Hazırda vəziyyət kifayət qədər mürəkkəbdir, çünki dünya bazarlarında neft qiymətlərinin kəskin şəkildə ucuzlaşması İrana sanksiyaların başlaması ilə üst-üstə düşür.

Bunu Axar.az-a dünya bazarında neft qiymətlərinin ucuzlaşmasının səbəbləri haqda danışan iqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov deyib. O bildirib ki, qlobal maliyyə institutları neftin qiymətində artım proqnozlaşdırsa da, əks proseslər baş verir:

“Dünyada neft hasilatının həcmində artımlar var. Xüsusilə də iri istehsalçılar - Səudiyyə və Rusiya neft hasilatını sürətlə artırır. OPEK-in 2018-ci ilin iyununda hasilatın tənzimlənməsi ilə bağlı sazişə düzəlişlər etməsi və gündəlik hasilatı 1 milyon barrel artırması son nəticədə bazarı doydurdu. ABŞ-da isə kommersiya əhəmiyyətli neft rezervlərinin və qazılan quyuların həcmi artır. Üstəlik, Rusiya tarixi rekordunu yeniləyir, Səudiyyə də rekord səviyyədə neft istehsal edir. ABŞ-ın sanksiyalarına baxmayaraq, İran da son iki ayda neft ixracını artırıb. Eyni zamanda, ABŞ-ın İranla bağlı sanksiyalarda 8 ölkəyə ciddi güzəştlər etməsi, Ər-Riyadın manipulyasiya və manevrləri də neftin ucuzlaşmasının əsas səbəblərindəndir. Səudiyyə bir tərəfdən bazarda volatiliyin aradan qaldırılması və tənzimlənməsi istiqamətində mövqe ortaya qoyur, digər tərəfdən isə hasilatı artırır. OPEK-in 7 dekabr görüşləri ərəfəsində də Səudiyyənin destruktiv mövqeyi təşkilatdan gözləntilərin müəyyən qədər zəifləməsinə gətirib çıxardı. Təbii ki, bütün bu faktorlar da neft bazarlarına ciddi təsir göstərir”.

Ekspert neft qiymətlərinin hətta 50 dollardan da aşağı düşə biləcəyini istisna etməyib:

“Hər şey OPEK-in və OPEK-ə daxil olmayan ölkələrin bazarda baş verənləri təcili şəkildə dəyərləndirməsindən və qəbul ediləcək qərardan asılı olacaq. Hansısa fors-major vəziyyət yaranmasa, növbəti görüşlər fevralda baş tutacaq. Bu isə o deməkdir ki, növbəti həftələrdə neftin qiyməti ilə bağlı ümumi mənzərə heç də ürəkaçan olmayacaq”.

İqtisadçı neftin ucuzlaşmasının Azərbaycana da təsirsiz ötüşməyəcəyini deyib:

“2019-ci ilin dövlət büdcəsində neftin qiyməti 60 dollardan götürülüb. Neft qiymətlərinin 70 dollara qədər qalxacağı proqnozlaşdırılsa da, hazırkı situasiya nisbətən daha dramatik bir ssenarinin gözlənildiyini deməyə əsas verir. Rezervlərimizin olmasına baxmayaraq, 2019-cu ilin mayına qədər fiskal siyasətə yenidən baxıla, hətta dövlət büdcəsinin qorunmayan xərclərinə müəyyən sekvestrlər tətbiq oluna bilər”.

Qeyd edək ki, bu gün “Brent” markalı neftin qiyməti 54,65 dollara, VTİ isə 46,23 dollara düşüb.