Bir-birilərinə tamamilə yad insanlara nisbətən dostların
genləri arasında çoxlu ümumi cəhətlər olur. Həm də dostların
genlərinin qohumluq dərəcəsi dörd köynək uzaq qohumlarınınkına
bərabərdir.
Biz "əksliklərin vəhdətinə"
daha çox inansaq da, reallıq bunun əksini sübut edir və insan bu
dünyada ona ən çox yaxın olan kəsə, məsələn, "özünün ikinci
yarısına" bənzəyir. Adətən belə hallarda psixoloji və sosial
bənzərlikdən danışırlar, yəni, məsələn, cütlük – eyni təhsil
səviyyəsi, eyni vərdişləri və s. olan insanlar arasında
yaranır.
Axar.az bu yaxınlarda "Proceedings of the National Academy of
Sciences" jurnalında dərc olunan məqaləyə istinadən xəbər verir ki,
Boulderdəki Kolorado Universitetinin əməkdaşı olan müəlliflər
Benjamin Domen (Benjamin W. Domingue) və onun həmkarları
bildiriblər ki, sevib evlənən ər-arvad cütlükləri yalnız
sosio-pixoloji kriteriyaları baxımından deyil, həm də genetik
özəllik baxımından da bənzər olurlar. Başqa sözlə desək,
DNK-larınız bir-birnə nə qədər çox oxşardırsa, romantik
görüşlərinizin nikahla nəticələnməci şansı da bir o qədər
artıqdır.
Təxminən bir ay sonra elə həmin "Proceedings of the National
Academy of Sciences" jurnalında Nikolas Kristakis (Nicholas A.
Christakis) və San-Dieqodakı Koliforniya Universitetinin əməkdaşı
Ceyms Faulerin yenə də genlərin oxşarlığından – amma bu dəfə
sevgililər deyil, dostlar arasında gen uyğunluğundan bəhs edən
məqaləsi çıxır. Bu oxşarlıq qohum olmayan 2000 nəfər insan arasında
aparılan analizlər nəticəsində aşkar olub. Aydın olub ki, dostlar
bir-birlərinə nə dərəcədə oxşardırlarsa, DNK-ları da o dərəcədə
bənzərdir və ümumi genetik xarakteristika daha çox qoxu ilə bağlı
genlərdə özünü göstərir. Beləliklə, demək olar ki, dostluq müəyyən
mənada iy duyğusunun oxşarlığı ilə müəyyən olunur.
Ancaq oxşar genli insanlar arasında dostluğun yaranması
mexanizmi ilə bağlı tədqiqatlar heç nə demir. Unutmayaq ki, insanın
dostluq münasibətləri ən yüksək sinir fəaliyyətidir. Və çox
maraqlıdır: hansı iradi və qeyri-yradi mexanizmlər bizim
genlərimizi, xoşladığımız qoxuları sevgiylə, dostluqla bağlaya
bilir?