 aylıq qısa fəaliyyəti dövründə çox ciddi nailiyyətlərə imza ata
bilib".
Axar.az xəbər verir ki, bu haqda iqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov
açıqlama verib.
İqtisadçı 1918-ci il Cümhuriyyət dövrünün iqtisadi fəaliyyətini
dəyərləndirərəkən çox önəmli məqamları bizimlə bölüşüb:
"Belə ki, müstəqil dövlətin atributu kimi kağız pullar - Bakı
bonları 1918-ci ildə tədavülə buraxılır və müstəqil dövlətin
maliyyə, vergi, bank-kredit sistemi yaradılır. 1919-cu ilin
sentyabrında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Dövlət Bankı
açıldıqdan sonra hökumətin 1 oktyabr 1918-ci il tarixli dekreti ilə
neft sənayesi özəlləşdirilir. Maliyyə Nazirliyinin 20 iyul 1919-cu
il tarixli qərarı ilə əmtəələrin sərbəst ixracına hüquqi baza
yaradılması o dövrün ən əsas işlərindən birinə çevrilir. Daxili
bazarı tənzimləmək məqsədilə Azərbaycandan kənara göndərilən
əmtəələr üçün yeni müvəqqəti gömrük qaydalarının tətbiq edilməsi
haqqında qanun təsdiq edilir (9 fevral 1920-ci il). Bundan sonra
isə dövlət xərclərinin ixtisar edilməsi istiqamətində tədbirlər
planı hazırlanmasına başlanılır. Daha sonra xaricdən ölkəyə
gömrüksüz gətirilən malların siyahısı müəyyənləşdirilir (bu
siyahıya 200-dən çox məhsulun adı daxil edilir)".
İqtisadçının sözlərinə görə, Cumhuriyyət dövrünün ən mühüm
iqtisadi nailiyyəti həmin dövr xarici investorlara və Azərbaycana
investisiya qoymaq arzusunda olanlara güzəştli şərtlərlə Bakı
bonlarının təklif olunması idi:
"Xarici ticarəti qaydaya salmaq üçün ağır maliyyə şəraitində 20
milyon manatlıq fondun yaradılması və hökumətin 12 fevral 1919-cu
il tarixli qərarı ilə bu fonddan ilkin ehtiyaclar üçün 10 milyon
manat həcmində kredit buraxılması ölkənin bundan sonrakı inkişafına
da mühüm təsir göstərəcək əsas qərarlardan biri olur. Ən
nəhayətində, 23 aylıq varlığı dövründə ADR parlamentinin 82-si
iqtisadi və maliyyə məsələlərinə aid olmaqla 230-a yaxın islahatı
qəbul etməsi qısa dövrün böyük uğuru kimi qiymətləndirilə bilər.
Unutmayaq ki, bütün bu islahatlar Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və
dostlarının zəhməti ilə baş verdi".
Qeyd edək ki, bu gün – 31 yanvar Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ad
günüdür.