Səməd Vurğun adına Rus Dram Teatrı yeni qastroldan qayıdıb. Teatr Litvadakı Rus Dram Teatrında Nizami Gəncəvinin "Yeddi gözəl" əsərinin dünya premyerasında iştirak edib.

Səməd Vurğun adına Rus Dram Teatrının direktoru Ədalət Hacıyevin səfərdən sonra Axar.az-a verdiyi müsahibəni təqdim edirik:

Onların əksəri ilə şəxsən ünsiyyətdə olmuşam

- Səməd Vurğun adına Rus Dram Teatrının yeni teatr ili, daha dəqiq desək, 95-ci teatr mövsümü çox maraqlı başladı. Oktyabrda Tiflisdə Rus Teatrlarının Beynəlxalq Konqresində iştirak etdiniz. Sonra teatrın kollektivi Sankt-Peterburqa qastrola getdi. Amma bu səfərlər arasında daha bir hadisə oldu: Siz Litvadakı Rus Dram Teatrında Nizami Gəncəvinin "Yeddi gözəl" əsərinin dünya premyerasında iştirak etdiniz. Bu qədər təəssürat hissindən yüklənməmisiniz ki?

- Xeyr, yüklənmə ola bilməz. Əksinə, hiss edirəm ki, ümumi teatr prosesində hansısa yeni dövr başlayıb və bu dövr özündə həm çoxlu yeni məlumatlar daşıyır, həm də həyatımıza yeniliklər gətirir.

- Teatr xadimlərinin Tiflisdə Qriboyedov adına Rus Dram Teatrının 170 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Konqresi sizin həyatınıza xüsusi nə gətirə bilərdi?

- Mən, sadəcə, forum haqda təəssüratlarımı söyləyəcəyəm. Ondan başlayım ki, ora yalnız keçmiş Sovet İttifaqının rus teatrlarının nümayəndələri gəlməmişdilər. Türkmənistan, Ukrayna, Tacikistan, Qazaxıstan, Litva, Estoniya, Ermənistan, Rusiya, Moldova, Belorus kimi dövlətlərlə yanaşı, forumda Avstriya, Danimarka, ABŞ, İsrail, Bolqarıstan, Finlandiya və s. ölkələr iştirak edirdi. Açığı, bu, məni təəccübləndirdi. Onların əksəri ilə şəxsən ünsiyyətdə olmuşam, həmçinin çıxış edənlərin məruzələri əsasında gəldiyim qənaəti sizlərlə bölüşürəm. Etiraf edim ki, bu nəticə məni sevindirdi. Mübaliğəsiz deyirəm ki, Azərbaycanda dövlətimizin rus teatrına münasibəti çox yaxşıdır. Ölkəmizdə teatrın inkişafını istiqamətləndirən 10 illik dövlət proqramı var ki, biz də bu proqramdan istifadə edirik. Bizim teatrda ildə 300 tamaşa göstərilir. Bu, onu göstərir ki, tamaşaçı bizim teatra gəlir. Halbuki digər ölkələrin rusdilli teatrları bu cür nailiyyətlərlə öyünə bilməz. Onlardan bəzilərinin bir ildə oynadığı tamaşanı biz bir ayda oynayırıq. Bizim ölkəmizdə mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə Prezident təqaüdləri verilir, bu, başqa ölkələrdə yoxdur. Ölkəmizdə rejissor tamaşanın müəllifi sayılır və onun hüquqları qanunla qorunur. Və deyə bilərəm ki, bu, malik olduqlarımızın tam siyahısı deyil.

Tamaşaların ikisi də anşlaqla keçdi

- Deməli, siz orada bir çox görkəmli xadimlərlə qeyri-formal şəraitdə ünsiyyətdə olmusunuz?

- Bəli, bir çoxları ilə. Məsələn, Oleq Basilaşvili, Yonas Vaytkus, Anton Proxorov və başqaları...

- Basilaşvili və Vaytkus bizim oxuculara tanışdır. Bəs, Proxorov kimdir?

- O, Rusiya Federasiyasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin nəzdindəki Xaricdəki Rus Teatrlarına Dəstək Federal Mərkəzinin baş direktorudur. Məhz bu mərkəz bizi noyabrın 8-dən 14-dək Sankt-Peterburqa qastrol səfərinə dəvət etmişdi.

- Qastrol səfəri barədə daha ətraflı məlumat verərdiniz...

- Sankt-Peterburqa A.Şarovskinin "Fedra" və "Maskarad" tamaşasını aparmışdıq. Vasilevski adasındakı teatrda oynadığımız tamaşaların ikisi də anşlaqla keçdi. Deyəsən, piterlilər hətta bakılıların belə görmədiyi parlaq aktyor oyununa tamaşa etdilər. Öz səhnəsində bizi mehribanlıqla qəbul edən teatra, tamaşaçılara, əlbəttə ki, bu səfərin təşkilinə görə sözügedən mərkəzə minnətdarıq. Bundan başqa, bu səfərdə bizi dəstəkləyən, milli teatr mədəniyyətinin bir hissəsi kimi bizə diqqət göstərən Azərbaycanın Sankt-Peterburqdakı baş konsulu Elşad Qulamova minnətdarıq. İnanın ki, belə səfərlər çox vacibdir. Dövlət nümayəndələrinin belə tədbirlərdə iştirakı həm də onun şəxsi vətəndaş mövqeyini göstərir. Bundan başqa, bizim tələbə aktyorlar Ermitajda, Teatr muzeyində, Rus Təsviri İncəsənət muzeyində, digər rus teatrların tamaşalarında oldular. Bu da çox vacib məqamdır. Çünki aktyorlar öz biliklərini artırmalıdırlar, yaradıcılıqlarını əsl sənət təəssüratları ilə zənginləşdirməlidirlər. Xüsusilə nəzərə alsaq ki, şəhər özü də sənət əsəridir.

Bu, dünya tarixində görünməmiş hadisədir

- Basilaşvili qarşıdakı səfərə necə hazırlaşır?

- O, Bakıda görüşümüzü səbirsizliklə gözləyir, çünki dekabrda Peterburq Akademik Dram Teatrı Bakıya gələcək. Dekabrın 20-21-də bizim teatrın bayram günlərində (teatrın 95 yaşı olur) o öz partnyoru Alisa Freydlix ilə birlikdə bakılılar üçün "Dyaduşkin son" tamaşasını oynayacaqdır. Ümid edirəm ki, biz bu tamaşanın nümayişini təşkil etməklə tamaşaçılara xoş ovqat bəxş etmiş olacağıq. O cümlədən, Rusiyanın məşhur teatrlarının Bakıya dəvət edilməsi ilə bağlı bizə yazılı müraciət edən cənab Ələsgərova demək istəyirəm ki, biletlər artıq kassada satılır.

- Vilnüsdə, Litva Rus Teatrında maraqlı nə baş verdi?

- 2012-ci ildə bizim teatrda Nizaminin "Yeddi gözəl" poeması əsasında tamaşa qoyan Yonas Litva Rus Dram Teatrında bu tamaşaya yeni quruluş verib. Bu, dünya dram teatrları tarixində görünməmiş hadisədir. Nəzərinizə çatdırım ki, Nizaminin əsərləri heç vaxt dram teatrlarında səhnələşdirilməyib. Çünki o, pyes yazmayıb. Bu "Yeddi gözəl" tamaşası bizim quruluşa bənzəmirdi. O, əsəri özü yenidən səhnələşdirib və yeni quruluş verib. Nizaminin Avropa Birliyi ölkələrinin birinin dram teatrının səhnəsində oynanılması məni çox məmnun etdi. Onu da deyim ki, tamaşa Litvada uğur qazanmaqdadır. Çünki tamaşaçıların Nizaminin yaradıcılığına, sənətinə böyük marağı var, bunu litvalı rejissor edib. Ola bilər ki, bizim Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi, Yonasın yaradıcı marağı, onların və bizim aktyorların sayəsində Nizami dram teatrlarının yaradıcılığında haqlı yerini tutacaq.

Mənim aktyorlarımdan yaxşısı yoxdur

- Kimin tamaşası daha yaxşıdır?

- Hamı bu haqda danışır, düşünür, fikir mübadiləsi aparır. Amma ümumiyyətlə, belə danışmaq olmaz. Əgər Yonas Vaytkus bu tamaşanı bizim quruluşda qoysaydı, biz bu barədə fikir söyləyə bilərdik. Lakin o, səhnə estetikası, quruluş qrupu və aktyorlarla iş baxımından tamamilə fərqli tamaşa qoyub. Bunlar tamamilə iki müxtəlif səhnə əsəridir.

- Onda sualı fərqli qoyaq: hansı teatrın aktyorları daha yaxşı oynayır?

- Bizimkilər və litvalılar yaxşı işləyirlər. Sadəcə, bu, Nizaminin fikir və hisslərinin müxtəlif üslubda təcəssümüdür. Ancaq açıq deyim ki, mənim üçün mənim aktyorlarımdan yaxşısı yoxdur və ola da bilməz!

- Müsahibələrinizin birində demişdiniz ki, "Nizami" davamı olan beynəlxalq layihədir. Nəyin davamı olacaq? Artıq hər iki teatrda əsər tamaşaya qoyulub.

- Əvvəla, söhbət nazirliyin təklif etdiyi mübadilə səfərlərindən gedirdi. İkincisi, səhnə qrupu da beynəlxalqdır. Bizim ölkəmizdən bu qrupda Tahir Eynullayev yer alıb. O, Litvaya tamaşada plastik səhnə quruluşunu həyata keçirmək üçün yollanıb. Və demək lazımdır ki, o, çox professional səviyyədə öz işini görüb.