Paşinyanla görüşdən dərhal sonra Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev mətbuatı ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin bəyanatını gözləməyə çağırdı. Böyük ehtimalla Prezident Əliyev artıq şərh verməməklə hansısa milliyyətçi şərhçilərə yersiz əsaslar verməməyə, bununla da danışıqların nəticələrinə xələl gətirməməyə çalışdı. Paşinyan da özünün ilk şərhlərində təmkinli davranaraq, danışıqları “konstruktiv” və “məhsuldar” adlandıraraq, “hər hansısa inqilabi nəticələr olmadı” deyə əlavə etdi. Növbəti gün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev ilkin müsbət rəyləri bir daha təsdiq edərək, “görüşün Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli istiqamətində danışıqlara yeni impuls verdiyini” qeyd etdi.

Axar.az xəbər verir ki, bu sözlər Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin eksperti Fuad Çıraqovun “Azərbaycan-Ermənistan sülh müzakirələri aqressiv ritorikanın təzyiqi altında” başlıqlı təhlilində əksini tapıb. Politoloq qeyd edib ki, iki Cənubi Qafqaz ölkəsinin liderləri ehtiyatla Vyana görüşünün kövrək, eyni zamanda müsbət nəticələrinə xələl gəlməməsi üçün çalışdıqları bir vaxtda Ermənistanın Müdafiə naziri danışıqların nəticələrini təhdid edən çıxış etdi. Nyu Yorkda erməni icmasının nümayəndələri ilə görüşdə David Tonoyan bildirdi ki, o, “sülh naminə ərazi” formuluna dəyişiklik edib: “Biz (Ermənistan) əksini edəcəyik: Yeni ərazilər üçün yeni müharibə”.

“Tonoyan bildirdi ki, Ermənistan hərbi əməliyyatları düşmənin ərazisinə keçirə biləcək hücum birləşmələrinin və divizionlarının sayını artıracaqdır. O, həmçinin vurğuladı ki, heç bir güzəşt olmayacaq, (ancaq) kompromislər mümkündür.

Tonoyanın çıxışı Bakıda təəccüblə qarşılandı. Cavab olaraq Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Ermənistan Müdafiə nazirinin çıxışını münaqişənin sülh yolu ilə həllinə və bu xüsusda Minsk Qrupunun həmsədrlərinin simasında beynəlxalq ictimaiyyətin səylərinə qarşı təxribat olduğunu göstərdi. Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi, həmçinin Ermənistan rəhbərliyini məsələyə aydınlıq gətirməyə çağıraraq, bu çıxışın Ermənistan rəhbərliyinin razılığı əsasında edildiyini, yoxsa bunun nazirin ən azından danışıqların mahiyyətini və nəticədə qəbul edilmiş birgə bəyanatı şübhə altına alan şəxsi improvizasiyası olub olmamasını soruşdu. Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyinin cavabı daha sərt olaraq, Tonoyanın çıxışının məsuliyyətsiz və İrəvanda siyasi xaosun göstəricisi olduğunu göstərdi. Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi “Azərbaycan ordusu torpaqlarının azad edilməsi üzrə qarşıya qoyulmuş məqsədlərə çatmaq üçün malik olduğu bütün qüvvə və gücünü işğalçıların üzərinə endirməyə qadir və hazır” olduğunu da vurğuladı”, - politoloq bildirib.

Məqalədə qeyd olunub ki, son aylarda ikitərəfli danışıqlarda müşahidə edilən müsbət inkişafı kölgə altına salan Tonoyanın bu cür aqressiv çıxışı onun artıq ikinci cəhdidir. Buna görə də Ermənistanın Müdafiə nazirinin bənzər çıxışlarının əsl motivləri barəsində suallar meydana çıxır:

“Bu suala birinci ehtimal edilən cavab odur ki, Tonoyanın çıxışları əslində Ermənistan rəhbərliyinin, o cümlədən Baş nazir Paşinyanın əsl siyasətinə uyğundur. Müdafiə nazirinə bənzər təcavüzkar çıxışlar etməyə icazə verməklə Paşinyan göstərməyə çalışır ki, ermənilərin Qarabağla mövqeyini müəyyən edən yeganə şəxs o deyil və beləliklə də baş nazir özünə qarşı olan beynəlxalq təzyiqləri azaltmağa və yayındırmağa cəhd edir. Keçən ilin oktyabrında ABŞ Prezidentinin milli təhlükəsizlik müşaviri Con Boltonun səfərindən sonra Paşinyan ABŞ rəsmisinin çıxışına qarşı kəskin mövqe ifadə etdi. Belə ki, həmin səfər zamanı ABŞ rəsmisi bildirdi ki, Ermənistanın yeni liderlərinin növbədənkənar seçkilərdə qalibiyyəti İrəvana Qarabağ münaqişəsində “qətiyyətli addımlar” atmağa imkan verəcəkdir. Cavabında Paşinyan bildirdi ki, nə Bolton, nə də başqa bir şəxs bu və ya başqa məsələlərdə onun adından danışa bilər.

Son bir neçə ay ərzində Baş nazir Paşinyan ardıcıl şəkildə təkid edir ki, o, Qarabağ ermənilərini təmsil edə və onların adından danışa bilməz, buna görə də danışıqların formatı dəyişdirilməli, Qarabağ ermənilərinə danışıqlarda tərəf kimi çıxış etməyə imkan verilməlidir. Ancaq Vyana görüşündən əvvəl ATƏT-in Minsk Qrupu özünün mətbuat açıqlamasında Ermənistan Baş nazirinin təklifini rədd edərək “danışıqların məhz Bakı və Yerevan arasında aparılmasının qarşılıqlı etimadın və sülh prosesinin qurulmasında mühüm element olduğunu” göstərdi”.

Politoloqun fikrincə, Tonayanın aqressiv çıxışının ikinci izahı Ermənistanın yeni hökumətinin daxilindəki proseslərlə əlaqədar ehtimallara və şayiələrə əsaslana bilər. Mətbuatda yayılan məlumatlara əsasən Paşinyan seçkilərdən sonra hakimiyyəti hələ də əlində tam cəmləyə bilməyib. İddialara görə, o, hakimiyyətdən keçən il uzaqlaşdırılmış Qarabağ klanı ilə yanaşı, öz hökuməti daxilindəki müxtəlif qrupların müqaviməti ilə qarşılaşmaqdadır:

“Müdafiə naziri isə keçmiş rejimin qalığı və hazırda yüksək vəzifə tutan şəxs kimi daha çox hakimiyyətə nəzarət etməyə çalışan, hətta Paşinyanı hakimiyyətdən uzaqlaşdırmağı nəzərdən keçirən qruplardan birinin lideri ola bilər.

Maraqlıdır ki, Vyana görüşündən əvvəl erməni və rus mətbuatı Vaşinqtonun Tehrana qarşı Bakının dəstəyini qazanmaq üçün Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı İrəvana təzyiqlərini artırdığını iddia edən “Boltonun Dağlıq Qarabağ” planı ilə bağlı məlumatları geniş şəkildə dərc etməkdə idi. Buna görə də birinci və ikinci ehtimalları nəzərə alaraq, Müdafiə naziri Tonoyanın çıxışının zamanı ilə yanaşı, onun məkanı və mesajlarının həm də kimin üçün nəzərdə tutulması ilə bağlı ehtimallar da ortaya çıxır.

Tonoyanın çıxışlarının həqiqi motivləri nə olur olsun, aydın görünən odur ki, Ermənistan hökuməti hələ də kövrək koalisiyalardan və təxminən eyni güclü, bir-biri ilə rəqabət aparan müxtəlif qruplardan ibarətdir. Qarabağ mövzusu ətrafında milliyyətçi və populist ritorika isə ölkə daxilində güclü siyasi mübarizə vasitələrindən biri olaraq qalmaqdadır. Bu reallıq isə Ermənistan daxilində istənilən qrupa Azərbaycanla münaqişənin həlli üçün zəruri olan güzəştlərə getməyə mane olaraq qalmaqdadır”.