"Rusiya-Ukrayna arasındakı
gərginliyin Kremlə təsirləri getdikcə artır".
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında ekspert Natiq Cəfərli
Rusiyanın bu ilin ikinci rübündən Ukraynaya qazın verilməsində
endirim məsələsinə aydınlıq gətirərkən deyib. Onun sözlərinə görə,
hərbi vəziyyətdən əlavə, qaz bazarında yaranacaq növbəti gərginlik
Rusiyanın xeyrinə olmayacaq, AB və ABŞ-dan daha sərt sanksiyalarla
üzləşmək ehtimalı getdikcə artacaqdı:
"Ona görə də indi Rusiya Ukraynaya qarşı ikinci bir enerji
cəbhəsi açmaqdan çəkinir. Başqa bir önəmli məsələ isə dünyada qazın
qiymətinin neftin qiymətindən asılı olması ilə bağlıdır. Yəni
neftin qiyməti endikcə hər 3 aydan bir müqavilələrə yenidən baxmaq
ehtimalı yaranır. Rusiya bu il Avropaya satdığı qaza təqribən
15-20, bəzi ölkələr üçün isə 25 faiz endirim etmək məcburiyyətində
qalıb. Bu, Beynəlxalq Energetika Xartiyasından və qazın qiymətinin
neftdən asılılığından irəli gəlir. Onsuz da Rusiya və "Qazprom"
ciddi şəkildə qaz bazarlarını itirmək üzrədir. Yəni satışlar
azalıb. Bu da özlüyündə Ukraynanın Avropadan "revers" maddəsi -
digər ölkələrə ötürülən qazın yenidən bu ölkəyə qayıtması yolu ilə
qaz imkanlarını artırır. O cümlədən Polşa, Slovakiya və digər
Avropa ölkələrindən bu prosesin davamlı olacağı haqqında bəyanatlar
da olub. Rusiya qaz şantajı ilə Ukraynada dəyişikliyə nail olmağın
bu dəfə çox çətin olacağını artıq anlayıb".
Ekspertin sözlərinə görə, endirim etməklə görünür, Rusiya
Ukrayna bazarını əlində saxlamağa çalışır:
"Ukrayna Rusiya üçün önəmli bir bazar, eyni zamanda, ildə 20
milyard kub metrə yaxın qaz satdığı bir ölkədir. Gələcəkdə bu cür
addımların davamlı olma ehtimalları yüksəkdir. Artıq Rusiya və
"Qazprom"un dünya konyekturuna uyğun başqa ölkələr üçün də qiymət
endiriminə getməsi labüddür. Hətta Türkiyə ilə danışıqlarda ilkin
olaraq 6 faizlik endirim əldə olundu. Hazırda isə 12 faizə yaxın
güzəştlər barədə danışıqlar gedir və ilkin razılaşmalar əldə
olunub. Yəni bu həm dünyada baş verən konyektur danışıqları, həm də
Rusiyanın bazarlarını itirmə və yeni sanksiyalarla üzləşmə qorxusu
ilə bağlı atılmış addımdır".