Əhalisinin sayına görə Bağdaddan sonra İraqın ikinci böyük şəhəri olan Mosul yüzillərdir ki, azərbaycanlıların – türkmanların şəhəri kimi tanınıb. Şəhər mühüm tarixi əhəmiyyətə malik strateji mövqedə yerləşir. Əhalisini əsasən Azərbaycan türkləri - türkmanlar təşkil edir. Mosulda ərəb, kürd, aysorlar da yaşayır.

Axar.az hazırda İŞİD-dən alınması üçün savaş gedən Mosul şəhərinin tarixi haqda məlumatı təqdim edir:

Tarixi şəhər olan Mosulun əsası e.ə. 700-ci ildə Fərat çayı sahillərində qoyulub. 2-ci əsrdən başlayaraq xristian süryanilərin şimali Mesopotamiyada ən sıx məskunlaşdığı yerlərdən biri olub. 641-ci ildən isə ərəblərə tabe edilən Mosul Əməvilərin və Abbasilərin dövründə də öz önəmini itirməyib.

1092-ci ildə Böyük Səlcuq imperiyası, 1167-ci ildən isə Atabəylərin məmləkətinə çevrilən tarixi şəhər I İmadəddin Zənginin (Zəngilər sülaləsi dövlətinin qurucusu, atabəy) dövründə səfalı bir diyar olub. 13-cü əsrdə isə Çingiz xanın nəvəsi Hülakü xan, daha sonra Elxanilər tərəfindən tutulub.

15-ci əsrin əvvəllərində isə Ağqoyunlu dövlətinin tərkibinə daxil olub. 16-cı əsrin əvvəllərində isə Şah ismayıl bu qədim diyarı Səfəvilər imperiyasının tərkibinə qatıb. Bundan sonra bu şəhərdə Azərbaycan türklərinin dominantlığı daha da genişlənib.

Çaldıran döyüşündən sonra qüdrətli Səfəvi dövlətinin zəifləməsi bəzi ərazilərinin nəzarətindən çıxması ilə nəticələnib. Sultan Süleyman Qanuninin İraqeyn yürüşündən sonra (1434-cü il) Mosul Osmanlı torpaqlarına daxil edilib (1435-ci il). Mosul şəhəri 1878–1918–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati ərazi Mosul vilayətinin mərkəzi olub. I Dünya müharibəsi illərində şəhər ətrafı ərazilər ingilislər tərəfindən zəbt edilsə də, müharibənin sonuna qədər Osmanlı nəzarətində qalıb.

1918-ci ildə ingilislərə təhvil verilib və 1926-cı ildə Millətlər Cəmiyyəti tərəfindən qoruma altına salınıb. 1932-ci ildə isə yeni qurulan İraq Krallığının tərkibinə daxil edilib.

Mosul şəhəri 2003-cü ilin aprel ayında ABŞ ordusu tərəfindən işğal edilib. 2014-cü ilin iyun ayından etibarən İŞİD terror qruplaşması tərəfindən ələ keçirilib.

Qeyd edək ki, 17 oktyabr 2016-cı il tarixində Mosulun İŞİD-dən geri alınması üçün 36 ölkənin birləşmiş ordusu hərəkətə keçib. Hücuma Türkiyənin Başikada təlim keçdiyi "Neynəva gözətçiləri" qrupu da qatılıb.

Hazırda 20-dən artıq kənd və qəsəbə azad edilib, Mosulun mərkəzinə 10 km məsafə qalıb.