Bu gün Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) nəhayət ki,
manatın məzənnəsinin gələcəyi ilə bağlı rəsmi açıqlama verib.
Açıqlama AMB-nin İdarə Heyətinin toplantısından sonra ictimaiyyətə
açıqlansa da, burada bir çox qaranlıq məqamlar mövcuddur. AMB sədri
manatın məzənnəsinin artıq sabit qalmayacağını və valyuta səbəti
sisteminə keçməyi planlaşdırıldığını bildirmişdir. Valyuta
səbətində avronun 20-30% ağırlığa malik olacağı, qalanının isə ABŞ
dollarından ibarət olacağı ehtimalı irəli sürülüb. Ən əsas məqam -
illik inflyasiyanin 7-8% çatdırılması ilə bağlı
plandır.
İlk olaraq sıravi insanları çaşdıracaq məqam valyuta səbətinin
strukturunun açıqlanmaması ilə bağlıdır. Hazırda valyuta səbəti ABŞ
dolları 75% və avro 25% götürülməklə təxminən 0,814 AZN təşkil
edir. Lakin AMB-nin hədəf olaraq hansı səviyyəni götürəcəyi
açıqlanmır.
Report-un
analitik qrupunun hesablamalarına əsasən, illik inflyasiyanın 7-8%
hədəflənməsi fonunda və bu il əmək haqqı və pensiyalar
artırılmayacağı təqdirdə məzənnənin 25-30% artacağını
proqnozlaşdırmaq olar. Yəni, avro/dollar məzənnəsi bugunkü
vəziyyətdə (1,14 USD/EUR) qalarsa, o zaman Azərbaycanda dolların
məzənnəsinin 1 manata, avronun isə 1,14 manata qədər yüksəlməsi
gözləniləndir. Lakin dünya bazarındakı vəziyyətdən asılı olaraq
avro və dolların daxili bazarda manata qarşı məzənnəsi də
dəyişəcək. Dünya bazarında avro/dollar məzənnəsi paritetə çatarsa,
bu Azərbaycanda ABŞ valyutasının məzənnəsinin 1 manatı da
üstələcəyini gözləmək olar. Maraqlıdır ki, beynəlxalq ekspertlər də
hazırkı vəziyyətdə bu iki valyutanın qarşılıqlı məzənnəsinin
bərabərləşməyə doğru irəliləyidini qeyd edirlər. Bəzi müşahidəçilər
isə avronun dollardan daha ucuz olacağını da istisna etmirlər.
Nəticə olaraq, ilkin proqnozlara əsasən, Azərbaycanda artıq bu
ilin sonu-gələn ilin əvvəlində avro və dolların manatdan daha güclü
valyuta olacağını görəcəyik. Daha sonra isə məzənnə dünyada neftin
qiymətinin dinamikasından asılı olacaq.