Avropa Birliyi ilə ABŞ arasındakı "dinləmə" qalmaqalı get-gedə
böyüməkdədir. Bunu AB ölkələri liderlərinin Brüsseldə keçirilən
növbəti sammitində əsas müzakirə hədəflərindən birinin ABŞ xüsusi
xidmət orqanları tərəfindən Avropa ölkələri liderlərinin telefon
danışıqlarının dinlənilməsinin olduğu da açıq şəkildə göstərir.
İspaniyanın "El Mundo" qəzetinin çap etdiyi sənədə görə, ABŞ-ın
Milli Təhlükəsizlik Agentliyi bir ayda – 2012-ci ilin dekabrından
2013-cü ilin yanvarına qədər İspaniyada 60 milyon telefon
danışığına qulaq asıb. Qəzet yazır ki, bu sənədi qəzetə Edvard
Snouden verib.
"Wall Street Journal" isə yazır ki, ABŞ prezidenti Obama elektronik
dinləmə haqda məlumat alandan sonra Milli Təhlükəsizlik Agentliyi
Almaniya kansleri Merkelin telefon danışığına qulaq asmağı
dayandırıb. Həmin daxili məlumata görə, Milli Təhlükəsizlik
Agentliyi dünyanın 35 liderinə qulaq asırmış. Bu dinləmələr İP
rabitə sistemi ilə mümkündür.
Bəs Azərbaycan tərəfi bu barədə nə düşünür?
Azərbaycandakı nazirliklər və güc strukturlarının telefonları da
dinlənilirmi?
Bizim dövlət qurumlarının əksəriyyəti 92, 93 və 98 saylı telefon
qovşaqlarında yerləşir və təkmilləşmə keçdikdən sonra nömrələr 7
rəqəmli sistemə keçib. Bəs telefon qovşaqlarının
avtomatlaşdırılmasını hansı şirkət həyata keçirib?
Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliynin Bakı Telefon
Rabitə İstehsalat Birliyinin sədri Xankişi Kişiyev deyir ki,
telefonların elektronlaşması prosesi 1992-ci ildən başlayıb və indi
elektronlaşma aparılmır:
"Elektronlaşma ona görə aparılmır ki, indi yeni sistem var. İP
sistemi rabitə sahəsində hazırda geniş tətbiq edilir. Azərbaycanda
da həmin sistemə keçmişik. 2012-ci ildən Azərbaycandakı telefon
qovşaqları İP sisteminə keçib. Xarici şirkətlər Azərbaycanda bu
sahədə çalışırlar".
Xankişi müəllim dedi ki, bu sahədə Azərbaycanda bir çox
şirkətlər işləyir. Bunların arasında İP sisteminə keçməyi təmin
edən əsas şirkətlərdən biri də "SİSKO"dur:
"SİSKO bu sahədə Azərbaycanda əsas xarici şirkətlərdəndir.
Amerikanın böyük şirkətlərindən biridir".