GÖYƏZƏN DAĞININ İLAHƏSİ
Vaqif İbrahimoğlunun xatirəsinə
Çox-çox qədim zamanlarda kəndin yuxarı tərəfindən külüng kimi
yüksələn Göyəzən dağında bir İlahə yaşayırmış. Bu İlahə çox
gözəlmiş...
O, hərdən gecə vaxtı lüt-üryan bir halətdə dağın başından kəndə
enir, ay işığı altında (yaxud, qaranlıqda) vücudu par-par yana-yana
kəndin əyri-üyrü yollarıyla o tərəf-bu tərəfə gəzişirdi. Elə bil,
kimisə axtarırdı. Gəzərkən İlahə ayaqlarını torpağa elə ahəstə
endirirdi ki, ayaq səsləri eşidilmirdi. Yastı-yapalaq komalarında
yerlərinə girib yuxuya getməyə çalışan kənd əhlinin qulağında isə
bu zaman ağır-ağır və zəhmli şəkildə nəydisə "gup-gup"
guppuldayırdı. Adamlar səksəkə içində yerlərində ora-bura
qurcuxurdular.
Kənd adamları içində ayıq-sayıqları vardı, onlar qəhvəxanada
mırt vura-vura İlahənin gəlişinə xüsusi məna verirdilər. Bu adamlar
ata-babalarından eşitmişdilər ki, İlahənin gecə vaxtı lüt-üryan
kəndi gəzib dolaşmasında bir hikmət var. İlahə, guya öz qurbanını
axtarır və onu öz kamına çəkir. Bu qurbanın özü yox, ruhu hava-su
kimi İlahəyə lazımmış. Ruha "layla" oxumalıydı, oxumasaydı, saralıb
solacaq, gözəlliyini itirəcəkmiş.
Kənd adamları belə deyirdi: İlahə özü ki övlad üzünə həsrət idi,
bu səbəbdən guya kənddəki körpəli qadınlara qibtə edirmiş. Qurbanı
tapandan və ruhu bu qurbanın canından çəkib çıxarandan sonra İlahə
Göyəzən dağının ən hündür yerinə qalxacaq – orada yaşadığı
mağaranın başından bir qaya parçası mağaranın ağzına quş qanadı
kimi çətir çəkib durmuşdu – o qayaya bu zavallı ruhu zincirləyəcək,
sonra da hökmən laylasını oxuyacaqmış. Niyə belə edirmiş?!
Sirri-əzəm! Zavallı ruhlar sonra
hara yox olurmuş?! Sirri-Xuda!
Kəndin kənarında öz kasıb,
yastı-yapalaq daxmasında bir tək-tənha kişi yaşayırdı. Adı
Cındırqulu idi, özü də olardı bu kişinin əlli yaşı. Həyatı adına
oxşayırdı: bir həsir idi, bir Məmmədnəsir. Uşaq yaşlarından tək və
tənha, sakitdən sakit, fağırdan fağır birisiydi. Onun-bunun
qoyun-quzusunu otarıb dolanırdı. Kiminəsə meşədən odun yığıb
gətirirdi. Kimininsə ilnən su üzü görməyən töyləsini təmizləyirdi.
Nə verirdilər, yeyirdi, nə bağışlayırdılar, geyirdi və hər yaşadığı
gün üçün gecə yerinə girəndə Allahına sidq-ürəkdən şükür duası
edirdi.
Cındırqulunun özü kimi
mülayim, sakit bir dostu vardı. Qonşu idilər, bir yerdə
böyümüşdülər. Cındırqulu ilə İmamyar hələ uşaqkən əhd eləyib
ömürlük qardaşlıq andı içmişdilər. Göyəzən dağının ətəyində hamıdan
gizlinə çəkilb biləklərini bıçaqla çərtərək bir-birinin qanını
sümürdükcə sümürmüşdülər. Qanın dadı hər ikisinə acı
gəlmişdi.
Tale belə gətirdi: Kənddə Nazpəri adlı bir qız daha vardı. Onu
cavan yaşlarında ikisi də eyni vaxtda sevdi. Nazpərinin qızlar
bulağından su içən vaxti idi. Hər dəfə çiynində səhəng bulaqdan
dönəndə bu qan qardaşlarını bulaq yolunda bir yerdə görüb
qıpqırmızı qızarırdı. Və qardaşlar amansız eşq alovunun nə zaman
könüllərinə girməsindən xəbər belə tutmadılar. Əvvəlcə qızın
beləcənə utanıb-qızarmasına tamam başqa rəng verib buna bir zarafat
kimi baxdılar. Bu gülüb demişdi, "sənə baxır", o gülüb demişdi,
"yox, sənə baxır…"
Bir müddət sonra nə oldu, nə olmadısa, Nazpəri başladı onlardan
xüsusi bir əda ilə yaşmanmağa və bu zaman həm Cındırqulu, həm də
İmamyar yavaş-yavaş Nazpəri ilə bağlı zarafatlarından əl çəkib
könül verdilər kədərə – deyə-gülə etdikləri söhbətlər əvəzinə
qaraqabaq halda oturub qəm-qüssəyə batdılar, bir-birinin üzünə
maddım-maddım dirənib öz məzlum hallarına ürəkləri sıxıldı və "ah"
dalınca "ah" çəkməyə başladılar. Dərddən gözləri qan ağladı. Və
nəhayət, həsrət dolu gecələrin birində qardaşlar bir-birinə söz
verdilər ki, onlardan biri hökmən bu Nazpərini el adəti almalıdı.
Qız Nazpəri onlardan hansını seçib sevsə, o biri ona qardaş olacaq,
eynən bunlar bir-birinə qardaş olan kimi.
Vaxt vaxtı qovdu, zaman yetişdi və günlərin bir günü Cındırqulu
ilə İmamyar könüllərini Nazpəriyə açmaq qərarına gəldilər.
Qardaşları gördüyündə rəng verib-rəng alan Nazpəri onların heç
birini bəyənmədi. Cındırquluya belə bir xəbər göndərdi. "Əvvəlcə
adını dəyişsin, sonra mənim kimi bir qızın xəyalını eləsin".
İmamyara da belə bir xəbər gəldi. "Getsin, tayını tapsın, necə ki,
tapıb Cındırqulunu".
Nazpəri kəndin say-seçmə igidinə ərə gedəndən sonra qardaşlar
gurultulu toy gecəsi ikisi də eyni vaxtda yasa batdı, bir-birinin
üzünə baş qaldırıb baxa bilmədilər. Nazpərinin həsrəti, az
qalmışdı, onları bir-birinə tamamən yad, hətta düşmən eləsin. Amma
olmamışdı, onlar elə toyun səhəri günü dərdü-qəmi ürəklərindən
silib atmağa özlərində güc tapmışdılar, qanları yenə bir-birinə
qaynamış – Cındırqulunun canında gəzən İmamyarın qanı, İmamyarın
canında gəzən Cındırqulunun qanı qardaşları biri-birinə tərəf
ahənrüba kimi çəkmiş – onlar söz qoyub eyni vaxtda, eyni gündə,
hətta eyni saatda, eyni dəqiqədə Nazpərini unutmuşdular və bundan
sonra ikisinin də eyni açılmış, sidq-ürəklə bir-birinin üzünə baxıb
gülümsəmiş, yenə bir-birinə can verməyə hazır olmuşdular. İmamyar
uzun burnunu Cındırqulunun qoltuğuna soxub qoxlaya-qoxlaya həsrətlə
demişdi:
– O qız bir qara yeliydi, üstümüzdən əsib keçdi. Elə billik, o
adlı adam bu dünyada olmayıb. Nə deyirsən, qardaş?
Cındırqulunun ürəyindən tikən çıxmışdı, sən demə, o da bu
sözləri İmamyardan həsrətlə gözləyirmiş:
– Nəinki olmayıb, heç indi də yoxdur, əziz qardaş.
Sonra qan qardaşları bir-birinə sarılıb, o üz-bu üz, doyunca
öpüşmüşdülər.
…Haman gecə əzgin bir yorğunluq içində yorğan-döşəyə girən
Cındırqulu Allahına həmişəki kimi şükür duası etməyə də heyi
gəlmədi, gözləri ahəstə-ahəstə öz-özünə yumuldu və indi o, təzəcə
yuxuya getmişdi. Qəfildən diksinməyilə yuxudan ayılmağı bir oldu.
Gecənin bu qərib sakitliyində həyətdən qulağına "gup-gup" səslər
gəlməyə başladı. Bəlkə də ürəyinin səsi idi, çünki Cındırqulunun
sinəsində ürəyi elə şiddətlə döyünməyə başladı ki, nəfəsi təngidi.
Yorğanı ehtiyatla üstündən kənar eləyib yerindən qalxdı. Ayaqları
titrəyə-titrəyə otaqdakı təkgöz pəncərəyə yanaşdı. Özü də bilmədi
niyə, amma alnını gətirib pəncərənin soyuq şüşəsinə dayadı. Bütün
bədəni tir-tir əsirdi.
Pəncərədən baxıb gördü ki, bu aysız, ulduzsuz gecədə onun balaca
həyəti qatı zülmət, qapqara qaranlıq içindədi. Hətta qapının
ağzındakı qollu-budaqlı yüz ilin qarağacını belə görmək mümkün
deyil. Amma eyni zamanda ona elə gəldi ki, bütün ətraf işıqlı bir
süd rənginə bürünüb. Hər yer dümağ işıqdı. Və birdən bu işığın
(bəlkə də, qaranlığın) içində nə gördü, nə görmədisə, ürəyi az qala
sinəsindən çıxıb yerə düşmədimi, düşdü. Ağlı yerindən oynamadımı,
oynadı. Həyəcandan az qaldı huşunu itirsin.
Həyətdə Cındırqulunun gözünə görükən isə bir kölgə idi, başqa
şey deyildi. Amma əsl qəribə olan oydu ki, kölgə lümbələnlüt kölgə
idi. Bəlkə də bu, bir xəyal idi. Yox, Cındırqulu hövlnak gözlərini
ovuşdurdu, bu, xəyal deyildi, bu, VAR idi. Amma bu VAR olan belə
bir zülmətdə və hətta belə bir işıq selində necə VAR ola bilərdi –
o, bunu anlamırdı. Cındırqulunun ürəyi qəflətən necə sıxıldı,
Allah, necə sıxıldı. Xəyalı on illər əvvələ, bulaq başına getdi.
Kimi yadına salsa yaxşıdı – Nazpərini. Həyətdəki kölgə heç kimə
yox, Nazpəriyə oxşamışdı. Nazpərini itirdiyi zaman da bu hala
düşmüşdü. Onda da, indi də elə bilmişdi ki, həyatının sonu
çatıb.
Biixtiyar gözləri yaşla doldu, boğazına qəhər gəldi. Əlacsızlıq
eynən o vaxtkı kimi bütün ruhunu bürüdü. Eyni zamanda Cındırqulu
təəccüb edirdi. Başqa vaxt ondan soruşsaydılar ki, heç kölgə də lüt
olarmı, o bu suala, yəqin ki, ağzını büzərdi. İndi isə budu, o
gördüyünü görür, lüt bir kölgə onun həyətinə girib durub və zülmət
qaranlığın işıq selində işıldayan gözlərini (kölgənin də gözləri
olarmış, İlahi! Var idi, var idi…) onun pəncərəsinə, bəlkə də elə
onun gözlərinə dikib. Eynən gözləri Nazpərinin gözləri idi. Əgər
beyninin bir qırağında əmin olmasaydı ki, kölgə İlahənin kölgəsidi,
and içərdi ki, indi həyətdə duran bu lümbələnlüt qız Nazpəridi,
başqa heç kim deyil.
Bir müddət Cındırqulu, ürəyi şiddət içində vura-vura (və eyni
zamanda sıxıla-sıxıla) təkgöz pəncərənin önündə donmuş halətdə
dayanmağına davam etdi. Beynindən qatmaqarışıq və sürətli fikirlər
bir-birinin ayağını bastalaya-bastalaya keçib getdi. Nəhayət, o,
Nazpərinin xəyalı ilə vidalaşdı, bu dəfə özünü qəti inandırdı ki,
kölgə, şübhəsiz, Göyəzən dağının İlahəsinin kölgəsidi, gecə kəndə
gəlib öz növbəti qurbanını axtarır, gəzib-gəzib evlərin birindən bu
qurbanı tapacaq, alıb aparıb bədbəxtin ruhunu Göyəzən dağının
başında batmanlıq zincirlərlə qayaya zincirləyəcək, başlayacaq bu
ruha uşaq kimi layla oxumağa. O zavallı adam da bu dünyadakı
həyatını artıq ruhsuz yaşayacaq. "Mənədəmi növbə yetişdi?!" –
Cındırqulu həzin-həzin düşündü.
Ruhsuz yaşamaq – Cındırqulu bunu artıq bilirdi – ölümdən
betərdi. Çünki sən daha heç nədən qorxmursan. İnsan olan bəndə isə
qorxmasa olmaz. Cindən, şeytandan, devdən, qurddan-quşdan, çaydan,
seldən, ildırımdan, ölümdən, həyatdan, lap elə bu İlahənin özündən
qorxmalıdır. Qonşusu, min illərin sadiq dostu, qan qardaşı
İmamyarın ruhu dağın başındakı mağaranın ağzından ağ paltar kimi
asılıb qalmadımı? İlahənin kölgəsi ilə görüşəndən sonra İmamyar
ruhsuz yaşamırdımı?! O həlim, mehriban, səmimi, qəlbində Allah
qorxusu gəzdirən İmamyar hara yox oldu? Yerinə gələn qorxunc və
əzazil bu adam kim idi?! Hamıya saymazyana baxmağa, Cındırquluya
isə az qala nifrət bəsləməyə qalxmadımı?! Nədi, nədi, Cındırqulu
kəndin ortsındakı qəhvəxanada onun barəsində belə demişdi:
– Heç yaxşı iş olmadı. İmamyar belə deyildi. Bunu elə bil,
canavar dişləyib. Hamıyla kəc gəlir. Xisləti dəyişib. Bu adamın
gözəl ruhu hara uçub getdi?! Hayıf, hayıf…
Qəhvəxanaya ölü bir sükut çökdü. Birdən, elə bil, göy guruldadı,
ildırım çaxdı. Bu, İmamyarın nərəsi idi.
– Sən… sən nə danışdığındı? Sən kimsən??? - Demə, İmamyar bir az əvvəl içəri girib bir
tərəfdə sakitcə-dinməzcə çəkilib oturubmuş və camaatın onun
barəsində nə deyib demədiyinə qulaq verirmiş. – Sənin nə işinə mənim ruhum nooldu,
noolmadı… Başın bədəninə ağırlıqmı edir? – İmamyarın gözləri
nifrətdən böyüdü, təhər-tövrü də, sözləri də təhdidlə dolu
idi.
Cındırqulu möhkəmcə pərt oldu.
O gözləmirdi ki, İmamyar onu camaatın yanında bu cür xınc edər.
İmamyar yerindən qalxıb uzun qollarını yelləyə-yelləyə yaxınlaşdı
Cındırquluya, oturduğu yerdəcə bir əlilə onu necə boğzaladısa, quş
kimi qaldırdı havaya. Sonra o biri əlilə bunun üzündə elə bir
şapalaq partlatdı ki, Cındırqulunun qulaqları cingildədi.
Təpəsindən od çıxdı. Az qala huşunu itirdi. Amma yıxıldığı yerdən
məzlum-məzlum qalxarkən cınqırını belə çıxarmadı. Şapalaq üzünə
dəyəndə ancaq eləmişdi, gözlərini İmamyarın gözlərindən yana
qaçırmışdı. Çünki İmamyarın bir anlıq alışıb yanan gözlərinin
dərinliyində "Mən nə edirəm? Mən niyə edirəm?" suallarını
oxumuşdu.
Hamı şaşırıb qaldı.
Qəhvəxananın qabağından keçən uşaqlar, gəlinlər, qızlar səs-küyü
eşidib dayandılar. Nə baş verdiyini maraq etdilər. Hətta
Cındırquluya bir an elə gəldi ki, onların arasında Nazpəri də var
və qızın kinayəli gözləri par-par parıldayırdı.
…O zaman gecə yarısı alnını
pəncərənin soyuq şüşəsinə dirəmiş Cındırqulunun qəlbinə qorxu
yavaş-yavaş gəldi, amma qəflətən yoxa çıxdı. Keçirdiyi sarsıntını
birdən-birə sakit və rahat bir soyuqqanlılıq əvəz elədi: "Mən də
İmamyarın gününə düşdüm, mənə də növbə çatdı. İndi mənim də ruhum
bədənimdən çıxacaq" Həyətdə Kölgə təkidlə işarə edib onu yanına
çağırırdı.
Cındırqulu yuxudaymış kimi gözləri yumulu bir halətdə evdən
eşiyə çıxdı.
– Mənimi çağırdın?
Ağzını açıb danışmaq istəyirdi ki, Kölgə incə, zərif bir səslə
ondan soruşdu:
– Cındırqulu, sənin bu həyatda ən böyük arzun nədir?
Bu səs Cındırqulunun qəlbinə bir məlhəm kimi yayıldı. Ruhunu
oxşadı. Səs incə-incə olub ruhunun ən dərin yerlərinə qədər gedib
çıxdı. Həyətdəki səs bitdi, Cındırqulunun içindəki səs isə bitmədi.
Uşaqlıqda anası ona belə bir ecazkar və mülayim səslə layla
oxuyardı:
"Oğlum, məzlum balam, bəsdi, daha ağlama. Nə istirsən sən? Yat,
nəhayət, yat, yat, şirin yuxuya bat, bat…"
Cındırqulu mat-məəttəl qalıb gözlərini Kölgədən çəkə bilmirdi.
"Bu, olmasın, olmasın, mənim anamdımı?" – beynindən sürətlə belə
bir fikir gəlib keçdi.
– Olmaya, tanımadın, Cındırqulu, sən məni?! İstərsən anan bil,
istərsən sevgilin… Mənəm, Cındırqulu, mənəm, tanımadınmı?!
Kölgə öz zərif səsilə deyirdi. Səs zərif olmağına zərifdi –
səsin zərifliyi anasının səsindəki zəriflik idi. Amma kölgənin
gözləri Nazpərinin gözləri kimi iki parlaq atəş olub yandıqca
yanır, yandırdıqca yandırırdı.
Cındırqulu hiss elədi ki, artıq tamam taqətdən düşüb, içinə
dolan səsi daha içində saxlaya bilmir, səs onu tərk eləməyə
başlayıb. Bir də onu hiss elədi ki, ruhu da bu səsin arxasınca
bədənini tərk edir. Ruhu canından çıxdıqca onun beyninə, vücuduna
qəribə, əvvəllər bilmədiyi, tanımadığı bir istilik yayılırdı.
– Mənim ardımca nəbadə gəlməyəsən, – Kölgə deyirdi. – Mən indi sənin canından çıxan bu sənə
gərəksiz ruhunu səndən alıram, onu aparıb gözdən uzaq bir yerdə
gizlədəcəm. O sənə gərək deyil. Onun əvəzinə mən sənə güc və
qətiyyət, cəsarət və qorxmazlıq verəcəm. Sən canındakı bu lazımsız
ruhun ağırlığından azad olandan sonra özün də görəssən ki, nə qədər
yüngülləşəssən, nə qədər qorxmaz, cəsur olassan. Hamıdan
fərqlənəssən. Cəsur olmaq istərsən?
– İstərəm, elə istərəm… Nə bacarırsan et mənimlə. Qurtar məni bu
ağırlıqdan.
Cındırqulu hiss elədi ki, taqəti yavaş-yavaş özünə qayıdır,
vücudu sirli bir ahənglə dolur. Bədənində əzələlər tarıma
çəkilir.
– Bir şərtim olacaq. Gəlmə ardımca… ardımca gəlmə!
Cındırqulu bir istədi, bu səsin və bu kölgənin arxasınca o da
çıxıb getsin, getsin uzaq uzaqlara, lap elə Göyəzən dağının başına,
ömür-billah heç kimi o görməsin, heç kim də onu görməsin, amma
səsin sehri, səsin amansız və qəddar, incəcik də olsa, dönməz
qətiyyəti imkan vermədi.
Cındırqulu həyətdə ikən ruhu, nəhayət, onun canını tərk edib
suyusüzülmüş incik (günahkar) uşaqlar kimi düşdü İlahənin yanına,
tutdu İlahənin əlindən və onlar bir yerdə həyətdən çıxıb gözdən
itdilər. Çarəsiz Cındırqulu heç nə edə bilmədi.
Bir neçə gündən sonra Cındırqulu qəhvəxanada əyləşib
fikirli-fikirli qəhvə içirdi və haman qorxunc hadisə də elə bu
zaman baş verdi. İmamyar qəhvəxananın qapısını ayağı ilə təpikləyib
içəri daxil oldu. Gəlib əda ilə onun iki addımlığında durdu,
əllərini belinə qoyub tərs-tərs (bir az da zənlə) ona baxdı. Elə
bil, duyuq düşmüşdü. Cındırqulunun əvvəlki Cındırqulu olmamasını,
elə bil, duyurdu. Hiss edirdi ki, qan qardaşı dəyişib. Ürəyinə
damdı ki, nə isə baş verəcək. "Ya mənə verən Allah, ya ona" –
düşündü.
– Dur, itil burdan, cındırın biri cındır!!! Bilmirsən, bu yer
mənimdi?!
İmamyar qorxunc bir səslə bağırdı. Ətrafdakılar nəfəs almağı
belə unudub bu ikisinə həm qorxu, həm də təəccüb və maraqla tamaşa
eləməyə başladılar. Cındırqulu başını aşağı dikib ağır-ağır
qəhvəsini içirdi. Təhər-tövrünü pozmadan qəhvəsini içib qurtardı.
Sonra yavaş-yavaş yerindən durdu. Qəddini dikəltdi. Dərindən nəfəs
aldı, bəlkə də köksünü ötürdü. Və birdən Cındırqulunu, elə bil,
dəyişdilər. Qəflətən heç kimin gözləmədiyi halda Cındırqulu
sıçrayıb bir ləhzədə İmamyarın başının üstünü aldı və bu başı
bərk-bərk qoltuğunun altına sıxdı (əslində, qucaqladı) və hardansa
əlində peyda olan qəməni bir göz qırpımında onun düz boğazına
soxdu. Gözləri bərələ qalmış İmamyar cınqırını belə çıxarmağa
fürsət tapmadı. Hamı ətrafdakılar dəhşət içində quruyub
qaldılar.
– Gəbər, məlun!
Cındırqulu başı kəsilmiş qoyun kimi fınxıran İmamyarın artıq
taqətsiz nəşini nifrətlə bir tərəfə itələdi. Ətrafdakılar gözlərini
Cındırquludan çəkə bilmirdi. Onun üzü tamamən tanınmaz olmuşdu.
Üzünün orası-burası eybəcər şəkildə əyilmiş, qan daman gözləri
hədəqəsindən çıxmış və dili-dodağı əsim-əsim əsirdi. Cındırqulu
əlində qanlı qəmə qəhvəxanadan eşiyə çıxanda bədheybət bir heykələ
bənzəyirdi. Qəlbində isə indiyənə qədər ona tanış olmayan bir gözəl
və könüloxşayan naməlum hiss cövlan edirdi. Cındırquluya elə gəldi
ki, hər tərəfində çiçək açmış əbədi bir bahar içində uyuyan bu
dünya-aləm başdan-başa onun və Nazpərinindi.
Bir xeyli beləcə zaman keçdi. Qəhvəxanadakılar artıq eşiyə
çıxmışdılar. Hamı heykəl kimi donub qalmış Cındırqulunu əhatəyə
almışdı. Yaxından, uzaqdan qaçıb səsə gəlmiş qız-gəlinin, uşağın
arasında onun gözləri yenə də dolanıb-axtarıb Nazpərini tapdı. Qız
Nazpəri Cındırqulunun bu halətinə içini çəkib eləcə əli ağzında - o
da bir başqa heykələ çevrilib durmuşdu. Bu zaman hamının gözü
qarşısında hadisənin davamı baş verdi. Cındırqulu gözü Nazpərinin
gözünə sataşandan sonra, elə bil, silkələnib ağır bir yuxudan
ayıldı. Bir, əlində tutduğu və İmamyarın qanına bulaşmış qəməyə
baxdı, bir də qanrılıb qəhvəxanada artıq səssiz və tərpənməz halda
yıxılıb qalmış İmamyarın nəşinə baxdı. Başını qaldırıb göyə də
baxmaq istədi, gözlərinə Göyəzən dağı gəldi. Və sonra Cindirqulu
yaralı aslan kimi inildəyib-böyürüb çox düşünmədən əlindəki qanlı
qəməni var gücü ilə ürəyinin düz üstünə sapladı. Kim idisə "aman,
Allah!" – dedi. Ətraf sükuta qərq oldu.
Cındırqulunun ki üzü-gözü kindən və nifrətdən bir az əvvəl
əyilib eybəcər hala düşmüşdü, indi hamının gözü qabağındaca
yavaş-yavaş düzəlməyə, hətta gözəlləşməyə başladı. Qəmə eləcənə
ürəyinin başında, sonsuz təəccüb gözlərində Cındırqulu əllərilə
havanı tuta-tuta, dalı-dalı gedib qəhvəxanada yıxılıb qalmış
İmamyarın nəşinin üstünə o da yıxıldı.
…Axşam asta-asta, ehtiyatla Göyəzən dağının dik ucundan
addım-addım üzü aşağı, kəndə tərəf enirdi. Dağ başının ən uca
yerində bir mağaranın ağzının üstünü quş qanadı kimi bir qaya
almışdı. Bu qayanın iki qəlpəsinə Göyəzən dağının İlahəsi iki
ağappaq ruhu üzbəüz asıb aralarında lüt-üryan durmuşdu və
hərdən-birdən bu ruhları əzizləyirmiş kimi onlara əli ilə toxunub
dodaqaltı nə isə mızıldanır, elə bil, layla oxuyurdu. Uzaqdan baxan
olsaydı, kənd evlərinin həyətində qurulan zivələrdən asılmış ağ
köynəklərə bənzədərdi bu ruhları. Meh vurub onların qollarını,
bədənlərini hərdən bir-birinə toxundururdu.