Qazaxıstan mətbuatı Ermənistanın Avrasiya Birliyinə üzvlüyü məsələsi ilə bağlı qazax iqtisadçıları və ekspertlərinin fikirlərindən ibarət "Ermənistan bizə lazımdırmı?" başlıqlı təhlilli yazıyla çıxış edib.

Axar.az müəyyən ixtisarlarla həmin materialı təqdim edir.

Məlumatda deyilib ki, Ermənistanın Avrasiya Birliyinə üzv seçilməsi ilə bağlı artıq Rusiya Prezidenti Vladimir Putin sentyabrın 1-də xüsusi sənəd imzalayıb. Bu məqsədlə qazax media mənsubları ölkələrinin bu məsələdə itirəcəyi, yaxud əldə edəcəyi dividentləri araşdırıblar və məsələyə bu cür yanaşıblar:

"Aydın məsələdir ki, Rusiya öz maraqlarını axtarır, bəs digər ölkələr? Əlbəttə ki, Ermənistan Qazaxıstan və Belarusdan yararlanacaq və gömrük gəlirlərindən öz büdcəsini artıracaq. Nəticədə nə olacaq?"

Məsələyə mövqeyi öyrənilən ilk ekspert Qazaxıstan Milli Bankının sədr məsləhətçisi Oljas Xudayberqenov olub. Onun sözlərinə görə, Ermənistanın daxili mal dövriyyəsi 10 milyard dollar təşkil edir ki, bu da Avrasiya Biliyinin ümumi göstəricisinin 0,4 faizi deməkdir:

"Ermənistanın öz kiçik göstəriciləri ilə Avrasiya Birliyinin iqtisadi inkişafına necə təsir göstərəcəyini anlaya bilmirəm".

Mərkəzi Asiya və Çinin öyrənilməsi üzrə "Sinopis" mərkəzinin eksperti Dinara Nuruşeva bildirib ki, Ermənistanın təşkilata üzv qəbul olunmasından öncə bu ölkənin iqtisadi imkanları və göstəriciləri mütləq analiz edilməlidir:

"Moskvanın geosiyası maraqları belədir ki, Avrasiya Birliyi daim genişlənsin. Bunun üçün Rusiya müəyyən itkilərə və xərclərə də hazırdır. Belə olan təqdirdə, Moskva və Astananın öz məqsədləri üçün atacaqları addım maraq doğurmaya bilməz. Yəni, Ermənistanın üzvlüyü dərin analiz olunmalıdır. İndiki halda isə heç bir perspektiv görmürəm. Amma gəlin baxaq – Azərbaycanla mövcud olan iqtisadi əlaqələr isə Qazaxıstan üçün daha əlverişli və uyğun görünür. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi də müəyyən problemlər yaradacaq. Bir sözlə, Ermənistanın Avrasiya Birliyinə üzlüyü Azərbaycanla əlaqələrin gərginləşməsinə gətirəcək ki, bu da Qazaxıstanın milli maraqlarına cavab vermir".

Diplomat Kazbek Beysebəyov da ölkəsinin Ermənistandan hansı gəlirlər əldə edəcəyini anlamadığını dilə gətirib:

"Avrasiya Birliyini quran üç ölkənin iqtisadi mühiti bir-birindən cüzi fərqlənir ki, bu amil də onların birləşməsinə səbəb oldu. Kobud desək, bu ölkələrin bir-birindən nəsə alıb-satmasına müəyyən zəmin var. Ermənistanla bağlı vəziyyət isə tamam fərqlidir. Qazaxıstanın xarici mal dövriyyəsində Ermənistanın payı cüzidir. Hansı mənfəət əldə edəcəyimizi demək olduqca çətindir".

Məşhur qazax biznesmeni, iqtisadçı Aydan Qəribcanov isə məsələnin tərəflərini detallarla izah edib:

"İndi tapdim, 2009–cu il üçün Ermənistanla mal dövriyyəmiz cəmi 9 milyon təşkil edib. Azərbaycanla isə bu göstərici yarım milyard dollar civarındadır. Yanacaq, eləcə də digər neft məhsullarının Xəzər Dənizi vasitəsi ilə nəqlində Azərbaycan Qazaxıstan üçün həyatı vacib rol oynayır. Bakı-Aktau dəniz dəhlizinin fəaliyyəti isə Qazaxıstanın şərq əyalətlərinin sosial, iqtisadi inkişafında əhəmiyyətli rol oynayır. Yeri gəlmişkən, Ermənistanın Avrasiya Birliyinə üzv ölkələrin heç biri ilə qurudan sərhədi yoxdur. Bundan başqa, Azərbaycan həmçinin bizdən iri həcmdə buğda ixrac edir. Odur ki, inteqrasiyanın tərəfdarlarından soruşmaq istəyirəm: tələsik şəkildə Ermənistanı quruma üzv etməklə hansı maraqlar güdürsünüz? Azərbaycanla əlaqələrdə yaşanılacaq gərginliyin fərqindəsinizmi?"