Rusiya Dumasının solçu deputatlarının təklifi absurddan
başqa bir şey deyil və bu, keçmişə müharibə etmə anlamına gələn
"təşəbbüsdür".
Bu barədə politoloq Tofiq Abbasov Axar.az-a açıqlamasında deyib.
Onun sözlərinə görə, keçmişdə ölkələr arasında bağlanmış
müqavilələrin denonsasiyası (ləğvi) qlobal nizamı çökdürə və dünya
səviyyəsində xaosa yol aça bilər:
"Rusiya Dumasının solçu deputatlarının son dərəcədə cəfəng
təklifi bolşevik partiyasının xələfi olaraq sələflərinin səhv yolda
olduqlarını bir daha təsdiq edir. 1921-ci il müqaviləsi Qafqaz
bölgəsində ziddiyyət və siyasi ambisiyaları, ərazi iddialarını dəf
etdi. O zaman Qərb də ermənilərə olmazın himayə göstərirdi. Hətta
ABŞ-ın xüsusi elçisi 1918-ci ildə bölgəyə gələrək Naxçıvan və
Qarsda ermənilərin gözləntiləri yönündə qərar tutmuşdu. Məhz
1921-ci ildə Rusiya ilə türklərin Gənctürklər hakimiyyəti
arasındakı razılaşmadan sonra Qafqaza sülh gəldi. Bu təklif
göstərir ki, dövlətlərarası problemlərin həllinə birmənalı şəkildə
naşılar buraxılmamalıdırlar".
Politoloq Azərbaycanın tərkib və ayrılmaz hissəsi olan Naxçıvana
qarşı hər hansı təcavüz və ya təxribatın layiqli cavabını alacağını
deyib:
"Ermənilər vaxtaşırı bu mövzunu aktuallaşdırırlar. Hətta
Sərkisyan da bir neçə dəfə "Naxçıvan problem"ni səsləndirməklə məhz
buna eyham vurub. Bu ondan xəbər verir ki, rəsmi İrəvanın işğalçı
planları genişdir. Əgər ermənilər yenidən torpaq davasına
başlasalar, özləri məhv olacaqlar. Geosiyasi baxımdan İrəvan indi
blef işlədir. Rəsmi Bakı bildirib ki, Qarabağ problemi Azərbaycanın
ərazi bütövlüyü çərçivəsində həllini tapacaq. Bu mesaj isə təkcə
ermənilərə deyil, həm də onların himayədarlarınadır".
Qeyd edək ki, Rusiya Dövlət Dumasının deputatları - Rusiya
Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin sədr müavini Valeri
Raşkinlə partiyanın katibi Serqey Obuxov 1921-ci ilin martın
16-sında Türkiyə ilə Rusiya Sovet Sosialist Federativ Respublikası
arasında imzalanan dostluq və qardaşlıq haqqında razılaşmanın
ləğvilə bağlı Prezident Vladimir Putin və xarici işlər naziri
Sergey Lavrova müraciət ünvanlayıblar.
Moskva müqaviləsi Azərbaycan üçün də mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Müqavilənin şərtlərinə əsasən, Naxçıvan Azərbaycanın himayəsi
altında muxtar ərazi statusuna malikdir. Habelə, Azərbaycanın
Naxçıvanın himayəsini üçüncü dövlətə güzəştə getməməsi barədə maddə
də yer alır. Bu müqavilənin müddəalarının icrası üçün 1921-ci il
oktyabrın 13-də Qars müqaviləsi (müddətsiz) imzalanıb.