"Mən səni sənin kim olduğun üçün yox, sənin yanında özümün kim olduğum üçün sevirəm".

Bu sözləri kolumbiyalı yazıçı Qabriel Qarsia Markes deyib. Markes və onun kimi digər onlarla yazarın sevgi haqqında söylədiyi aforizmlər hər kəsin qəlbində yer edib. Hazırda sevgi ilə bağlı məsələlər əksər insanın beynində suallar doğurur. Buna görə də çoxlarının düşüncəsində yaranan suallara cavab almaq üçün Bakı Dövlət Universitetinin və Azərbaycan Universitetinin müəllimi, psixoloq Könül Cəfərovaya müraciət etdik.

- Könül xanım, hər şeyin başı sevgidirsə, elə ondan da başlayaq...

- Sevgi insanın bütün ehtiraslarının ən güclüsüdür, çünki o, eyni zamanda başa, ürəyə və bədənə hakim olur. Mən sevgiyə çağırılmamış qonaq deyərdim, çünki insanın ömrünə nə vaxt gələcəyi, qapısını nə zaman döyəcəyi məlum deyil. Hər bir insan iki mənəvi tələbatı - sevilmək və dərk edilmək tələbatını özündə hiss etmək arzusundadır. İnsanın daxili komfortu o zaman təmin olunur ki, hər iki duyğu hissi onda mövcud olsun.

- Bir neçə il bundan əvvəl alimlər bildirmişdi ki, hər bir insan ömründə iki dəfə sevir. Siz bu fikirlə bağlı nə deyə bilərsiz?

- İnsan duyğuları sərhədsizdir. Onları çərçivələmək insanın öz məsuliyyəti və iqtidarına verilmiş bir məqamdır. Bunu təbii olaraq qəbul edirik. Sadəcə olaraq, bir insan neçə dəfə sevir – bunu bir teorem kimi qəbul etmək cahillik və savadsızlıqdır. Düşünürəm ki, sevgi insanın sevilmək ehtiyacıdır və bu tələbat təmin olunan andan insan sevir.

- İlk baxışdan sevgi həqiqətən mövcuddurmu?

- İlk baxışdan, sadəcə, xoşlanmaq mümkündür. O, sevgi olmur. Sevgi zamanla qazanılacaq bir duyğudur. İlk baxışdan sadəcə enerji toqquşması ola bilər, yəni xoşlanmaq. Bu ötəri də ola bilər, daimi sevgiyə də çevrilə bilər.

- Sevginin insanda yaratdığı müsbət və mənfi xüsusiyyətlər hansılardır?

- Sevgi insan yaşamında çox önəmli faktordur. Həyata motivasiya deyərdim. Sevgi həm özünün, həm də özünü tapdığın partnyorun xoşbəxtliyidir. Qısaca deyərdim ki, xoşbəxtliyin zirvəsidir sevgi. Təbii ki, bu yolda mənfi və müsbət məqamları sadalamaqla bitməz. Sevən insan hər şeydən öncə özünü gümrah, çətinliklərlə mübarizə aparacaq qədər güclü, insanlarla xoş münasibətə meylli və s. kimi yüksək mənəvi dəyərlərə sahib olur. Mən sevginin mənfi tərəfini heç düşünmədim. Ən azından düşünmək istəmirəm, çünki düşüncələr həyatımızın deyərdim ən aparıcı qüvvəsidir. Sən həyatını görmək istədiyin qədər görəcək, anlamaq istədiyin qədər anlayacaqsan. Sadəcə, bəzən Azərbaycan mentalitetini nəzərə alsaq, bizdə sahiblənmək duyğusu çox ön plana çıxır. İkili münasibətlərdə cütlüklər ünsiyyətdə mənimsəmək duyğusunun quluna çevrilirlər, bu da təbii cütlükləri bir-birindən uzaqlaşdırır.

- Bəzi insanlar sevgiylə bağlılığı səhv salır. Bunlar arasındakı fərq nədən ibarətdir?

- Sevgiyə bir proses kimi baxsaq, o, üç mərhələdən keçir. 1-ci təəssürat, 2-ci heyranlıq, daha sonra isə vurulmaq və sevmək. Bağlılıq isə ünsiyyətdən yaranan bir prosesdir. Əslində bağlılıq dosta da ola bilər, yaxın qohuma da ola bilər. Əgər bura duyğular yönəlmirsə, o zaman keçici demək mümkündür. Sevgi mənəvi kamilliyin təməli olması ilə yanaşı, həm də əsas şərtidir, yəni insanın sevərək öz MƏNini tapması mümkündür.

- Eqonun fərdlərin münasibətinə təsiri nə dərəcədədir?

- Eqodan qurtuluş mümkünmü? Əsla, çünki eqo insanın mənindən qurtulması şəxsiyyətini, mənliyini inkar etməkdir.

- Sevgidə partnyoruna görə bəzi şeyləri qurban verməsi nə dərəcədə düzgündür?

- Bilirsiz, dünya yaradılışdan insan övladı xoşbəxtliyin formulunu axtarmaqdadır. Hamı səadət axtarır, sadəcə, bilməli olduğumuz bir məqam var. Xoşbəxtlik insanın içindədir. Biz bəzən çox uzaqlarda axtardığımız xoşbəxtlik çox yaxınımızda ola bilər. Bunu görmək və duymaq lazımdır. Bunun üçün sadəcə fikirlərimizi idarə etməyi və qarşı tərəfin fikirlərinə hörmət etməyi bacarmalıyıq, qurban vermək deməzdim, kompromisə getmək olar, amma qarşındakı insanı dəyişmək yeni bir insan modeli yaratmaq onu öz qəlibindən çıxarıb başqa qəlibə salmaq duyğuları parçalayar. Təbii, bu zamanla qarşı tərəfdəki sevdiyimiz insana, xoşbəxtlik verəcəyimiz insana donor olduqca öz resurslarımızı tükədirik, qısacası, sevdiyiniz insanı olduğu kimi qəbul edib heç bir psixoloji maskadan istifadə etməmək şərti ilə təqdim edin.

- Ailədə vacib olan elementlər hansılardır?

- Ailə üç bucaqdan ibarətdir, birində məişət məsələləri durursa, o birində duyğular, digər birində isə intim münasibətlər durur. Hər hansı birində boşluq yaranarsa, hər üçünə təsir edir. Ailədə sevgi vacib şərtlərdən biridir, çünki sevgi olmayan yerdə kompromis də olmur. Hər addım qıcıq yaradır, təsir edir.