İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri Qalib Toğrul bələdiyyələrə subvensiya və dotasiya ayrılması ilə bağlı Prezident tərəfindən "Büdcə sistemi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda edilmiş dəyişiklikləri şərh edib:

"Prezidentin sərəncamı ilə "Büdcə sistemi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda 2 dəyişiklik edilib. Hər iki dəyişiklik bələdiyyə büdcələrinin gücləndirilməsi məqsədi daşıdığından çox əhəmiyyətlidir. Birinci dəyişiklik "Büdcə sistemi haqqında" qanunun 32-ci maddəsində edilib. Dəyişiklikdən öncə də bələdiyyələrə dövlət maliyyə dəstəyinin verilməsi ilə bağlı müddəalar vardı. Lakin konkret və aydın deyildi. Qanunda subvensiyanın ayrılmasının konkret mexanizminin olmaması praktikada onun epizodik şəkildə işləməsinə səbəb olurdu. İndiyədək qanunvericiliyin yaratdığı subvensiya imkanından bir neçə bələdiyyə yararlana bilmişdi. Artıq konkret müddət də daxil olmaqla subvensiyanın ayrılması mexanizmi ortaya qoyulub".

Subvensiya almaq üçün nə lazımdı?

Qeyd edək ki, növbəti ildən başlayaraq bələdiyyələr yerli sosial müdafiə, ekoloji, həmçinin, iqtisadi və sosial inkişaf proqramlarının icrası məqsədi ilə dövlət büdcəsindən subvensiya almaq üçün martın 15-dək Maliyyə Nazirliyinə müraciət edə bilərlər. Nazirlik verilən təklifləri 30 gün müddətində öyrəndikdən sonra onların qəbul edilib-edilməməsi barədə bələdiyyələrə məlumat verəcək. Əgər cavab müsbət olarsa, bələdiyyələr mayın 1-dək layihənin maliyyə-iqtisadi əsaslandırması ilə birlikdə aşağıdakı sənədləri Maliyyə Nazirliyinə təqdim etməlidirlər:

- Cari ilin gözlənilən və ötən ilin büdcəsinin faktiki nəticələri barədə arayış;

- Növbəti büdcə ili üzrə yerli büdcələrin nəzərdə tutulan gəlirləri və xərcləri,

- ötən ildə yerli büdcənin icra vəziyyəti barədə auditor rəyi;

Qanuna görə, Maliyyə Nazirliyi lazım gələrsə, bu sənədlərdən əlavə sənəd istəyə bilər. Yeni dəyişikliyə görə, dövlət büdcəsindən ayrılmış subvensiyalar bələdiyyələr hər il fevralın 15-dək Maliyyə Nazirliyi tərəfindən bölünəcək. Bu da o deməkdir ki, bələdiyyələr ən yaxşı halda 2016-cı ildə subvensiya ala biləcəklər.

Dotasiyalar da yeni qaydada hesablanacaq

İkinci dəyişiklikliyə gəlincə, Q.Toğrul bunun bələdiyyələrə ayrılan dotasiyaların məbləğinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı olduğunu bildırib:

"Dəyişikliyə qədər maliyyə vəziyyətindən, böyüklüyündən-kiçikliyindən asılı olmayaraq bütün bələdiyyələrə demək olar ki, bir-birindən o qədər də fərqlənməyən dotasiyalar ayrılırdı. Düzdür, qanunvericilkdə dotasiyaların yuxarı həddinin hesablanması zamanı əhalinin sayı və ölkənin maliyyə ehtiyatlarının formalaşmasında onun xüsusi çəkisi və digər amillər nəzərə alınması göstərilirdi. Lakin reallıqda qanunun bu tələbi nəzərə alınmırdı. Artıq dotasiyanın yuxarı həddinin yox, həddinin hesablanması üçün konkret kriteriyalar müəyyənləşdirilirib. Bunlar bələdiyyənin ərazisində yaşayan əhalinin sayı, ölkənin maliyyə ehtiyatlarının formalaşmasında onların xüsusi çəkisi, bələdiyyənin gəlir və xərcləri, bələdiyyəyə daxil olan yaşayış məntəqələrinin cəbhə xəttində, sərhəd zonasında, yüksək dağlıq ərazidə yerləşməsi, yerli əhalinin yaşayış səviyyəsi, nəzərdə tutulan sosial-iqtisadi layihələrdir".

Məbləğ arta bilər

Qeyd edək ki, 2002-ci ildə dövlət büdcəsindən bələdiyyələrə 5 milyon manat ayrılıb. 2003-cü ildə dövlət yardımı kəskin şəkildə azaldılıb - 1 milyon manata endirilib. 2004 və 2005-ci illərdə bələdiyyələrə 2 milyon manat, 2006-cı ildə 3 milyon manat, 2007, 2008, 2009, 2010 və 2011-ci illərdə 3,5 milyon manat ayrılıb. 2012-ci ildə bu rəqəm 5 milyon manat, 2013-cü ildə 5,2 milyon manat olub. 2014-cü ilin dövlət büdcəsində də bələdiyyələrə 5,2 milyon manat dotasiya ayrılması nəzərdə tutulub.

Yeni dəyişikliklərdən sonra bələdiyyələrə verilən dotasiyaların məbləğinin artması gözlənilir.