Azər Turanın böyük ideoloq, ədib, şair, rəssam, naşir,
riyaziyyatçı, professor Əli bəy Hüseynzadənin həyat və yaradıcılıq
yoluna həsr olunmuş "Əli bəy Hüseynzadə" adlı fundamental
monoqrafiyası nəşr olunub. Monoqrafiya indiyə qədər elmi
ictimaiyyətə məlum olmayan yeni faktlarla zəngindir.
Kitabda "türkləşmək, islamlaşmaq, müasirləşmək" triadasının
müəllifi, türkçülüyün qurucusu, Azərbaycan ədəbiyyatında romantizm
cərəyanının, Azərbaycan rəssamlığında dəzgah boyakarlığının banisi,
"Həyat"qəzetinin, "Füyuzat" məcmuəsinin baş redaktoru, Türkiyədə
"İttihad və Tərəqqi" Partiyasının, "Türk ocaqları", "Türk Yurdu",
dərnəklərinin yaradıcılarından biri olan Əli bəy Hüseynzadənin
bənzərsiz şəxsiyyəti və elmi-ədəbi irsi tədqiqata cəlb olunur, dahi
mütəfəkkirin həyat, yaradıcılıq və mübarizə yoluna nəzər
salınır.
"Əli bəy Hüseynzadə" kitabında 1905-ci ildə Qafqaz müsəlmanları
adından Rusiya Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuş tələbnamənin –
petisiyanın tam mətni verilib, 1915-ci ildə yaradılmış "Turan
Heyəti"nin tarixi fəaliyyəti geniş tədqiq olunub.
600 səhifəlik kiitabda Əli bəy Hüseynzadənin milli məfkurə uğrunda
mübarizə dolu ömür yolu arxiv materiallarına istinadən araşdırılıb,
indiyə qədər Hüseynzadə ilə bağlı yazılmış bütün qaynaqlar gözdən
keçirilib. Eyni zamanda, Əli bəy Hüseynzadənin qızı Feyzavər
Alpsarla ətraflı söhbət, Əli bəyin nəsil şəcərəsi barədə
materiallar, Hüseynzadənin babaları – Qafqaz şeyxülislamları Axund
Məhəmmədəli Hüseynzadə, Axund Əhməd Hüseynzadə, eləcə də yaxın
qohumu və ilk müəllimi şeyxülislam Əbdüssalam Axundzadə barədə
geniş materiallar və türk rəssamlığında abstraksionizmin
banilərindən olan oğlu Səlim Turan haqqında yazı verilib.
Oxucular bu kitabda Əli bəy Hüseynzadənin heç yerdə çap olunmamış
çoxsaylı fotoları, bütün rəsm əsərləriylə də tanış olmaq imkanı
əldə edəcəklər.
Böyük mütəfəkkirin 150 illiyinə həsr olunmuş kitabının məsləhətçisi
Əli bəy Hüseynzadənin qızı Feyzavər Alpsar, elmi redaktoru Ege
Universitetinin professoru Yavuz Akpınardır.