"Moskva istəyir ki, Xəzərdə
heç kim statusa malik olmasın və bütün nəzarəti o özü həyata
keçirsin".
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında politoloq Vəfa Quluzadə
deyib. O, heç kimin Rusiyanın Xəzərdə təkbaşına ağalığını qəbul
etmədiyini bildirib:
"Bir faktı yada salmaq istəyirəm. Azərbaycan 1994-cü 20
sentyabrda Əsrin müqaviləsini imzalayanda Rusiya dərhal etiraz
etdi. Moskva dedi ki, Xəzərdən neft dənizin statusu təyin
edilmədiyinə görə ixrac edilə bilməz. Amma Rusiyanın bu bəyanatına
heç kəs fikir vermədi. Bundan başqa, İran da Xəzərin statusuna
etiraz edib deyir ki, bu bölgünü yenidən həyata keçirmək lazımdır.
Tehran hər ölkəyə 20%-in verilməsini istəyir. Bu məsələ də Xəzərin
statusunun yalnız konsensus vasitəsilə həll edilməli olduğuna görə
qəbul edilmir. Yəni əgər bir dövlət razı deyilsə, qərar qəbul edilə
bilməz. Ona görə də dövlətlər indi müəyyən razılığa gələ
bilmədiyinə görə Xəzərin statusu təyin olunmayıb. Amma eyni zamanda
Xəzər SSRİ zamanında sektorlara bölünüb. Sovet dövründə bütün
respublikalar de-yure azad idilər. Ona görə də Xəzər dənizi onlar
arasında bölünübdür. Orada da bütün ətraf dövlətlərin Xəzər
dənizində payı göstərilib. Rusiyanın indi etiraz edib-etməməyinin
faydası yoxdur. Çünki bütün qərarlar konsensusla qəbul olunur.
Moskva gərək bütün bu ölkələri işğal etsin, ölkə rəhbərliyinə
özünün adamlarını qoysun! Yalnız bundan sonra bu siyasətini həyata
keçirə bilər. Ona görə də Rusiyanın bu bəyanatı boş şeydir. Moskva
istəyir ki, Xəzərdə heç kim müəyyən statusa malik olmasın və bütün
nəzarəti o həyata keçirsin. Bundan sonra da Həştərxandakı
donanmasını raketləri ilə birgə bu ölkələrin sahillərinə gətirsin.
Bunu isə Bakıdan tutmuş Tehrana qədər heç kim istəmir".
Qeyd edək ki, az öncə Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi
nümayəndəsi Xəzərin sektorlara bölünməsinin tərəfdarı olmadığını
bildirmişdi.