Bəzi qələm adamlarının qəribə təxəllüsləri olur.
Yaradıcılıqları gözəgələn olmayanda çarəni yaxşı təxəllüs
axtarmaqda görənlər də var, təxəllüsü axtarmayıb, təsadüfi bir şeyə
görə seçənlər də. Elələri də olur ki, onların təxəllüsə ehtiyacı
olmur. Ən maraqlı təxəllüslərdən biri də türk yazıçı Əziz
Nesinindir. Yazıçı xatirələrində təxəllüsü ilə bağlı qəribə
əhvalatı maraqlı nəql edir.
Axar.az Əziz Nesinin qəribə təxəllüs sirrini təqdim edir:
Uşaqlığımı yaşamadım
Əlimə top ala bilmədim, çərpələng uçurmadım. Heç nə eləmədim...
Həyatımda uşaq olduğum bircə günüm də yoxdur...
1926-cı ildə Darüşşəfəqə 100 uşaq qəbul olduq. Xatırladığıma
görə, məktəbə 30 uşaq götürəcəkdilər. Bağçada, nərdivan dibində
püşk atılırdı. Uşaqlar gəlib əlini torbaya soxur və "Boş! Boş!
Boş!" – deyirdilər. İlk "doluyam"ı mən demişdim. İndi acı-acı
düşünürəm! Bəs əgər boş çəksəydim? Bəlkə də savadlı ola bilməzdim,
bəlkə də indi heç yox idim.
"Nesin" soyadının sirri
1934-ci ildə "soyad qanunu" çıxdı. Hər kəs soyadını özü seçdiyi
üçün adamların bütün gizli, alçaldıcı duyğuları ortaya çıxdı –
dünyanın ən xəsisləri "Əliaçıq", dünyanın ən qorxaqları "Ürəkli",
dünyanın ən tənbəlləri "Çalışqan" kimi soyadlar aldılar. Çox vaxt
hər şeydə sona qaldığım üçün gözəl soyad seçimində də sona
qalmışdım. Mənə ortalıqda gəzərkən qürurlanacağım bir soyad
qalmadığına görə özümə "Nesin" (Nəsən?) soyadını götürdüm. Hamı
"Nesin" deyə çağırdıqca nə olduğumu düşünüb özümə gəlmək
istədim.
Nüsrətdən Əziz Nesinə
1942-ci il... Baş leytenant idim. Əziz Nesin təxəllüsü ilə
jurnallara hekayələr göndərirdim. O vaxt nə sağçıydım, nə solçu...
Dünyadan xəbərim yox idi.
O dövrdə yüksək rütbəlilər qəzetlərdə yazan əsgərlərə yaxşı
baxmadıqlarına görə yazıları öz adımla yox, atamın adı ilə yazırdım
– Əziz Nesin. Bu ilk təxəllüsüm öz adımı unutdurdu – "Nüsrət Nesin"
tamamilə yaddan çıxdı.
Varlanmaq yox, yazar olmaq yolu ilə getdim
1944-cü il... Artıq professional yazar idim, qələmimlə
dolanırdım. Sədat Səmavinin "Yeddi Gün" və "Qaragöz" qəzetlərində
işləyirdim.
Yaxşı ki, xoşbəxt bir təsadüflə əsgər ola bildim, buna görə də
oxumaq imkanı əldə etdim – heç olmasa, bu yolla yazar ola bildim.
Yoxsa yazar olmaq istəyib ola bilməyən, amma özünü yazar hesab
edən, acgözlülüyü və alçaq duyğuları üzündən dünyanın ən pis
insanlarından birinə çevrilərdim.
Yazar olum deyə əsgərlikdən xilas olmaq üçün illərcə
çırpındım... 8 il şərq və qərb sərhədlərimizdə vəzifəmi yerinə
yetirdim. O ağır şərtlər altında küyə düşüb erkəndən evləndim.
Əsgərlikdə haqqımda məhkəmə qərarı çıxarıldı: 3 ay 10 gün
həbsxanada qaldıqdan sonra işsiz və pulsuz qaldığım vaxt artıq
varlanmaq yox, yazar olmaq yoluna qədəm qoymuşdum…