Qaqauziyada referendum keçirilməsindən sonra gündəmə gələn əsas mövzulardan biri Moldovanın parçalana biləcəyi ilə bağlı ehtimallar oldu. Qaqauziya Moldova hökumətinin əleyhinə olaraq referendumda Gömrük İttifaqına daxil olmaq haqqında qərar qəbul etdi. Bundan sonra ən maraqlı məqam isə bu muxtariyyətin atdığı belə addımdan sonra növbənin Dağlıq Qarabağ və digər bölgələrə çata bilməsi təhlükəsidir. Məsələ ilə əlaqədar Yeni Ölkələrlə bağlı Beynəlxalq İnstitutunun direktoru, ermənipərəstliyi ilə fərqlənən ekspert Aleksey Martınovla söhbət etdik.

- Qaqauziyadakı son referendumu necə dəyərləndirərdiniz?

- Beynəlxalq, həmçinin Avropa İttifaqından olan müşahidəçilərin iştirakı ilə keçirilən referendum kifayət qədər şəffaf şəkildə keçdi. Nəticə onsuz da gözlənilən idi. Qaqauziya Muxtariyyəti Moldova ilə birlikdə Avropa İttifaqına inteqrasiya etmək istəmir. Qaqauziya vətəndaşlarının çoxu Rusiya, Belarus, Qazaxıstanın üzv olduğu Gömrük İttifaqına qoşulmaq istəyir. Bununla bərabər Qaqauziya Respublikasının vətəndaşlarının əksəriyyəti Moldova tərəfindən müstəqilliklərinə xətər yetiriləcəyi təqdirdə Qaqauziyanın dərhal müstəqil olacağına səs veriblər. Son zamanlar Buxarestdən hər kəs daha yüksək səslə Rumıniyanın Moldova ərazilərinə olan iddiaları haqqında danışır.

- Onda belə çıxır ki, bu referendumdan sonra Moldova artıq parçalanır?

- Xeyr. Qaqauziyada baş tutan referendum Qaqauziya dövlətçiliyinin möhkəmlənməsində irəliyə doğru daha bir addımdır. Bu heç də paradoksal səslənmir. Ümumiyyətlə Qaqauziyadakı referendum Moldovanın suverenliyinin qorunmasında özünəxas zəmanətçi rolunu oynayır.

- Sizcə, bunu Rusiyanın Avropaya güc nümayişi adlandırmaq olarmı?

- Nə ilə? Qaqauziyadakı referenduma dəstəkləmi? Əgər güc nümayişi Avropanın demokratik prinsiplərinə əsaslanaraq seçim etməklə öz taleyini müəyyənləşdirmək hesab olunursa, o zaman Avropa bu güc nümayişini sonsuz olaraq göstərir.

Soçi Olimpiadası bitəndə Maydan da bitəcək

- Bəs Ukraynadakı böhran necə bitəcək?

- Ukraynadakı böhran Soçi Olimpiadasının yekunlaşması ilə sonlanacaq. Ukrayna böhranı açıq-aşkar xaricdən müəyyənləşdirilərək hazırlanıb. Məhz həmin qüvvələr müəyyən zaman dəhlizində Ukraynada hakimiyyətin yenidən bölüşdürülməsinə yönəldilib. Görünür, təşkilatçılar düzgün fikirləşiblər ki, Rusiya Olimpiya oyunları öncəsi Ukrayna hadisələri ilə bağlı heç bir regional konfliktə müdaxilə etməyəcək.

- Ukrayna iki yerə bölünə bilərmi?

- Fikirləşmirəm. Ukraynanın bölünməsi burada çevriliş etmək istəyən şəxslərin planlarına daxil deyil. Onlara ölkə bütöv lazımdır. Bu, maksimum Ukraynanın unitar dövlətdən federal ölkəyə çevrilməsinə qədər uzan bilər.

Azərbaycan "Dağlıq Qarabağ"ı tanıyacaq

- Bir neçə həftə öncə Dağlıq Qarabağın Gömrük İttifaqının üzvü ola biləcəyi ilə bağlı şayiələr yayılmışdı. Qaqauziyadan sonra bu mövzunun yenidən gündəmə qayıtmasını söyləyə bilərikmi?

- Niyə də yox? Bu "Dağlıq Qarabağ Respublikası"nın("Axar.az" tərəfindən dırnağa alındı) və Gömrük İttifaqının üzvlərinin şəxsi istəkləri olan məsələdir. Dağlıq Qarabağ bu gün tanınmamış dövlət olsa da, tamamilə əldə tutula, ümumiyyətlə, müzakirə mövzusu edilə biləcək məsələdir.

- Qarabağ konflikti necə həll oluna bilər?

- Qısa deyəcəm. Mən əminəm ki, Qarabağ problemi əvvəl-axır, bu elə də böyük olmayan "dövlət"in("Axar.az" tərəfindən dırnağa alındı) Bakı, İrəvan, Moskva və daha sonra isə BMT-nin üzvü olan digər dövlətlər tərəfindən tanınması ilə nəticələnəcək.

Rusiya parçalanmayacaq

- Necə fikirləşirsiniz, Gömrük İttifaqı gələcəkdə Avropa İttifaqına güclü opponent ola bilərmi?

- Məncə, Gömrük İttifaqı opponent deyil. O, Avropa İttifaqının partnyorudur və hər zaman da belə qalacaq. Bir müddət öncə Rusiya və Avropa İttifaqı arasında baş tutan sammitin özü buna ən gözəl nümunədir.

- Sizin ölkədən olan politoloqların hamısı belə bəyanat verirlər ki, Rusiya bir az sonra dağılacaq. Bəs sizin proqnozunuz necədir?

- Bu, bəzi ödənişli bloqçuların uydurduğu sərsəmlikdən başqa bir şey deyil. Rusiya təkcə regional güc deyil, Rusiya bu gün həm də dünyəvi gücdür. O, güc mərkəzlərindən biridir. Kim və niyə bu cür axmaq şeyləri yayımlayaraq cəmiyyəti çaşdırır? Rusiya 1000 illik dövlətdir və Rusiyanın minimum 1000 ili də hələ onu qabaqda gözləyir. Və bir də onu deyim ki, Azərbaycan bunu bilir və hər zaman da bilib.