Ana səhifə Kult |
Bəzən bədii əsərlərdə tarixin təhrifinə yol verilir. Belə olan halda tarixi faktlardan danışarkən yanlışlıqla bədii əsərlərə istinad edilir.
Axar.az mövzu ilə əlaqədar olaraq yazıçı və tarixçilər arasında sorğu keçirib:
"Yazıçı tarixi roman yazarkən faktları öz ölkəsinin, millətinin lehinə təhrif edə bilərmi və ya etməlidirmi?"
Kərəm Məmmədov (tarixçi):
"Tarixi roman və tarixi salnamə tamam başqa anlayışlardır. Tarixçi milli mənsubiyyətini dərk eləmirsə, onda onun həmin millətdən olması şübhə doğurur. Məsələn, erməni tarixçilərindən çox erməni yazıçıları var. Rafi adlı bir erməni yazıçısı var, elə bir əsər ortaya qoydu ki, indi də erməni tarixçiləri onun yazdıqlarından istifadə edirlər. Çünki populist dildə yazılan əsər millətin yadında daha çox qalır, nəinki elmi-akademik dildə yazılan tarix. Ona görə də mənim fikrimcə, yazıçı öz millətinin tarixinə sadiq qalmalıdır. Yazıçı ortaya əsər qoyanda məsələnin müsbət tərəfini qabartmalıdır, ancaq eyni zamanda da təhrifə yol verməməlidir. Çünki tarixi uydurma olan millətin gələcəyi olmur. Ya da onu yazan adamın öz milli mənsubiyyəti şübhə altındadır".
Nəriman Əbdülrəhmanlı (yazıçı):
"Mənə görə, yazıçı hər hansı əsərində tarixə üz tutursa, ancaq faktlara söykənməlidir, vicdan ölçüsündən çıxış eləməlidir. Ona görə də hər cür təhrifi əxlaqdankənar, sovet ideologiyasının təsiri və yolverilməz hesab edirəm. Saxta vətənpərvərlik mənim üçün xoşagəlməz şeydir".
Ceyhun Bayramlı (tarixçi):
"Tarixi təhrif edəcək qədər yox. Hadisələr süjet xətti üzrə olduğu kimi qeyd olunmalıdır, sadəcə, bədiiləşdirməyə yer vermək olar. Bundan başqa, yalnız xırda təfərrüatlarda yazıçı öz təxəyyülündən çıxış edə bilər. Tarixi roman yazan kəs yazdığı tarixi dövrü öncədən bir neçə mükəmməl mənbədən araşdırıb öz romanının süjet xəttini müəyyən etməli və imkan daxilində də roman boyunca bu süjet xəttindən kənara çıxmamalıdır".
Əlisa Nicat (yazıçı):
"Fikrimcə, yazıçı ölkəsinin əleyhinə olan hadisələrdən əsər yazmamalıdır. Məsələn, bizim torpaqlarımız tarix boyu bir çox işğala məruz qalıb. Monqollardan tutmuş ta ermənilərə qədər... İndi o məğlubiyyətləri yekə-yekə xalqa çatdırmağın nə mənası var?! Bu, oxuculara, xalqa nə verəcək? Bu mövzuda tarixi-publisistik yazılar yazmaq olar ki, bax, biz bu səhvlər ucbatından məğlub olmuşuq. Amma bunu bədii lövhələrlə yazmaq müsbət nəticə verməz".
Tarix
2015.03.15 / 12:28
|
Müəllif
Aqşin Evrən
|