Tanınmış tədqiqatçı, Bakı
Avrasiya Universitetinin professoru Ədalət Tahirzadə sosial
şəbəkədə yeni fotolar paylaşıb. Təqdimatdan bəlli olur ki, həmin
şəkillər Azərbaycanın qeyrətli vətəndaşlarından biri olan
çoğrafiyaçı alim Rəmzi Möhsüm oğlu Yüzbaşovun arxivinə
məxsusdur.
Axar.az xəbər verir ki, Rəmzi Yüzbaşov 1906-çı ildə Şamaxıda
doğulub. Ermənilərin 1918-ci ildə bu şəhəri necə xarabaya çevirib
soydaşlarımızı kütləvi şəkildə qırdığını öz gözlərilə görüb və bu
haqda xatirələrini qələmə alıb. Ə.Tahirzadə alimi belə
xatırlayır:
"O, xatirimdə əbədi qalmış ən işıqlı şəxsiyyətlərdən biridir.
Rəmzi müəllimdən dəyərli elmi əsərlər yadigar qalıb. Ancaq məncə,
onun ən dəyərli əsərləri sovetlərin qılıncının dalı da, qabağı da
kəsən vaxt millətimizə, tariximizə, dilimizə qarşı yürüdülən
mürtəce siyasətə qarşı kəskin etiraz edərək Sovetlər Birliyinin
rəhbərlərinə açıq imza ilə yazdığı yüzlərcə məktubdur. Bu
məktublara görə Sovet DTK-sı onu daim izləyib".
R.Yüzbaşovun necə bir insan olduğunu öz sözlərindən
öyrənirik:
"Mən türk nəslindən bir azərbaycanlıyam. Dədə Qorqudun dilində
danışıram. Tacım, qızılım, almazım yox. Ancaq ürəyim şaddır.
Namusluyam, xalqımın məhəbbətiylə yanıram. İçimdə qəhrəmanların
ruhu yaşayır. Əcdadımın ruhumdakı müqəddəs atəşini xəzinələrə
dəyişmərəm. Azərbaycanlı nə qədər ağır günlərə düşsə də,
başqalarına qul olmaq istəməz".
Xatırladaq ki, R.Yüzbaşovun oğlu Eltac bəy onun bütün xatirə və
məktublarını bir yerə yığaraq 2006-cı ildə "Rəmz" adlı kitabda nəşr
etdirib. Orada maraqlı fotolar da yer alıb. Sizə təqdim edilən bu
fotodakı şəxslər 1919-1925-cı illərdə Şaiq adına Nümunə Məktəbində
oxuyub. Ə.Tahirzadə onların adlarını qeyd edib:
"O zaman bu uşaqlara dərs verən müəllimlərdən Abdulla Şaiq, Camo
Cəbrayılbəyli və Səməd bəy Acalov birinci sırada mərkəzdə
oturublar. Müxtəlif işlərdə çalışan bu keçmiş uşaqları bir yerə
toplayıb şəklini çəkdirmək zəhmətini Azərbaycan SSR-in neft naziri
Süleyman Vəzirov öz üzərinə götürüb. Ona bu ideyanı verən isə
qardaşı Musa Vəzirov olub. Şəkil 1958-ci ilin yanvar ayının 5-də
çəkilib. Bu görüş haqqında "Azərbaycan müəllimi" qəzetinin 23
yanvar tarixli sayında Rəmzi Yüzbaşovun məqaləsi dərc edilib".
Şəkildəkilər (soldan sağa). Ön sırada oturanlar: Miraslan
Əliyev, Adil Əfəndiyev, Aslan Mirzəzadə, Süleyman Vəzirov, Səməd
bəy Acalov, Abdulla Şaiq, Camo Cəbrailbəyli, Vəli Hacıoğlu
(Quluyev), Kazım Əliyev, Səftər Quliyev, ....Mahmudbəyov.
İkinci sırada: ... Süleymanov, Zeynal Zeynalov, (?), Əliabbas
Xanlarov, Soltan Vəlibəyov, Niyazi, Fuad Əfəndiyev, Əfrasiyab
Bədəlbəyli, (?), Azad Əfəndizadə, Rəsul Quliyev, Musa Vəzirov, (?),
Daşdəmirov.
Üçüncü sırada: ... Talıbzadə, Bahadur Əfəndiyev, (?), (?), Şəmsi
Bədəlbəyli, ... Babayev, Əhməd Babayev, (?), (?), Rəmzi Yüzbaşov,
Nadir Əfəndiyev, Saleh Salayev, (?).