"Əsəddən fərqli olaraq, ABŞ-ın kürdlərə muxtariyyət verilməsini aşkarcasına bəyan etməməsinin arxasında bəlli səbəblər dayanır".

Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında son günlər Suriyada yaşayan kürdlərə muxtariyyat verilməsi ilə bağlı Bəşər Əsədin və ABŞ-ın bu məsələdəki müsbət mövqeyini şərh edərkən politoloq Fərhad Mehdiyev deyib. O, ABŞ-da əksər senatorun kürdlərə muxtariyyət verilməsinin çoxdan irəli sürdüyünü bildirib:

"Hətta nəinki muxtariyyət, ayrıca dövlət qurulmasını da istəyirlər. Amerikalılar bunu ta Vilsonun zamanından irəli sürürlər. Sadəcə olaraq, bu gün bunun açıq şəkildə dilə gətirilməməsinin əsas səbəbi Türkiyədir. Çünki rəsmi Ankara şiddətli şəkildə buna qarşı çıxır. İrana gəldikdə isə amerikalılar onları o qədər də saymırlar. Bu gün kürdlərə muxtariyyət verilməsini Amerika sırf Türkiyəyə görə açıq şəkildə bəyan etmir. Ancaq onların bu istəyi çoxdan var. İndi də muxtariyyət barədə ara-sıra onun-bunun ağzı ilə danışırlar. I Dünya müharibəsindən sonra amerikalılar regionda kürd dövlətinin yaradılmasının hər zaman tərəfdarı olublar. Əsəd isə indiki vəziyyətdə güc balansını öz tərəfinə çəkmək məqsədi güdür. Xüsusilə də İŞİD-ə qarşı vurulan zərbələrdən sonra kürdləri öz tərəfinə çəkməklə hakimiyyəti bölgədə yenidən bərpa etməyə çalışır. Bu, onun üçün bir fürsətdir. Ancaq amerikalılardan fərqli olaraq, Əsəd bunu dilə gətirmirdi. İndiki mərhələdə o, muxtariyyət sözü verməklə kürdləri öz tərəfinə çəkmək, yerdə qalan müxalif qüvvələri sındırmaq və ölkəni yenidən nəzarəti altına götürmək üçün buna getdi".

Politoloq müstəqil kürd dövlətinin yaradılmasının tarixi gizlinlərinə toxunaraq önəmli məqamları bölüşüb:

"1920-ci- ildə "Müttəfiq dövlətlər və Türkiyə arasında bağlanmış sülh" - Sevr müqaviləsinə görə, Ermənistanın dərhal qurulması və gələcəkdə kürd dövlətinin yaradılması nəzərdə tutulmuşdu. İmperialist ölkələrin "kürd dövləti" planı onsuz da var idi. Vudro Vilson I Dünya müharibəsinin sonunda 8 prinsip ortaya atdı. Bunlardan biri də Yaxın Şərqdə "xalqlara öz müqəddəratını təyinetmə" prinsipi idi. Burada kürdlərin də adı keçirdi. Yəni bu, amerikalılar üçün yeni ideya deyil.

Türkiyənin Amerika ilə NATO müttəfiqi olması məsələsi də var. Buna görə də Amerika ən azından indi bir hökumət olaraq bunu dilə gətirmir. Diqqət etsək, Şimali İraqda Şimali Kürdüstan muxtar bölgə kimi yaradılıb. Yəni plan yavaş-yavaş həyata keçirilir. Görünür, İran üzərində nəzarəti həyata keçirə bilmirlər. Çünki Kürdüstan yaradılarsa, dörd dövlətin - İraq, İran, Suriya və Türkiyənin ərazisində yaradılacaq".

Politoloq hazırda planın birinci mərhələsinin başladığını vurğulayıb:

"Fikir verin, Kobani İŞİD-in əlinə keçəndə bu bölgə uğrunda şiddətli mübarizə getdi. Nəyə görə məhz Kobani? Çünki İraqın şimalında kürd bölgələri var və bunlar İraqdakı Kürdüstana birləşdikdə, həmin kürd dövləti yaranır və dərhal dənizə çıxış əldə olunur. Buna görə də Kobani İŞİD-in əlinə keçsəydi, koridorun əldən çıxma təhlükəsi yaranacaq və çıxış olmadıqdan sonra isə Kürdüstan asılı vəziyyətdə qalacaqdı. Bax əsas məsələ bundan ibarətdir. Bu, hazırda planının bir mərhələsidir. Əsəd bu mesajı verməklə kürdləri öz tərəfinə çəkərək ən azından Kürdüstan xaricində Suriyada nəzarəti bərpa etməyi düşünür. Burada söhbət təkcə Suriyada olan kürdlərdən getmir. Eyni zamanda, Bərzaninin dəstəyi də önəmlidir. Əsəd indi bunun hesabını aparır".

Qeyd edək ki, Əsəd kürdlərə muxtariyyət verilməsinə dair ilk ismarıcını dilə gətirib və məsələnin qanunlar çərçivəsində müzakirə edilə biləcəyini bildirib. Bir neçə gün öncə isə ABŞ-da 2016-cı il prezident seçkisində namizəd olacaq senator Rand Paul kürdlərə öz dövlətlərini qurmaq üçün şans verməyin lazım olduğunu bildirib.