Ana səhifə Sağlıq |
Diş çürükləri və diş əti xəstəlikləri soyuqdəymədən sonra ən çox rast gəlinən xəstəliklər arasında 2-ci yerdədir.
Lent.az-ın
məlumatına əsasən, ağız gigiyenasının aşağı səviyyədə olması və
sağlam olmayan dişlər pis estetik görünüşlə yanaşı, çeynəmə
çətinliyinə və həzm problemlərinə səbəb olur. Üstəlik diabet, ürək
xəstəlikləri və ağız içi xərçənglər kimi bir çox qarşısı alına
biləcək xəstəliyin meydana gəlməsinə da zəmin hazırlayır. Bir çox
səbəblərdən isə diş çəkdirmək halları gündən-günə artır. Yaş
artdıqca dişlərdəki problemlərin sayı daha çox olur. Belə ki, 60 və
yuxarı yaşlı insanlarda çəkilmiş diş sayı 23 faizdir, 65 və yuxarı
yaşlı insanlarda total dişsizlik 67 faiz təşkil edir. Ümumiyyətlə,
bəzi yanlış vərdişlərimiz diş əti xəstəlikləri, diş çürükləri və
diş itkisinə səbəb olur. Aile.lent.az həmin pis vərdişləri
sıralayır.
1. Dişlərdən alət kimi istifadə etmək
Şüşə qapaqlarını açmaq, ipi qoparmaq, mismarı saxlamaq, siqaret
dişləmək, həddən çox tum çırtlamaq, buz dişləmək və s. bunlar
hamısı gündəlik adət etdiyimiz pis vərdişlərdir. Dişləri sərt
cisimlərlə davamlı təmasa məcbur etmək əvvəlcə mina təbəqəsində
aşınmalara, çatlara, ciddi qırıqlara, hətta diş itkilərinə yol
açır. Məsələn, buz dişləmək həm sərt bir cisimlə dişləri zorlamaq,
həm də termal şok yaşanmasına səbəb olur. Termal şok isə dişin
içindəki sinir və damar toxumalarının həddindən artıq istilik
dəyişikliyi səbəbindən həssaslığına və nekrozuna, yəni ölməsinə
səbəb olur.
2. Dırnaq yemək, qələm dişləmək
Dırnaq yemək dırnaqlarda olduğu qədər dişlərdə də görünüş və forma
pozuntularına, hətta aşınmalara səbəb olur.
3. Həddən artıq şəkərli və işlənmiş qidalar
yemək
Çox şəkərli qidalarla qidalanmaq ağız içindəki turşu səviyyəsini
artıraraq çürük riskini olduqca yüksəldir. Şəkərli və bir çox emal
mərhələlərindən keçən paketli qidalar diş səthlərinə asanlıqla
yapışır və çox çətin təmizlənir. Bunların əvəzinə lifli, şəkər
səviyyələri aşağı, çiy və ya az bişmiş meyvə-tərəvəz kimi qidalara
üstünlük vermək lazımdır. Çünki bu qidalar daha tez yeyilir və həzm
edilir, hətta diş səthlərində funksional təmizliyin reallaşmasını
təmin edir. Xüsusilə səhər yeməyində həddən artıq şəkərli qidalar
yeyilirsə, sonra mütləq ağzı yaxalamaq, axşam yeməyindən sonra
atışdırmalar edilirsə, yatmazdan əvvəl mütləq dişləri fırçalamaq
məsləhətdir.
4. Spirtli içkilər
Turşulu içkilər mina təbəqəsini yumşaldır və tərkibində artıq
miqdarda olan şəkər dişlərdə çürük yaranmasına səbəb olur. Buna
görə də spirtli içkilər yerinə turşusuz və şəkər əlavəsi olmayan
meyvə suları, süd və süd məhsulları kimi təbii içkilərə üstünlük
verin.
5. Həddən artıq çay və qəhvə içmək
Həddən çox çay və ya qəhvə içmək diş səthlərində qalıqlara səbəb
olduğu üçün tövsiyə edilmir. Diş səthində əmələ gələn sarılıqları
və qalıqları təmizləmək üçün dişləri daha sərt fırçalamağa məcbur
edir. Bu isə diş səthlərində cızıqlara və korlanmalara səbəb olur.
Dişlər ağarsa və təmizlənsə belə, asanlıqla təkrar çirklənir.
6. Siqaret və tütün məhsulları
Siqaret çəkmək, içə çəkilən qatı duman ağız içi toxumaların
qaynanması təsiri yaradır və toxumaların qalınlaşmasına gətirib
çıxarır. Bunun nəticəsində də diş əti xəstəlikləri gizli inkişaf
edir. Normalda xəstə toxumalarda müşahidə edilən ödəm, şiş, qızartı
və qanamalar siqaret istifadə edən zaman maskalanır. Siqaret çəkən
və tütün istifadə edən insanlarda ağız içi yaralar çox gec
yaxşılaşır. Diş səthlərində aşınma, sarılıq, pis ağız qoxusu, hətta
ağız içi xərçənglərə səbəb olur.
7. Diş sıxmaq və ya qıcamaq
Bu cür pis vərdişlər dişlərdə diş əti səviyyəsinə qədər vara bilən
ciddi aşınmalara, çənə oynağı narahatlıqlarına və çeynəmə
əzələlərində xəstəliklərə səbəb ola bilər. Bundan başqa, aşınan
dişlər səbəbindən burun ucu ilə çənə arasındakı məsafənin azalması
nəticəsində dişsiz, yaşlı bir görünüş meydana gəlir.
Tarix
2016.04.20 / 19:05
|
Müəllif
Axar.az
|