Ana səhifə Planet |
Rusiya Federasiyasının “dost” ölkəsi Ukraynanın həmin “müsbət” keyfiyyətlərinin eyni ilə cəmləndiyi əkiz bacısı – Ermənistan doğulur. Bu çox kədərlidir, çünki Ermənistan yaxın vaxtlara qədər Rusiyaya qarşı olduqca loyal münasibətdə idi. Ən azından digər müstəqil Qafqaz dövlətlərindən əhəmiyyətli dərəcədə daha çox Rusiyaya meyilli idi. İndi isə ikitərəfli qarşılıqlı fəaliyyətin gələcək perspektivləri barədə möhkəm düşünmək lazım gələcək. Bu fikirlər isə heç yaxşı şeylər vəd etmir. Ermənistanın yeni peyda olan və Ukrayna Prezidenti Pyotr Poroşenkonun hərəkətlərini olduğu kimi təkrar edən lideri Nikol Paşinyanın fəaliyyəti belə fikirlər söyləməyə əsas verir. Sonuncu ilə isə bildiyiniz kimi bizim dostluğumuz alınmadı.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözlər “Lenta.ru” nəşrində politoloq Konstantin Lyapunovun məqaləsində yer alıb. O qeyd edib ki, Ermənistanın yeni liderinin fəaliyyətində ən çox narahatlıq yaradan məqam onun ölkəsini Qərbin yönləndirdiyi istiqamət üzrə xarici siyasətini dəyişdirməsidir:
“Görünür, Paşinyan orada yalnız öz siyasi zümrəsində olmaq deyil, eyni zamanda, hansısa bir yolla ölkəsini Rusiyaya qarşı qəti şəkildə düşmən münasibət nümayiş etdirən NATO blokuna inteqrasiya etmək istəyir və ya “Azad dünya” hərbi maxinasiyası ilə öz əlaqələrini nümayiş etdirərək Moskvanı gələcək əməkdaşlıq zamanı xüsusi şərtlər üçün sıxışdırmağa çalışır. Məsələnin kökündə nə dayanır dayansın, Paşinyan 11-13 iyul tarixlərində Brüsseldə keçirilən sammitdə iştirak edən yeganə KTMT üzvü ölkə lideri kimi yadda qaldı. Baxmayaraq ki, baş nazir gəncdir və dünya siyasi arenasında heç kimi tanımır və burada bütün Qərb liderlərinin toplandığı yerdə onlarla tanış ola bilərdi, Rusiya auditoriyasına bu səfər sadəcə işgüzar gəzinti kimi təqdim edildi.
Bəlkə də belədir, ancaq burada iki “no” var. Birinci “no”: Bu necə bir hərbi alyansdır ki, sammitində ürəyi istəyən hər kəs (istəyir hökumət başçısı olsun, orada NATO-nun fəaliyyəti ilə heç bir əlaqəsi olmayan öz fəaliyyəti ilə məşğul olsa da gələ bilər?) iştirak edə bilər? İkinci “no”: Paşinyanın kadr siyasətidir. Təsadüfən və ya bilərəkdən Paşinyan öz kabinetini praktiki olaraq rusofoblardan təşkil edib. Onların sırasında ABŞ-da təhsil almış, Soros Fondunun koordinatoru kimi çıxış edən Diaspor nazirinin müavini Babken Ter-Qriqoryanı göstərmək olar. Bu hələ bəlanın yarısıdır. Paşinyanı hakimiyyətə gətirən “Kabab Maydan”ı adlandırılan hadisələr zamanı məhz Ter-Qriqoryan Rusiya prezidentini təhqir edən plakatla gündəmə gəlmişdi. Ölkənin yeni təhsil naziri Mane Tandilyan isə Ermənistanın Avrasiya İqtisadi Birliyindən çıxmasının ən fəal dəstəkçilərindən biri sayılır. Mədəniyyət naziri Lilit Makunts 2016-cı ildən MKİ ilə əlaqələri olan ABŞ-ın Sülh Korpusu ilə fəal əməkdaşlıq edir. Belə çıxır ki, indi Ermənistana rəhbərlik edənlər arasında Rusiya ilə uzunmüddəti və sıx əlaqələri dəstəkləyən yalnız Paşinyanın özü qalıb. Paşinyan bu məsələdə başqa cür davrana bilməz, əvəzində isə Rusiyaya qarşı istənilən düşmənçilik xarakterli fəaliyyəti ətrafındakıların üzərinə yıxa bilər. Yekun nəticədə Ermənistan demokratik ölkədir, buna heç kimin şübhəsi yoxdur ki? Bu o deməkdir ki, hər şeyə baş nazir qərar vermir. Bu zaman isə düşmən xarakterli addımların atılmaması üçün Rusiya yeganə “sülh göyərçini” Paşinyanla razılığa gəlməlidir ki, o da ətrafındakı əzəli qərbliləri susdura bilsin. Əlbəttə, bunlar qarşılıqsız olmayacaq. Kifayət qədər böyük doğruluq payı ilə güman etmək olar ki, yeni erməni liderin fəaliyyəti məhz bu cür məntiqə, daha doğrusu, banal şantaja əsaslanır. Əks halda Brüssel səfərini başqa necə başa düşmək olar?”
Politoloqun sözlərinə görə, “əlsıxan” Ermənistan vətəndaşlarına Brüssel səfəri fenomenal siyasi uğur kimi təqdim olunub:
“Çünki tədbirin fotolarından da göründüyü kimi, Paşinyan Donald Tramp, Emmanuel Makron, Angela Merkel, Federika Moqerini, Cuzeppe Konte, Pedro Sançes, Aleksis Çipras, Castin Trudo ilə, həmçinin, Litva, Ukrayna, Makedoniya, Slovakiya liderləri və nəhayət, NATO Baş katibi Yens Stoltenberqlə əl sıxa bildi. Bu vəziyyətdə “əl sıxma” açar sözdür, çünki səfərlə bağlı hesabat hazırlayan erməni mətbuatı məhz Paşinyanın liderlərlə görüşən zaman çəkilən çoxsaylı fotolarından (hansı ki bu tip tədbir üçün standart protokol təcrübəsi hesab olunur) istifadə etdi. Ancaq əl sıxdıqdan sonra heç bir görüş və danışıqların olmaması faktı qarşısında erməni mətbuatı asanlıqla susmağı bacardı. Yeri gəlmişkən, bəzi mətbuat orqanlarının yazdığına görə, öz aktivinə Trampla şəkil əlavə etmək üçün Paşinyan əsas girişin qarşısında Tramp və yoldaşını gözləməyə məcbur olub, Donald Tramp və Melaniyə ehtiyat yoldan istifadə etdikdən sonra isə Paşinyan ABŞ prezidentinə çatmaq və ona əl uzatmaq üçün sprinter bacarıqlarını göstərib. Mədəni bir insan olan Tramp da onun bu hərəkətinə cavab verdi. Məhz bu jesti erməni mətbuatı diplomatik sıçrayış kimi təqdim etdi. Analoji sxemə sadiq qalaraq Paşinyan digər Qərb liderləri ilə də bu cür hərəkət etdi. Nəticədə isə əl sıxışdığı insanlarla çəkilmiş böyük bir fotoalboma sahib oldu. Əl çevikliyi və ya heç bir saxtakarlıq yoxdur! Demək lazımdır ki, qəbul çox yaxşı işlənmişdi. Erməni liderə qədər bu metoddan Ukrayna Prezidenti Pyotr Poroşenko fəal şəkildə istifadə edirdi. Demokratiyaya xidmət edin ədalət naminə, səfərdə bəzi diplomatik komponentlərin olduğunu qeyd etmək lazımdır. Məsələn, Paşinyan “Avronyus” telekanalına müsahibə verdi. Bu müsahibə zamanı o, NATO-ya Azərbaycana “güclü mesaj” verməyi tövsiyə etdi, Bakının Dağlıq Qarabağı qaytarmağa çalışmasının isə bütün dünya demokratiyasına qarşı təhdid kimi şərh olunmalı olduğu bildirdi. Təbii olaraq, bu mövqe alyansdan olan tərəfdaşlarda təəccüb doğurdu. Belə ki, Qərb dəfələrlə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını və bu məsələ ilə bağlı şübhəli avantüralarda iştirak etmək istəmədiyini açıqlayıb. Həqiqət odur ki, Paşinyanın “diplomatiyası” erməni hökumətinin rəhbərinin pul istəməyə başlamasından sonra zəiflədi. Təbii ki, bu pullar “demokratikləşmə” üçün istənilirdi. Təəssüf ki, Brüsseldə bu edilənlər yalnız ildə 10 milyon avro ilə qiymətləndirildi ki, bu məğləblə də aydınlanmaq olmaz. Üstəlik Avropa Birliyinin Ermənistandakı səfiri Pyotr Svitalski dəqiqləşdirmədi ki, Avropa Birliyi onsuz da Ermənistanın əsas sponsorudur və Qafqaz respublikasına dəstək göstərilməsini nəzərdə tutan proqram da hələ bundan əvvəlki rejimin zamanında qəbul edilib. Bundan əlavə, diplomatın fikrincə, Ermənistanın Avropa Birliyinə qarşı de-yure mövqeyinin dəyişməməsi Paşinyanın motivasiyasını anlaşılmaz edir. “Ermənistanın Avropa Birliyinə qarşı dəyişilməz siyasəti Avropa Birliyinin Ermənistana qarşı siyasətinin dəyişməsinə gətirib çıxarmalıdır?” - Svitalski bu sözlərlə təəccübünü gizlətməyib. Bu o deməkdir ki, Ermənistan üçün əlavə pullar ayrılmayacaq. Təəssüf ki, yaxşı vəziyyət deyil. Buna görə də çətinləşmiş vəziyyət boşalan erməni büdcəsinin doldurulması üçün birdən-birə bir neçə həll variantının yaranmasına gətirib çıxaracaq: ölkəni NATO-ya Cənubi Qafqazda hərbi baza kimi satmaq, Qərblə gücləndirilmiş əlaqələrlə təhdid edərək Rusiyadan pul almaq, Ermənistandakı azad iqtisadiyyatı gücləndirməyə çalışmaq. Maraqlıdır, Paşinyan bu variantlardan hansını seçəcək?”
Tarix
2018.07.19 / 21:31
|
Müəllif
Orxan Tağıyev
|