Yuxarı

“İncisəm, Rəşad Məciddən inciyərəm” - Qəfil qonaq

Ana səhifə Reportaj
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

"Qəfil qonaq" layihəsində

Qəfil gələn qonaq həm də vaxtsız gələn qonaqdır. "Vaxtsız gələn qonaq isə öz kisəsindən yeyər", - deyiblər.

"Qəfil qonaq" layihəsində gedişim gözlənilmədən olsa da, vaxtsız olmadı. Xanım şairə Xatirə Rəhimbəylinin qapısını döydüm. Qapını döydüm demək, bir az, düz çıxmadı. Şairənin Biləcəri qəsəbəsində olan evinin darvazasını itələyib ərklə həyətə keçdim.

Həyətin külək tutmayan hissəsində şairənin həyat yoldaşı, təqaüddə olan polis əməkdaşı Surxay manqal qalayıb. Məni görcək işini yarımçıq qoyur. "Qayınanadan gileylənib-eləmə, səni çox istəyir", - dedi.

Ömür busa, yaşayıram

- Sağ ol Faiq, - Xatirə xanım salamımı alıb, "nə var, nə yox"uma cavab verir, - özüm yaxşıyam, ömür busa, yaşayıram. Üstünə sağlıq, Hüseyn xəstələnib. Onu qaydaya salım. Mənim önəmli işim olanda, qonaq-qaram gələndə bir qənbərqulu çıxmalıdır.

Hüseyn şairənin kiçik oğludur. Gün uzunu məhlədə top qovub, tərləyib, soyuqlayıb.

Xatirə xanım üzünü Surxaya tutur:

- Demək Faiqlə vədələşibsiz, qonaq çağırıbsan, deyəydin də, səhərdən əl-ayaqdasan.

Surxay mənim gəlişimdən xəbərsiz olduğunu deyir. Aydınlıq gətirirəm. "Qəfil qonaq" layihəsində sizi "qaralamışam", - deyirəm. Bir neçə dəqiqə də keçir. Xatirə xanımla söhbət edirik:

Ruhum ac olanda

- Bayaq dedin yaxşıyam, əgər özün yaxşısansa, demək, ya uşaqlar səni o qədər də incitmir, ya da "komandir" ev işlərində sənə yardımçıdır. Ya da ədəbi fəaliyyətində uğurlar var.

- Şükür, nə uşaqlar, nə də "komandir" məni incidir. Sakit, səmimi bir ortamda yaşayıram. Yaradıcılıqda da uğurlar deyəndə ki, 3-cü kitabım çapa hazırdır.

- Ədəbi aləmlə aran necədir? Yoxsa, məktəb, ev-eşik qayğıları daha çox vaxtını alır.

- Xoşuma gələni oxuyuram, bəyənmədiyimi görməzdən gəlirəm, olub-bitir məsələ. Nə gizlədim, nəsr oxumağa vaxtım yoxdur, hövsələm də çatmır artıq. Amma elə nəsr əsəri olur ki, onu şeir kimi birnəfəsə oxuyuram. Məktəb, ev-eşik qayğıları, təbii ki, var. Amma ruhum ac olanda yuxulardan kəsirəm, birnəfəsə oxuyuram ruhumu doyduran əsərləri...

Bir qarın çörək qazanan nəsil

- Xatirə xanım, 80—ci illərdən üzü bəri imzan görünür. Niyə sənin də mənsub olduğun ədəbi nəsil "yarıtmaz" oldu?

- Bilirsən, tale, bəxt, qəzavü-qədər insan kimi, SÖZ-ə də aiddir. Söz yerinə düşməyəndə elə yazıq olur ki... Bizim nəslin taleyindən 20 Yanvar, Xocalı, Şuşa keçdi. Pafoslu meydan, məğlub cəbhə, çəkişmələrin xaosu... Müdhiş bir çaşqınlıq. Bu çaşqınlıq mənim siyası səriştəsi olmayan nəslimin illərini yedi. Onlar özlərinə gələndə artıq uzun illər keçmişdi. Mənim ədəbi nəslim - yerli-yersiz təriflərə qurban gedən, siyasi oyunlarda - millətçilikdə əriyən, Xaosun dumanında Don Kixota çevrılən, əyalətin acınacaqlı çağlarında başı ancaq bir qarın çörək qazanmağa qarışan nəsildir. Bu barədə hələ 90-cı illərdə "Ekspress" qəzetində dərc olunmuş "Şəlalə" ədəbi birliyinin rəhbəri şair Əli Vəkilə ünvanladığım bir məktubda yazmışdım - Şəlaləçilər, yolu qırılmış çaylar".

Tənqidçiləri danışdırmağa pulum olmayıb

- Sən şeir yazmağa başlayanda, nə fikirləşirdin? Fikirləşirdinmi ki, qələminin məhsulu səni dünyaca məşhur edəcək?

- 6-cı sinifdə oxuyanda başladım şeir yazmağa və elə o vaxtdan da şeirlərimi necə gizlədəcəyimi düşündüm ,"birdən kimsə tapıb oxuyar", - deyə həyəcan keçirdim.

- Hər halda arzuların vardı. Bu arzular səni ədəbi aləmdə haracan apara bildi?

- Atamın vəfatına qədər arzum da vardı, istəyim də, xəyallarım da, planlarım da... Bütün bunlara çox erkən əlvida dedim. Qalan təkcə xəyallar oldu. Xəyallar da kimsənin görə bilmədiyi bir teatr səhnəsi kimidir, girirəm ora, səadət, rahatlıq, bəxtəvərlik saçan bu rəngarəng səhnəyə baxıram, dincəlirəm, çıxıram, öz -özümə gülümsəyib boyuma biçilən bu ömrü yaşamağa davam edirəm. Şeirlər də o dünyada yaranır. Arzularım məni inamın, etibarın öldüyü günə qədər gətirib çıxara bildi. Yaradıcı insan kimi haradayam, onu tənqidçilər deməlidir, onları da danışdırmağa gah pulum olmayıb, gah həvəsim. İnsan kimi isə atamın, arzularımın, inamın və etibarın məzarları başındayam və elə oradaca sabahkı ehtiyacların əlindən necə yaxa qurtaracağımı düşünürəm.

Ana olmaq istəməmişdim

- Müəlliməsən, özü də çox yaxşı müəllimə, anasan, qayğıkeş və əsərlərdə, şeirlərdə təsvir olunan əsil ana. Həm də şairəsən. Hansı səni daha çox özününkü edib?

- Müəllim olmaq istəməmişdim, tədqiqatçı alım olmaq istəmişdim, müəllim oldum, işim körpələri tədqiq eləmək oldu və çox şey öyrəndim. Ana da olmaq istəməmişdim - övladlarım elə vaxt dünyaya gəldilər ki, mən onda "Doğranıb qılıncla çıxmırsa candan, Dərdimiz bizimlə gora gedirsə, Lənət canımızın şirinliyinə!" - deyirdim, "Tullayın quyuya Məlikməmmədi!" - deyirdim, Xocalıda uşaqlar ölürdü, Şuşa işğal olunurdu! Belə bir dünyaya övlad gətirmək istəmirdim. Bəlkə elə buna görədir ki, həmişə özümü övladlarımın qarşısında günahkar bilirəm və onları daha çox sevirəm. Bəlkə də elə bu gərginlikdi, məni məcbur edir ki, ürəyimi sözlə soyudum, nəsə yazım, axı "yazmaq - sözü kəsilmədən danışmaq" deməkdir.

AYB mənim nəyimdi ki

- Deyəsən bir vaxtlar AYB-dən incik idiz?

- Uman yerdən küsərlər, AYB mənim nəyimdi ki, ondan küsəm. Əmim deyil, dayım deyil, atam deyil, qardaşım deyil... Orada incisəm, incisəm Rəşad müəllimdən inciyərəm, ona da haqqım çatmaz, çünki şeirlərimi ən çox "525-ci qəzet" çap edib. İlk kitabımın işiq üzü görməsində də Rəşad bəy təmənnasız yardım göstərib...

Ədəbiyyatın da bir yiyəsi olmadı ki

- Bəlkə ədəbiyyatımız sənə necə görünür, bu haqda fikirlərini bölüşəsən.

- Mən patriotam. Xalqımı, millətimi, ədəbiyyatımı, tariximi sevirəm- pisini də, yaxşısını da özümünkü bilib sevirəm. Ədəbiyyatımız haqqında deyirsən, əvvəlcə ədəbiyyatdakılar haqqında. Sosializmin zavodu, fabriki bağlandı, böyük bir işsizlər ordusu yarandı, bu ordunun xeyli hissəsi gəldi ədəbiyyata. Ədəbiyyatın da bir yiyəsi olmadı ki, desin, a bala, bura seyrangah yeri deyil. Sonra "Hər şeyim var, ədəbiyyatım niyə olmasın" deyə, ədəbiyyatdan özünə torpaq sahəsi alanlar gəldi ədəbiyyata, özü yazdı, özgəsi yazdı, nə isə yazdı... Belə, başqa yerdə başına çarə qıla bilməyənlər baş girləməyə gəldi ədəbiyyata.

Bu arada yan otaqda qızdırması olan Hüseynin rahatsız olmasını hiss edib, uşağa baş çəkir. Qayıdır və yuxarıda verdiyim sualı unudubmuş kimi davam edir:

- Biz aliləlikcə dəbdəbəni sevmirik və artıq bir-birimizin zövqünü bilirik. Məsələn, mən ailə üzvlərinin nə istəyəcəklərini bilirəm, bazarlıq da ona görə olur, yeməklər də ümumi zövqə görə hazırlanır... Bizdə həyat müştərəkdir, məsələn, əgər mən yoxamsa və ya xəstəyəmsə, arxayınam ki, ataları uşaqları ac saxlamayacaq. Amma bilirsən ki, onun da vaxtı az olur...

XX əsrin sonu XXI əsrin əvvəlləri

Onu yenidən mövzunun üstünə qaytarıram:

- Sən özünü Xalq şairi kimi görürsən? Bir də ürəyin nə istəyir?..

- Mən özümü Xalq şairi kimi görürəmmi? Biz sovet tərbiyəsi almış adamlarıq, onda beləydi, qoy sənə el qiymət versin, yəqin buna görə bu sual ətrafında düşüncəm olmayıb. Amma məni görməzdən gələn tənqidçilərə hirslənib bir yazı yazmışam: "XX əsrin sonu XXI əsrin əvvəllərinin tanınmamaış şairi Xatirə Rəhimbəyli yaradıcılığına bir nəzər". Zarafatsız, hər dövrün öz tələbi olub. Bir vaxtlar ədəbiyyat siyasətin təbliğat maşını idi, reklam vasitəsi idi, bu sahədə çalışanlar, təbii ki, həvəsləndirilməli, mükafatlandırılmalı idi. "Xalq şairi", "Xalq artisti", "xalq ..." nə isə. Əslində, bu titullar o istedadlı şəxsləri xalqdan ayırırdı, onların ilhamını rəndələyirdi, azadlığını boğurdu. Müəyyən vaxtdan sonra bu prosesin özü kimi tələbləri də, mükafat və həvəsləndirmələri də sıradan çıxdı.

Prezident təqaüdçüsü olmaq istəmişəm

Bir az fikrə gedir. Surxayı tərifləyir:

- Surxayın bişirdiyi kababa söz olmaz. Bilirsən ki...

- Sən Surxayın da başını şeirlə-zadla qarışdırdın, bəzi polis işçiləri kimi "narkoman-zad" tutub, özünə bir gün ağlamadı, oturub təqaüdünü alır, - deyib zarafat edirəm.

- Mən "Xalaq şairi" yox, oxucularımın şairi kimi görürəm özümü. Tanınmamağımın səbəbi, pis yazmağım yox,

sözün dəyərdən düşməsidir . Düz sözümdür, "Xalq şairi" olmaq ağlıma gəlməyib, amma Prezident təqaüdçüsü olmaq istəmişəm - fikirləşirdim ki, o pulu yığıb sanballı bir kitab çıxararam. O da ki , ərizəylə-filan oldu , birdəfəlik sosial yardıma oxşadı. "İstəmədim" desəm, böyük çıxar, "vermədilər" desəm, daha düzgün olar.

Söhbətimizi bitiririk. Gecdir, artıq. Siqareti götürüb bayıra çıxıram. Qonaq otağında ailənin digər üzvləri süfrəni rahlayır.

Bir neçə dəqiqədən sonra Surxay zəng vurur:

- Hardasan, hara getdin?

- Mən qəfil qonağam, aradan da qəfil çıxıram, - deyirəm...

P.S. Xatirə xanımın "Vətənim" rədifli qoşmasını oxucularımıza təqdim edirik:

Vətəni

Ya Allahım, ürəyimə təpər ver

Əsir düşüb, gedim alım Vətəni.

Uğurunda piranilər verdi can

Neynək, gedim yetim alım Vətəni.

Könlümüzdən silinməyib məlalı

Əllərimiz arxasınca uzalı...

Ölür daha çöl-çəməni sozalıb,

İmdad eylə, yetim alım Vətəni.

Safdı deyək, kürəyindən oxlanıb

Az-az gedib, tikə-tikə doğranıb

Göz yummuşuq, ovuc-ovuc oğranıb

İndi gərək bütün alım Vətəni.

Onu yada xain satıb, xar verib...

Uğurunda ömür verim, var verim.

Lazım gəlsə, oğul verim, yar verim,

Asan gedib, çətin alım Vətəni.

Qurban olum qayasına, daşına

Küsüb baxmır gözlərimin yaşına

İgid torpaq pul qoyulub başına,

Pulum ola, satın alım Vətəni.

Tarix
2014.11.04 / 09:33
Müəllif
Faiq Balabəyli
Şərhlər
Digər xəbərlər

“Dünya masası” qurulur: Bakı orda olacaq, həm də…

Bakıya təriflər yağdıran Anders niyə ermənipərəst oldu?

Qarabağda hansı addımı atdıqsa, qarşımıza... - Ərdoğan

Əli Əsədov qərar imzaladı

Kremldə gərginlik: “Krokus” terrorundan sonra Paşinyan...

Yeni Kaledoniyada Azərbaycan bayrağı qaldırıldı - Video

Bu görüş Cənubi Qafqazda müharibə riskini artırır

Paşinyan terrorla hədələnir - İrəvanda nə baş verir?

Bakının informasiyası var: 5 apreldə nə baş verəcək?

Bakıya qarşı şər ittifaqı qurulur: cavabı olacaq - Video

KULT
<>
Xəbər xətti
  
  
  
Axar.az'da reklam Bağla
Reklam
Bize yazin Bağla