2015-ci il 9 fevral tarixinin bir önəmi var: rus təyyarələri göyərtə üzərindəki bayraqlarını gizlətmədən 2 dəfə Donbas ətrafındakı Ukrayna ordusunu bombaladılar.

Eyni gündə də Avropa nazirləri Rusiyaya qarşı yeni bir gülünc sanksiya qəbul etdi - bir neçə rusiyalı rəsmi şəxsin getmədikləri Avropaya girişi yasaqlandı, Avropada olmayan pulları donduruldu.

Rusiya isə Ukrayna ərazisini işğal etməyə davam edirdi. İngiltərə 1.8 milyon həcmində texniki və hərbi dəstək versə də, franko-alman alyansı Ukraynanın silahlanmasına razılıq vermədi. ABŞ də susur, bəzi konqresmenlər "yardım edək" desələr də, ciddi bir yardım görünmür.

Qərbin Ukraynaya görə Rusiya ilə müharibə etməyəcəyini hər kəs bilirdi, lakin Ukraynaya hərbi dəstək verməyəcəyini heç kəs təxmin etmirdi. Ən azından, Qərbin özündə belə sözü keçməyən Latviyanın baş naziri kimi.

Yaddaşımızı bir az geriyə çevirək - Ukrayna 2013-cü ilin noyabr ayından, Vilnüs sammitindən sonra qarışdı. O zamanlar Rusiya yanlısı Yanukoviç, Avropa ilə gözlənilən Assosiasiya sazişini imzalamaqdan imtina etdiyinə görə Ukrayna müxalifəti ayaqlandı, Yanukoviçi devirdi. Yeni gələn pro-Qərb hökuməti və parlament Qərbə qucağını açdı.

Mart 2014-də AB ilə Ukrayna arasında saziş imzalandı və sentyabr 2014-də saziş Avropa Parlamenti tərəfindən təsdiq olundu. Lakin o günlərdə Krımın Rusiya tərəfindən ilhaq edilməsi ilə artıq Ukraynanın önəmli bir hissəsində müharibə gedirdi.

Münasibətləri ailə hüququ platformasında izah etsək, belə bir mənzərə çıxar: Avropa İttifaqı Ukraynanı öz evinə almağa qərar verib, amma onu həyat yoldaşı kimi yox, kəniz statusunda görür. Yəni Ukraynaya heç bir təminat göstərmədən, dağılan ölkəyə xoşbəxt gələcəklə bağlı uydurma vədlər verir.

Belə bir vəziyyətdə ağıla gələn sual budur: bəs Qərb niyə belə edir? Artıq demək mümkündür ki, Ukrayna aldadılmış bir ölkədir. Lakin bu məsələdə ABŞ, ya da Avropa güclərinin nəyisə səhv hesabladıqlarını düşünmək sadəlövhlük olardı.

İndi – dumanlar bir az dağıldıqdan sonra bəzi mənzərələr daha aydın görünür. Ukrayna böhranının belə bir şəkil alması və bu tələyə həm Rusiya, həm də Ukraynanın düşməsindən udan hələ ki, Qərbdir. ABŞ sırf uduşdadır, Avropa isə müəyyən qədər iqtisadi itki görsə də, Rusiyanın bu sanksiyalarla zəiflədikdən və bazarı dağıldıqdan sonra münasibətlərin təkrar normallaşacağı dövrdə dağıdılmış Rusiya iqtisadiyyatının Qərb qarşısında heç bir rəqabət və müqavimət gücü qalmayacaq və Rusiya bazarları Qərbin nəzarəti altına keçəcək.

Belə bir vəziyyətdə Qərbin Ukraynaya verdiyi bütün vədlər və xəyalların boş bir cəfəngiyat olduğunu qeyd edə bilərik. Lakin etiraz olaraq deyə bilərsiniz ki, Macarıstan, ya da Baltik ölkələrinə Qərb daha səmimi davrandı, onlara qucağını səmimiyyətlə açdı. Niyə bu, Ukraynada baş vermədi?

Bunun iki səbəbi ola bilər: birincisi, ukraynalıların slavyan olduqlarından dolayı onların Rusiyadan tamamilə qopacaqlarına olan inamsızlıq; ikinci isə, Rusiyanın Ukraynanı öz torpağı görməsi və buna görə daha qətiyyətli davranmasıdır.

Bundan hansı nəticələr çıxarılmalıdır?

Ətrafdakı torpaqları yüzillərcə sümürən Rusiyanın qonşuluğunda olan dövlətlər "yatmış ayını" oyatmamağa çalışmalıdırlar. Rusiyanın qonşuluğunda olan məsələləri hərbi yolla həll etmə ənənəsi qədimə söykənir və bundan da əl çəkənə oxşamır.

Qərb real təminat deyil, ancaq içi boş vədlər verir. Müstəqilliklərini düşünən dövlətlər buna xüsusi diqqət yetirməlidirlər.

Azərbaycanın Qarabağ məsələsində Qərbə olan ümidlərinin mənzərəsi isə daha tragikomikdir; Minsk Qrupunun həmsədri olan Fransa Ermənistan sevgisini gizlətmədiyi kimi, ABŞ da indiyə qədər Azərbaycana qarşı yönələn qərəzli və ədalətsiz 907 saylı düzəlişi qüvvədə saxlayır.

Mövcud Rusiya-Qərb qarşıdurması dərinləşəcəkdir. Bu qarşıdurmadan maksimum dərəcədə faydalanmalıyıq. Bəzən bu faydalanma müsbət bəhrə əldə etmək formasında deyil, itkiyə məruz qalmama şəklində ortaya çıxır. Rusiyanın indi müttəfiqlərə və dəstəkçilərə ehtiyacı çoxdur; odur ki, onunla daha isti münasibətlər quraraq Ermənistana qarşı təzyiq siyasətinin artırılmasına cəhd edilə bilər. Bu baxımdan AŞPA-da Rusiyanın səs hüququndan məhrum edilməsi ilə bağlı Azərbaycanın mövqeyinin çox uğurlu olduğunu qeyd etməliyik.

Bu səbəblərə görə, Azərbaycan hökumətinin illərdən bəri həyata keçirdiyi bloklara qoşulmama, balanslaşdırılmış siyasət xüsusiyyətləri qorunub saxlanmalıdır; daha əvvəl olduğu kimi, ilk növbədə müstəqillik, iqtisadiyyatın diversifikasiyası, hərbi sənayenin inkişafı və milli gəlirin artırılması kimi maraqlar öndə tutulmalıdır.