Yuxarı

Müxalifətə inamsızlığın səbəbi

Ana səhifə Yazarlar
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

Səhvlər zəhər kimi olsa da, hamı ondan öz payını götürməyi bacarmalıdır. Bəlkə də bu yazı heç düzgün anlaşılmayacaq. Coxu düşünəcək ki, bu nədir, müəllif niyə üzərinə bu boyda yük götürür? Amma narahatlıq üçün əsas yox. O şeylər ki olub, onları etiraf etməyi hər bir adam özünə rəva bilməlidir.

Siyasətdə (əgər müəllifi bu düşərgəyə aid etmək mümkün olsa!) bizim işimiz ta əzəldən maarifçilik, bir də ideoloji fəaliyyət olub...

Bu yazıda da onu çatdırmaq istəmişik ki, müəllif bəzən bu sahədə, necə deyərlər, zamanla tam ayaqlaşmayıb və arabir hadisələri qabaqlamağa cəhd edib. Təbii ki, bundan da müəyyən səhvlər yaranıb...

Qərəz, keçək mətləbə. Bəli, bir vaxt Azərbaycanda az qala hara daş atırdın, gedib "siyasətçi"yə dəyirdi. Siyasət kütləvi məşğuliyyətə çevrilmişdi, onun bu qədər kütləviliyini başqa vaxt görmədik.

Doğrusunu desək, bunu heç istəmirdik də... O vaxtlar materialsit dialektikası çiyinlərini təzəcə yerə qoymuşdu. Biz də fərqinə varmadan, ağına-bozuna baxmadan onun bütün qanunlarını elmdən "silmişdik" - kəmiyyətin keyfiyyətə çevrildiyinə bizi inandırmaq elə də asan deyildi.

Zaman keçəcək və hər şey yerini tutacaqdı. Amma o vaxtlar hamımız mərhum Aydın Məmmədovun bir fikrilə yüzəyüz razıydıq. Aydın müəllim tez-tez deyirdi ki, xalqı "siyasi narkoman"a çevirib buraxmışıq küçələrə, indi də yığa bilmirik.

Səmimi olsaq, o dövrün siyasətçilərini - "cəbhəçi"ləri elə də sevmirdik. Bir az köntöy, bir az savadısız, bir az da qışqırıqçı "cəbhəçi"ləri daha çox qaraguruhçu hesab edirdik, baxmayaraq ki, hamımız AXC-nin orqanlarında təmsil olunmuşduq. Fəqət sıralarında olduğumuz təşkilata qarşı çoxumuzun içində bir opponentlik hissi vardı.

Amma "Bütün dərdlərin məlhəmi zamandır" deyiblər. Sonralar nə oldu, bunu hamı yaxşı bilir. Öz opportunizmimizi davam etdirirdik. O vaxta qədər ki, axır bir nəfər tapıldı, bizi xəyallardan ayırdı, bir az yerə endirdi. Həmin o bir nəfər maraqlı bir fikir dedi: "Siz nə edirsiniz? Kasıbların düşərgəsində oturub varlıların şüarlarını qışqırırsınız?"

Bu sözlər çox təsir etdi. Həm də Aleksis Tokvilldən oxuduğumuz bəzi şeylər də bizi ayıltdı. O da Amerika təəssüratlarında heyrətlə yazırdı ki, bu necə bir qəribə ölkədir, insanlar meydanlardan yığışmır, hara gedirsən, mitinqdir!

Bunları oxuyandan sonra nədə səhv etdiyimizi başa düşdük. Amma gec idi, o səbəbdən ki, "qatar getmişdi"...

Amma gec də olsa, başa düşdük ki, siyasət üçün "intellektual"lar axtarmaqla, mücərrəd, daha dəqiq desək, vaxtı yetişməmiş şüarlar deməklə, əslində, öz sosial bazamızı, öz siyasi düşərgəmizi və tərəfdarlarımızı azaltmaqla məşğul olmuşuq.

Sözsüz ki, "cəbhəçi"lər intellelktual deyildilər, aralarında demək olar ki, intellektuallar yox idi, çünki ölkənin özündə də əsil intellektual kasadlığı vardı. Olan-qalan dırnaqarası, yalançı intellektuallar isə bizim özümüzü də saymır, özlərinin kumiri hesab etmirdilər...

Eyni aqibəti demək olar ki, Rusiya siyasəti də yaşadı. Hər iki ölkədə müxalifət sıralarında süni "elitarlaşma" prosesi getdi və axırda da o qədər "elitar"laşdılar- "kübar"laşdılar ki, cəmiyyət üçün, öz tərəfdarları üçün tamam anlaşılmaz oldular, tamam marginallaşdılar...

Beləcə, bir vaxtın kütləvi hərəkatları kiçik qəlpələrə, kiçik qəlpələr isə ən yaxşı halda "dissident klubları"na və daha çox isə "siyasi toçka"lara çevrildi.

Rusiyanı götürsək, orada da müxalifət demək olar ki, cəmiyyətlə rabitəsini tamam itirib. O səbəbdən ki, onun hansı ideoloji düşərgəni təmsil etdiyi və kimlərin maraqlarına tuşlandığı məlum deyil.

Təxminən eyni mənzərə həm də Azərbaycandadır. Uzun proses nəticəsində müxalifət öz şüarlarından məhrum oldu və öz hədəflərini əldən verdi, çünki onları başqaları mənimsədi.

Görün bir Rusiyada nə oldu? Bəli, V.Putin sağ-mərkəzçi elektoratı tamam ələ keçirdi, özünün dövlətçi baxışları ilə Rusiya millətçilərinin dəstəyini və sovet keçmişinə sayğısı ilə solçu elektoratın rəğbətini qazandı.

Azərbaycanda da hakimiyyət etnik millətçilik, yəni türkçülük əvəzinə "dövlət milləti" – azərbaycançılıq ideyasını götürdü.

Qarabağ məsələsində hətta müxalifətdən də sərt mövqe tutdu və özünün daha kəskin bəyanatları, çıxışları ilə müxalifətin liberal vətənpərvər şüarlarını tamamilə kölgədə qoydu və müəyyən qədər azad bazar iqtisadiyyatını təmin etdi.

Bəli, o şüaları ki, bir vaxt müxalifət adamları meydanlarda deyirdi, indi onları eşitmək üçün heç də oralara getmək lazım deyil, sadəcə, televizorun düyməsini basmaq kifayətdir. Elə bu səbəbdən də insanlar demək olar ki, etiraz aksiyalarına maraq göstərmirlər, çünki orada yeni bir söz deyilmir, yeni bir çağırış eşidilmir.

Ona görə də həm Rusiyada, həm də Azərbaycanda müxalifət haqqındakı xəbərlər çox sönük görünür - o qədər sönük ki, adama elə gəlir, dünyanın ən güclü "projektor"ları belə artıq onların parıltısını artırmaq gücündə deyil.

Tarix
2015.05.08 / 09:09
Müəllif
Hüseynbala Səlimov
Şərhlər
Digər xəbərlər

ABŞ Trampı seçərsə...

İlin belə bir günü də var...

Əfsanə başladı

Dördüncü Dünya müharibəsində...

Allah adamının cəhənnəmi

Qərb kommunizmi belə qurur

Azad adam

Neft erası bitir: Nə etməli?

İtirilmiş böyük şans

Bu peşə də ölür

KULT
<>
Xəbər xətti
  
  
  
Axar.az'da reklam Bağla
Reklam
Bize yazin Bağla