Şairə Cığatel Azərbaycan teleməkanında tez-tez görünən
simadır. 5 kitab müəllifi, "Qızıl qələm" mükafatı
laureatıdır.
Axar.az şairə Cığatel ilə onun həyat və yaradıcılığı haqda
söhbəti təqdim edir.
Ərimin xasiyyəti olduqca ciddidir
- Cığatel xanım, ilk sualım kifayət qədər qəliz və
qeyri-adi adınızla bağlı olacaq. Adınızın mənası
nədir?
- Daşıdığım ad qədim türk tayfalarının birinə aiddir. Vaxtilə bu
adı rəhmətlik babam mənə verib. Türk dilindən tərcümə etdikdə incə,
zərif tel anlamını daşıyır.
- Maraqlıdır, nə üçün müsahibəyə razılıq verdikdə "sən
Allah, elə suallar ver, problem-filan yaranmasın", - dediniz?
Ümumiyyətlə, nədir sizdə bu qədər təşviş yaradan?
- (Gülür) Təşviş yaradan deyəndə ki, ərimin, oğlumun xasiyyəti
olduqca ciddidir. Onlar hədsiz qısqancdırlar. Amma sizin adınızda
nur var, özünüz də nurlu xanımsınız. İnanmıram ki, mənə problem
yarada biləcək suallar ünvanlayasınız.
- Hansı tip suallar problem yarada bilər?
- Məsələn, hansısa verilişdə kimsə sizə tərəf baxmadı, kimsə nə
isə dedi, siz cavab vermədiniz və s. və ilaxır...
Məni yaradıcılığımdan uzaqlaşdıracaqlar
- Yoldaşınızın və oğlunuzun həddindən artıq qısqanc
olduğunu dediniz. Amma getdiyiniz teleməkanlar və tədbirlər, orada
çəkinmədən çıxışlar etməyiniz kifayət qədər sərbəst xanım
olmağınızdan xəbər verir.
- Yox, mən ailəmlə sadəcə, şərt kəsmişəm ki, əgər hər hansı bir
narazılıq olarsa, onlar məni yaradıcılığımdan
uzaqlaşdıracaqlar.
- Yaradıcılıq demişkən, sizin yaradıcılığa təsadüf
nəticəsində gəlməyiniz haqda çoxları bilir. Amma istərdim bir daha
bu mövzuya qayıdaq. Evinizin yanıb kül olması və
əvəzində...
- Mənim həyatım, əslində, təsadüflərlə doludur. Hər təsadüfü bir
zərurət sanıram – istər yaxşı, istər pis təsadüf olsun. Həyatımda
baş verən qəribə hadisəni dəfələrlə danışmışam, şairliyə başlama
hekayəm heç kəs üçün sirr deyil. 33 yaşımda evim yandı və ilahi
tərəfindən onsuz da qeyri-adi həyatıma daha bir yenilik əlavə
olundu – bədahətən şeir yazmaq bacarığı. Əvvəlcə düşündüm ki, kənd
adamıyam, şeir hara, mən hara? Hətta yazdığım dəftərləri cırıb
atdım, qələmi belə sındırdım ki, yazmaq istəyim olanda yaza
bilməyim. Amma çox qəribə, hətta mistik bir hadisə məni yenidən
şeir yazmağa vadar etdi.
- İstərdim bu qəribə hadisəni bizimlə də
bölüşəsiniz.
- Bunu heç bir yerdə deməmişəm, yalnız sizinlə bölüşürəm.
Təsəvvür edin ki, mənim şeir aləmindən uzaqlaşmaq istədiyim
məqamda, 3 gecə eyni saatda rəhmətlik Səməd Vurğun yuxuma gəlib
mənə "Ay, ... (ağır söz işlətdi, o sözü deyə bilmərəm), götür
qələmi əlinə və yazmağa davam elə. Sonra qolumdan tutdu və
yaxınlıqda ağac kötüyünün üzərinə qalxmağa köməklik etdi. Bu yuxu
düz 3 gün davam etdi.
Bəlkə də bunları deməməliyəm
- Yəni yazar olmağınız təsadüfi deyil...
- Bəlkə də söylədiklərimi yazmağınızı istəməzdim ki, insanlar
birdən səhv anlayar məni, amma həqiqəti də gizlədə bilmirəm sizdən.
Təsəvvür edin ki, saat 6-da yuxudan oyanmalıyam, amma yatıb
qalıram, anam rəhmətlik yuxuma gələrək məni oyadır. Oyanıram və
dəhşətə gəlirəm, saat düz 6 tamam olur. Ümumiyyətlə, hər dəfə
əvvəlcədən gedəcəyim yerlər haqda yuxuda mənə müəyyən məlumat
verilir.
- Yuxulara inanan Cığatel xanımın fala, öncəgörməyə
münasibəti necədir? Ümumiyyətlə, caduya, tilsimə
inanırsınızmı?
- Mən yalnız Allaha inanıram.
- Əvvəlki sadə kənd həyatınızdan razısınız, yoxsa indiki
şöhrət dolu ömrünüz sizi qane edir?
- İndiki həyatımdan çox razıyam. Doğrudur, kirayədə qalıram.
Müəyyən maddi sıxıntılara baxmayaraq, hər zaman yaradana şükür
edirəm. Hətta bir çörək almağa pulum olmadığı zamanda belə
Allahımdan razılıq etmişəm.
Həyat yoldaşım anlayışlı biridir
- Cığatel xanım, şəxsi həyatınızdan necə,
razısınızmı?
- Bəli, razıyam. Həyat yoldaşım mənə qarşı son dərəcə
anlayışlıdır. Bəxtimə yaxşı insan yazılıb, olduqca gözəl xasiyyəti
var. 3 övladım var, kiçik qızım Leyla Camal da yazıçıdır, eyni
zamanda gözəl səs diapazonuna malik bir qızdır. Deyəsən, mənim
missiyamı məhz Leyla davam etdirəcək.
- Həyat yoldaşınızla necə tanış olmusunuz?
- Bizim zamanda ailə başçıları həll edərdilər evlənmə
məsələlərini. Yoldaşımla biz valideynlərimizin istəyi ilə ailə
qurmuşuq, bir-birimizə olan hörmət getdikcə böyük sevgiyə çevrildi
desəm, yanılmaram.
- Müasir Azərbaycan ailəsində yaranan narazılıqlar
boşanmaya gətirib çıxarır. Sağlam ailəmodelini necə qorumaq olar?
- Əvvəlcə onu deyim ki, müasir
Azərbaycan ailəsi dedikdə, ümumi fikir söyləmək olmaz. Çünki indi
ailələr bir-birindən hədsiz dərəcədə fərqlənir. Boşanma faktlarının
çoxalması məni də çox narahat edir. Bu barədə dəfələrlə efir
məkanlarında söyləmişəm. Ayrılıq anlamı çox zaman müasirlik adı
altından gənclərin "azad" yaşaması istəyindən irəli
gəlir.
Adət-ənənələrimizin unudulması...
- Statistik və araşdırma məlumatlarına əsasən, dağılan
ailələrin əsas səbəbi sevgi olmadan həyat
qurmaqlarındadır.
- Deməzdim. Bütün narazılıqların başlıca səbəbi məhz
adət-ənənələrimizin unudulması və riayət edilməməsindən irəli
gəlir.
- Ola bilərmi ki, bizim gənclər Avropadan götürdükləri
mənfi xüsusiyyətləri bəzən dəb və imic ilə səhv
salırlar?
- Avropa dəyərlərinin də öz özəllikləri və gözəllikləri var,
amma bizim dinimiz, məsləyimiz tam fərqlidir. Unudulmaqda olan o
qədər dəyərli adət-ənənələrimiz var ki! Bax bunları təbliğ etmək
lazımdır! Təəssüf ki, Avropa dəyərləri çox zaman gəncləri
yanıldır.
- Şairə Cığatel xanım evdar qadın obrazında
necədir?
- (Gülür) Əla. Mənim əlimdən gəlməyən ev işi yoxdur. Çox gözəl
əl işlərim var – toxumaq, tikmək, biş-düş etmək. Öz geyimlərimi də
özüm hazırlayıram. Üstəlik, makiyajımı da özüm edirəm. Bir sözlə,
universalam.
Təmənnasız yazıram, amma...
- Yəni Cığatel xanımın heç mənfi xüsusiyyəti
yoxdur?
- Vallah, ola bilər, təvazökarlıqdan uzaq olsun söylədiklərim,
amma olduqca sadə və səmimi insanam. Pisliyə heç bir zaman pisliklə
cavab vermirəm. İnsanları çox sevirəm. Məni tanıyan insanlar
həqiqət söylədiyimi deyə bilər.
- Bir çox tanınmış müğənnilər sizin sözlərinizə həsr
edilmiş mahnılar səsləndiriblər. Hansı müğənninin ifası sizin üçün
daha ürəkaçan olub?
- Şeirlərim mənə övladlarım qədər əzizdir. Təbii ki, onların
dillərdə əzbər olması mənə xoş təsir bağışlayır. Müğənnilərə
gəldikdə, əgər birinin adını çəkib, digərinin adını unutsam, məndən
inciyə bilərlər. Mənə görə hər birinin öz yeri var.
- Şeirlərinizə görə müğənnilərdən nə qədər qonorar
alırsınız?
- Təmənnasız yazıram, amma hədiyyələr təqdim edən də olur.
- Necə düşünürsünüz, xaricdə yaşasaydınız, maddi
imkanınız yaxşı olardımı?
- Əvvəllər Ukrayna və Özbəkistanda yaşamışam. Amma Azərbaycanı
çox sevirəm. Düşünmürəm ki, Azərbaycandan kənarda yaşasam, maddi
məsələ daha yaxşı olar. Amma bu günümə də min şükür! Kirayədə
qalırıq, amma torpaq sahəsi almışıq, ev tikirik. İndiyə qədər çox
əzab-əziyyətlə qarşılaşdım, amma ailəmi qoruyub saxlamağa müvəffəq
oldum. Düşünürəm ki, bütün sınaqlara görə bir gün yaradan
tərəfindən mükafat alacam.