"Axar.az" muğam ifaçısı Fərqanə Qasımova ilə müsahibəni təqdim edir.

Çox çətin sınaq idi...

- Səhnəyə ilk dəfə nə zaman çıxdığınızı xatırlayırsızmı?

- Mən bu sənətin içində böyümüşəm, xəmirim muğamla yoğrulub, ancaq böyük səhnəyə atam məni ilk dəfə 1996-cı ildə Almaniyada olarkən çıxardı. Onu da qeyd edim ki, doqquz yaşım olanda, atamın filarmoniyada konserti oldu, üçlüklərdən ibarət qızların tərkibində "Araz-barı" oxudum. Çox çətin bir sınaq idi, amma Allaha şükür olsun ki, yaşım az olsa da, öhdəsindən gəlməyə müvəffəq oldum. Mən indi də o videolentə baxanda kövrəlirəm.

İş çətinləşdirən ata

- Siz də muğam ifa edərkən Alim müəllim kimi bir ayrı aləmdə olursuz, bu necə bir aləmdir, bizə də deyə bilərsiz?

- Çox sehrli bir aləmdir, məni də o aləmlə atam tanış edib. Heç bir sözlə ifadə edə bilmirəm o hisləri, bəlkə atamın ifasını dinləyənlər qismən də olsa, o aləmə daxil ola bilərlər. Mən hər zaman atama deyirəm ki, ata, sən mənim işlərimi çox çətinləşdirmisən, məni elə bir aləmə salmısan ki, ordan baş çıxarmaq çox çətindir. Bir var, adi muğam ifa edirəm, bir də var, mən o sehrə düşürəm, bu bir qadınçun çox çətindir. Atama minnətdaram ki, məni həmişə öz sənətinə, öz şöhrətinə şərik qoşub, özüylə bütün çətin yollardan keçirib.

Səhnəmizin tək Fərqanəsi mənəm

- Fərqanə Qasımova - bu ad sizinçün nə deməkdir?

- Fərqanə adı bizim nəinki ailəmizdə, heç nəslimizdə olmayıb, nənəmin istəyi ilə qoyulub. Nənəm Özbəkistandan gələndən sonra mən dünyaya gəldim və o çox istədi ki, adımı Fərqanə qoysunlar. Mənimçün adımın önəmi odur ki, insanlara tanıdır, təkcə məşhurluq baxımdan yox, elə hər mənada. Ailədə Fərqanə deyəndə, bilirəm ki, məni çağırırlar, hətta səhnəmizin də Fərqanəsi hələ ki, təkcə mənəm.

Səhnənin xofuna qapıldım

- Alim Qasımovun sənət möhürlərindən olan "Bayatı-Kürd"ü insanlara sevdirən onu sizə hirsləndiyinə görə ifa etməsi olub, deyirlər...

- Hirs də ola bilər... Mən Fransa səfərimizdə səhnənin xofuna qapıldım və atam mənə nə qədər dedisə ki, oxu, oxumadım, atam da sonda əsəbiləşib uca səslə "Bayatı-Kürd"ü oxudu və necə oxudusa, tamaşaçılar heyranlıqlarını gizlədə bilmədilər. Bu baxımdan mənə elə gəlir ki: "Mən onsuz da hər şeyin öhdəsindən gələrəm, mənim əlimdə bu heç nədir, mən yaradacam",- deyə bir hislə ifa etməsi olub.

- Sənətə olan bu boyda sevginizə rəğmən, heç yorulub istirahətə ehtiyac duyduğunuz zamanlar olub?

- Qətiyyən... Mənim onsuz da çox illərim boşa gedib, sənətimə çox az zaman sərf etmişəm, başım övladlarıma qarışıb, öz şəxsi həyatıma çox vaxt ayırmışam, ona görə sənətimə doyunca vaxt ayıra bilməmişəm.

Ağlaşma mərasimi...

- Ömrünüzün hansı anlarını yaddaşınızdan silinməz hesab edirsiz?

- Mən gəlin köçəndə evimizdə həngaməli ağlaşma mərasimi oldu (gülür). Atam bir yandan, anam bir yandan, qohumlar da o biri yandan, elə ağlayırdılar ki, sanki mən ərə yox, gora gedirəm. Mənimçün ailəmdən ayrılmaq çətin olmuşdu. Bir də nənəm rəhmətə gedəndə mən çox ağır hislər yaşadım, özümü aylarla toparlaya bilmədim, çünki nənəmi çox istəyirdim, elə o rəhmətlik də məni çox istəyirdi, adımı da o qoymuşdu. Amma zamanla bütün acılar gedir, yavaş-yavaş unudulur, yalnız xatirələri qalır.

Atam bizi çox sərbəst böyüdüb

- Sevib ailə qurmuşduz, yoxsa ailə məsələsində də atanızın məsləhətini dinləmişdiz?

- Xeyr. Atam bizi çox sərbəst böyüdüb, azad fikirli olmağımızı istəyib. Hər bir məsələdə öz qərarımız olduğu kimi, kimlə ailə qurmaq barədə də özümüz qərar vermişik. Ailə elə bir məsələdir ki, gərək könlümə yatan biriylə ailə qurum, çünki bir ömür bərabər olacağıq.

- Bir zaman Alim Qasımov və sizin haqqınızda şayiələr bitib-tükənmirdi, bu söz-söhbətlərə necə güc gəldiz?

- Susmaqla, həmin insanlara cavab verməməklə... Alim müəllim öz böyüklüyünü göstərdi, mənə də dəstək oldu. Allahın bizə və bizim Allaha olan sevgimiz, inamımız bütün söz-söhbətlərə sinə gərməyə kömək etdi.

Bilmirəm bu kimin şəxsi-qərəzliyi idi

- Muğam musiqi yarışmasında Xalq artisti Arif Babayev və milli konservatoriyanın rektoru Səyavuş Kərimi tərəfindən müsabiqənin seçim turundan kəsildiz, səbəb nə idi?

- Bilmirəm bu kimin şəxsi-qərəzliyi üzündən olmuşdu, amma gərək Arif müəllimlə Səyavuş müəllim bunun qarşısını alaydılar. Ancaq mən Alim Qasımovun qızıyam, onun çörəyini yemişəm, atam heç vaxt heç kəslə ədavət aparıb məsələni uzatmayıb. Mən də onun iziylə getdiyimçün hər kəsə hörmət etməyə borcluyam, bu üzdən həmin insanları öz konsertimə dəvət edəcəyəm.

- Alim Qasımov sənətə çox böyük kasıblıq və çətinlik içində gəldiyini deyir, bəs sizin çətinliyiniz olubmu və nədə olub?

- Doğrudur, atamgil çox böyük kasıblıq içində böyüyüblər, bir günün çörəyini zorla tapıb yeyiblər və növbəti günün fikrini çəkiblər, amma mən dünyaya gələndə artıq belə bir çətinlik yox idi, atamın işi vardı, kasıb deyildik, ruzimiz bol idi. Tanrı atamın insanlara köməyini, dəstəyini və verdiyi çörəyi qiymətləndirdi. Mənim isə sənətdə çətinliyim olmayıb, çox böyük sevgiylə bu işə yanaşmışam, tək çətinliyim Alim Qasımovun qızı adının məsuliyyətidir.

- İndi konsertə hazırlaşdığınızdan qaynar iş rejimindəsiz, bəs adi gündə nə ilə məşğul olursuz?

- Adi günlərdə səsyazma studiyasına gedirəm, pianino arxasında hansısa mahnının üzərində işləyirəm, Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbində işləyirəm, tələbələrimə vaxt ayırıram, amma çalışıram vaxtımı ən çox övladlarıma sərf edim. Onların geyimlərinə, dərslərinə, yeməklərinə və dərsə gedib-gəlməklərinə nəzarət edirəm. Övladlarımın parlaq gələcəyi mənimçün hər şeydən önəmlidir.

- Geyimlərinizdə ifa etdiyiniz muğamı tamamlayan özünəməxsusluq müşahidə edirik. Geyiminizlə özünüz məşğul olursuz, yoxsa stilist köməyindən istifadə edirsiz?

- Geyimimlə hər zaman özüm məşğul oluram, bəzən Fəxriyyə Xələfovanın zövqündən istifadə edirəm, inşallah konsertimdə də Fəxriyyə xanımdan geyim alacam, "Könül-Bakı moda evi"nin də geyimlərindən istifadə edəcəm. Anamın da zövqünə çox arxalanıram, konsertlərimiz olanda anam geyimlər seçib alıb gətirir, mən onları geyinəndə hər kəs yaxşı mənada heyrət edir. Yəni heç kəs mənə demir ki, bunu geyinməlisən, sonucda qərarı özüm verirəm ki, bu paltarı geyinim, ya yox?!

Hər zaman ehtiyac...

- Konsertə qonaqlar dəvət edəcəksiz, yoxsa buna o qədər də önəm vermirsiz?

- Əlbəttə, önəm verirəm, çünki bizim çox gözəl müəllimlərimiz var, onların dəyərli fikirlərinə hər zaman ehtiyac duyuram və konsertimə də dəvət edəcəyəm inşallah. Güman edirəm ki, məni qırmayıb dəvətimi qəbul edəcəklər.

- Bəs həm atanız, həm müəlliminiz olan Alim Qasımovu öz tamaşaçılarınızın içində görmək necə hisdir?

- Mənimçün tamaşaçıların ən qorxulusu, ən həssası və ən böyüyü elə Alim Qasımovdur.

- Sonda nə demək istərdiniz?..

- Sonda "Axar.az" saytına, onun əməkdaşlarına dərin təşəkkürümü bildirirəm, oxuculara isə öz dəyərli vaxtlarını ayırıb bizi oxuduqları üçün minnətdaram. İnşallah, hər kəsi 28 fevral saat 19:00-da Heydər Əliyev adına sarayda baş tutacaq konsertimə dəvət edirəm, çünki məni yaşadan tamaşaçıların böyük muğam sevgisidir. Bilet alıb gələnlərə və gəlmək istəyənlərə təşəkkür edirəm. Gəlmək istəməyənlərə isə inşallah böyük muğam sevgisi arzu edirəm.